ABD (Amerika Birleşik Devletleri) Başkanı Donald Trump, 16 Haziran 2025 Pazartesi günü Kanada'nın Alberta eyaletinin Kananaskis kentinde düzenlenen G7 Zirvesi'ni ‘İsrail’ ile İran arasında şiddetlenen çatışmayı ileri sürerek terk etti.

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ile İran arasında şiddetlenen çatışma ve Orta Doğu'da artan bölgesel istikrarsızlık nedeniyle Pazartesi gecesi Kanada Kayalıkları'ndaki bir tatil beldesinde düzenlenen Yediler Grubu - ya da G7 - zirvesinden ayrıldı.

ABD Başkanı Donald Trump, zirvede G7'nin Rusya'yı da içine alacak şekilde G8'e, hatta Çin'i de kapsayacak şekilde G9'a genişlemesini önermesiyle tartışma yarattı.

Başkanlık koltuğuna oturduğundan bu yana Avrupalı liderleri aşağılamaya devam eden Trump, önce Rusya-Ukrayna arasındaki ateşkes anlaşması ardından İran ile nükleer müzakerelere tek başına oturdu. Bu durumu değiştirmek ve söz sahibi olduklarını göstermek isteyen Avrupalı liderler her girişimlerinde Trump’ın marjinal çıkışlarıyla karşı karşıya kaldılar.

G7 Zirvesine katılan liderler, ‘İsrail’ ve İran arasında beş gündür süren çatışmayı kontrol altına almanın bir yolunu bulmaya çalışıırken, Trump’ın yine kendi planını işleteceği okunuyor.

Toplantıya ev sahipliği yapan Kanada Başbakanı Mark Carney, dünyanın bu zorlu dönemde liderlik için G7'yi takip ettiğini ifade etti.

Carney, "Tarihin dönüm noktalarından birinde toplanıyoruz" dedi. "Dünya daha bölünmüş ve tehlikeli."

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz Pazar günü geç saatlerde zirveye varışlarından kısa bir süre sonra bir saat süren gayriresmi bir toplantı için bir araya geldi.

Zirvede gazetecilere konuşan Merz, ülkesinin anlaşmazlığa ilişkin nihai bir bildiri taslağı hazırlamayı planladığını söyledi ve İran'ın nükleer silah kapasitesine sahip materyaller elde etmesine hiçbir koşulda izin verilmemesi gerektiğini vurguladı.

Trump İran'ın "bu savaşı kazanmadığını" söyledi. ABD Başkanı'na Washington'un İran'a yönelik askeri operasyonunda İsrail'e katılıp katılmayacağı da soruldu, ancak Trump bu konuda yorum yapmaktan kaçındı.

Daha önce Trump, Tahran'ın "çok geç olmadan" nükleer programını sonlandırması gerektiği konusunda uyarıda bulunmuştu.

ABD Başkanı, İranlı liderlerin "konuşmak istediklerini" ancak nükleer hedefleri konusunda bir anlaşmaya varmak için 60 günleri olduğunu ve İsrail'in dört gün önce başlattığı hava saldırısından önce bunu yapamadıklarını söyledi. "Bir anlaşma yapmak zorundalar" dedi.

Dün ABD basınında yer alan haberlerde de İran’ın, ‘İsrail’ ile ateşkes müzakereleri için arabuluculuk talep ettiği yer almıştı.

Trump Ve Starmer Yeni Ticaret Anlaşması

Donald Trump ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer Pazartesi günü yaptıkları açıklamada, İngiltere'nin otomobil ve havacılık endüstrisi ithalatına uygulanan gümrük vergilerini azaltacak bir ticaret anlaşması imzaladıklarını açıkladılar.

Yeni anlaşma zirvenin oturum aralarında duyuruldu. Ancak Trump ve Starmer çelik üretimi sektöründe müzakerelerin halen devam ettiğini ifade etti.

Trump İngiltere ile varılan anlaşmanın her iki taraf için de adil olduğunu ileri sürerken, bu anlaşmanın her iki ülke için de çok sayıda istihdam ve gelir yaratmasını beklediğini sözlerine ekledi. Starmer da gazetecilere yaptığı açıklamada, Trump'a benzer bir ton kullanarak anlaşmanın bir güç işareti ve her iki ülke için de çok iyi bir gün olduğunu söyledi.

Trump'ın dünyanın büyük bir bölümünü, piyasalarda istikrarsızlığa yol açan ve küresel bir ticaret savaşı riskini arttıran önemli ithalat tarifeleriyle tehdit etmesi nedeniyle bir anlaşmaya varılması büyük bir öneme sahip.

Trump G7'ye Rusya ve Çin'i de Dahil Etmek İstiyor

ABD Başkanı zirvede G7'nin Rusya'yı da içine alacak şekilde G8'e, hatta Çin'i de kapsayacak şekilde G9'a genişlemesini önermesiyle de şaşkınlığa neden oldu.

Salı günü Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüşmeye hazırlanan Trump, Rusya ve Çin'in, üyeleri demokratik uluslar olan bir grup içinde otoriter rejimler olmasına rağmen örgütün genişlemesini tercih ettiğini ifade ederken, 2014 yılında Kırım'ı ilhak eden Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı daha geniş çaplı işgalinden önce gruptan çıkarılmasının çok büyük bir hata olduğunu da söyledi:

"G7 eskiden G8'di. Barack Obama ve Trudeau adında biri Rusya'nın katılmasını istemedi" diyen Trump, Rusya'nın çekilmesinden bir yıl sonra başbakan seçilen Justin Trudeau'ya atıfta bulundu. O dönemde Kanada başbakanı Stephen Harper'dı.

Trump, "Bence Rusya içeride olsaydı şu anda savaş olmazdı ve Trump dört yıl önce başkan olsaydı şu anda savaş olmazdı" yorumunda bulundu. "Rusya'yı dışarı attılar, ki o zaman siyasette olmasam da bunun çok büyük bir hata olduğunu iddia etmiştim."

Bir muhabirin Çin'in de eklenmesi gerekip gerekmediğini sorması üzerine Trump şunları söyledi: "Bu kötü bir fikir değil. Eğer birileri sadece Çin'in katılmasını istiyorsa buna itirazım yok."

ABD Başkanı dünya liderlerinin zirvelerde birbirleriyle konuşabilmelerinin önemli olduğunu da söyledi.

"Putin benimle konuşuyor. Başka kimseyle konuşmuyor. Konuşmak istemiyor çünkü G8'den atıldığında çok aşağılanmıştı, benim gibi, sizin gibi, herkesin olacağı gibi." İfadeleri ile bu karara yeniden tepki gösterdi.