Hizb-ut Tahrir, Sudan’ın Darfur bölgesinde yoğunlaşan çatışmalara dair yayımladığı siyasi analizde, “Amerika, Güney Sudan’ı ayırdığı gibi, Darfur’u da Sudan’dan koparmak için bütün kozlarını oynuyor.” ifadeleriyle çatışmaların hedefinin altını çiziyor.

ABD’nin nüfuzunu korumak ve yönetimin İngiltere ve Avrupa eksenli sivil partilere geçmemesi için Sudan’da 2023 Nisan ayında başlatılan iç savaş Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Muhammed Hamdan Daglu (Hamideti) arasında bölünmeye doğru giden çatışmaların gölgesinde şiddetli bir şekilde sürüyor.

Sudan’da İHA Saldırıları ve Yakıt Krizi: Darfur’daki Savaşın Yeni Cephesi

Sudan’da yaşanan insansız hava aracı (İHA) saldırıları, ülkeyi derin bir yakıt krizine sürüklerken, Sudan ordusunun Darfur’daki operasyonlarını sekteye uğrattı. Ajansların 10 Mayıs 2025 tarihinde yayınladıkları haberlere göre, Port Sudan’a altı gün üst üste düzenlenen İHA saldırıları, sivil havaalanı, bir hava üssü ve yakıt depolarını hedef aldı. Bu saldırılar, Sudan genelinde ciddi bir yakıt krizine yol açarken, El Burhan liderliğindeki ordunun el-Faşir’e yönelik ilerleyişini durdurarak doğu bölgelerinin savunmasına odaklanmasına neden oldu.

21 Mayıs 2025 tarihinde Hizb-ut Tahrir Merkezi Medya Ofisi tarafından yayımlanan siyasi analizde bu saldırıların, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) Darfur’daki konumunu güçlendirmek ve dengeyi sağlamak için stratejik bir hamle olduğu şeklinde değerlendiriliyor.

Port Sudan’daki Stratejik Hedefler Vuruldu

Analizde, Port Sudan’ın savaş boyunca Sudan’ın “nefes aldığı akciğer” konumunda olduğuna ve ülkenin dış tedarik hatlarını besleyen liman ve tek aktif uluslararası havalimanı olduğu hatırlatılıyor.

Bu saldırılarda, “yakıt depolarında çıkan büyük yangınlar, ordunun Darfur savaşı için gerekli lojistik hattının darbe aldığının en net işaretidir.” ifadeleriyle sürece dair bilgi verilirken, Sudan Enerji ve Petrol Bakanı Muhyiddin Muhammed Naim’in açıklamasında, “İHA saldırılarının ilk gününde beş stratejik petrol deposunun tamamen yandığını bildirdi” detayı ile yurt dışından getirilen ve Daglu liderliğindeki HDK güçlerine büyük bir stratejik güç kazandırdığı ifade ediliyor.

İHA’ların Savaşın Gidişatını Değiştirmesi ve BAE’nin Rolü

Siyasi analizde, saldırıların ardında Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) olduğu iddialarına yer veriliyor. Sudan Ordusu, 04.05.2025’te Hızlı Destek Kuvvetleri’ne askeri malzeme taşıyan bir BAE kargo uçağını imha ettiğini duyurdu bilgisi paylaşılırken, uçakta, “askerî mühimmatın yanı sıra intihar ve stratejik insansız hava araçları” bulunduğu da belirtiliyor ve şöyle devam ediliyor:

“Ajansların 10 Mayıs 2025 tarihli haberine göre, Port Sudan’daki tesisler ve Kassala Havaalanı, Çin yapımı ağır İHA’larla vuruldu. Bu dronlar, 40 ila 200 kilo patlayıcı taşıyabiliyor ve HDK’nin daha önce böyle bir kapasiteye sahip olmadığı biliniyor. BAE’nin, Çin’den temin ettiği bu İHA’ları HDK’ya sağladığına dair güçlü deliller var.”

İngiliz eksenli BAE yönetiminin rolüne dair ise şu keskin ifadeler yer alıyor:

"İngiliz ajanı ve piyonu Birleşik Arap Emirlikleri, hem Daglo hem de yandaşları üzerinde söz sahibi olma hayaliyle Hızlı Destek Kuvvetleri’nin lideri ABD maşası Muhammed Hamdan Daglo’yu bir an olsun bile desteklemekten geri durmamıştır. Birleşik Arap Emirlikleri’nin bu eylemi, Libya’da ABD ajanı General Hafter’e verdiği desteğe benziyor. "

Darfur’daki Savaş ve Cidde Görüşmeleri

Bu saldırıların, sahada ABD’nin kurguladığı senaryoların dışına çıkan Sudan ordusu birliklerini Darfur’daki el-Faşir operasyonundan uzaklaştırmak için “klasik bir dikkat dağıtma taktiği” olduğuna dikkat çekiliyor. Ajansların haberinde, “El Faşir’e giden askerlerin Sudan’ın doğusuna yapılan saldırılar yüzünden geri çağırıldığı” belirtiliyor. HDK, Hartum, Bahri ve Umdurman’daki yenilgilerin ardından Darfur’a çekilmiş ve el-Faşir’i kuşatma altına almıştı. Ancak, “HDK’nın el-Faşir operasyonu, operasyonel momentum ve zindeliğini yitirmişti.” İHA saldırılarının, HDK’ya moral ve psikolojik üstünlük kazandırarak Darfur’daki konumunu güçlendirmeyi amaçladığına dikkat çekilirken, ordunun da böylece senaryonun içinde kalması sağlandığı belirtiliyor.

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdül Fettah El Burhan’ın, 13 Mart 2025’te, ordunun “Hızlı Destek Kuvvetleri’ni ortadan kaldırmaya kararlı olduğunu” vurguladığı bilgisi hatırlatılırken, 29 Nisan 2025’te Russia Today’e yaptığı açıklamada, “Savaşımız devlete karşı silah kullanan herkestir, herhangi bir kabileye karşı değildir” çıkışının, Darfur’daki bazı kabilelerin ordunun kendilerine karşı olduğu algısını kırmaya çalıştığına ve El Burhan’ın orduya adeta “biraz yavaş olun” çağrısıyla HDK güçlerine karşı saldırıları frenlemeye çalıştığı şeklinde ifade ediliyor.

Analizde, bu saldırıların Sudan’ı bir kez daha bölünmeye sürükleyebileceğinin kuvvetli bir olasılık olduğunun altı çiziliyor.

Ayrıca HDK’nın, Cidde görüşmeleri öncesi el-Faşir’de kontrolü ele geçirerek “defakto hükümet” kurmayı hedeflediğine de analizde yer veriliyor.

Sudan’daki bu gelişmeler, yalnızca bölgesel değil, uluslararası aktörlerin de dahil olduğu karmaşık bir vekalet savaşının parçası olduğunun ve ülkenin geleceğinin bu kritik eşikte alınacak kararlara bağlı olduğu beyan edilen analizin en dikkat çekici kısmında ise, “Amerika, Güney Sudan’ı ayırdığı gibi, Darfur’u da Sudan’dan koparmak için bütün kozlarını oynuyor.” ifadeleriyle senaryonun asıl sahibine işaret ediliyor ve Sudan halkına samimi bir çağrı yapılıyor:

“Ey Sudan halkı! Size sesleniyoruz. Çok geç olup pişmanlık fayda etmeden önce duruma el koyun! Savaşan bu iki tarafın da yakasına yapışın ve onları zorla hakka döndürün! Raşidi Hilafet’in yeniden kurulması için Hizb-ut Tahrir’e destek verin! Çünkü Hilafet, İslam ve Müslümanlar için izzet, küfür ve kâfirler için zillet demektir. Allah’ın rızası ise her şeyden daha büyüktür...”

“Sudan’daki İHA Saldırıları ve Savaştaki Son Gelişmeler” başlıklı siyasi analizin tamamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.