Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye’nin BRICS’e tam üyelik başvurusunun ciddi niyetlere dayandığını belirterek, “NATO üyesi olması sorun değil” açıklamasında bulundu.

72 yıldır ABD liderliğindeki NATO (Kuzey Atlantik Savunma Paktı) içinde yer alan ve uluslararası konularda bu eksende hareket eden Türkiye’nin bugünlerde BRICS’e üyelik başvurusu gündemde yer alıyor.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Vladivostok kentindeki Doğu Ekonomik Forumu kapsamında, Rus RBC televizyonuna verdiği röportajda, Türkiye’nin BRICS’e katılma niyetiyle ilgili bir soru özerine, “Bir ülkenin yönetimi belirli bir adım attığını söylediğinde, bunun ciddi niyetlere dayandığını varsayıyorum” ifadesini kullandı.

Lavrov, “Türkiye'nin neredeyse 70 yıldır sahip olduğu NATO üyeliği ve AB adaylık statüsüne gelince, bir Türk yetkilinin de bu yakınlarda söylediği gibi, belirli örgütlere üye ülkelerin BRICS’le ilişkisi olamayacağına dair bir kural yok” diye kaydetti.

BRICS üyeleri ve bu birlikle iş birliği geliştiren ülkeler için önemli olan Birleşmiş Milletler (BM) Antlaşması’nda belirtilen değerleri paylaşmak olduğunu kaydeden Rus diplomat, bunların ülkelerin eşitliği, iç işlerine karışmama, anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümü, tüm ülkelerin bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı olduğunu belirterek, “Batı’nın savunduğu nazizm değerlerine, teorilerine ve uygulamalarına ihtiyacımız yok. İfade özgürlüğünün, ulusal dillerin, kültürlerin, geleneklerin yasaklanmasına, kanonik kiliselerin kapatılmasına ve diğer yasaklara ihtiyacımız yok” dedi.

NATO yetkililerin, Türkiye’nin BRICS başvurusu konusunda sustuğuna dikkat çeken Lavrov, “Amerikalılar, bunun NATO üyeliğiyle bağdaşmadığını söyledi. Avrupa Komisyonu temsilcisi çok daha açık sözlüydü. Türkiye'nin AB üyeliğinin BRICS üyeliğiyle bağdaşmadığını ve bunun tersinin de geçerli olduğunu anlaması gerektiğini söyledi. AB adaylarının ortak bir dış ve güvenlik politikasına katılması gerekiyormuş. Bu da Türkiye’ye, AB'ye girmek istiyorsa Rusya karşıtı yaptırımlara katılması gerektiği yönünde açık bir talimat anlamına geliyor” açıklamasında bulundu.

Rusya’nın Kazan kentinde Ekim ayında yapılacak BRICS Zirvesi sırasında, yeni üyeleri alma kriterleriyle ilgili önerilerin sunulacağını dile getiren Bakan, “BRICS üyeleri ile bu birlikle çalışmaya giderek daha fazla ilgi gösteren ülkeler arasındaki ilişkileri düzene koyma ihtiyacı hissediyoruz. Halihazırda bu tür 30'dan fazla ülke var. Bu çok kutupluluğun gerçek bir yansıması” yorumunda bulundu. Daha önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 20-24 Ekim'de Kazan'da düzenlenecek BRICS Zirvesi'ne katılacağı duyurulmuştu.

'Kabul edilirse, Türkiye BRICS'teki ilk NATO ülkesi olacak'

Ankara'nın üyeliğe kabul edilmesi halinde Türkiye, BRICS grubundaki ilk NATO ülkesi olacak.

BRICS Nedir, Hedefleri Nelerdir?

2006 yılında Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin tarafından kurulan topluluk, ülkeler arasında ekonomik iş birliğini amaçlıyor. “BRICS” ifadesi bu ülkelerin baş harflerini içeriyor.

Gruba 2010’da Güney Afrika da eklendi ve Güney Afrika'nın ev sahipliğinde düzenlenen 2023 BRICS Zirvesi’nde üye ülkelerin liderleri genişleme kararı aldı. Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de 1 Ocak 2024'te BRICS’e katıldı.

Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 45'i BRICS'te

Batı’nın Tek Taraflı Ekonomik İş Birliğine Alternatif

BRICS ülkeleri, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 45’ini kapsıyor. Gelişen dünyanın beş büyük ülkesi Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın baş harfleriyle oluşan BRICS, Batı'nın tek taraflı ekonomik iş birliğine alternatif olarak ortaya çıkan ve üye ülkeler arasında hem ekonomik hem de kültürel işbirliğini amaçlayan bir organizasyon.

'BRIC' terimi ilk kez 2001 yılında ABD'li yatırım bankası olan Goldman Sachs yönetim kurulu başkanı Jim O’Neill tarafından hazırlanan ‘Building Better Global Economic BRICS’ raporunda kullanılmıştı.

Türkiye ve BRICS süreci BRICS'e katılmak isteyen ülkeler arasında Bahreyn, Bangladeş, Beyaz Rusya, Cezayir, Endonezya, Fas, Honduras, Kuveyt, Küba, Meksika, Nijerya, Suriye, Tacikistan, Tayland, Tunus, Vietnam ve Yunanistan gibi pek çok ülke var.

27 Temmuz 2018'de Güney Afrika'nın Johannesburg şehrinde gerçekleştirilen 10. BRICS Zirvesi'nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da yer almış, Erdoğan, zirveye 'İslam İş birliği Teşkilatı Zirve Dönem Başkanı' sıfatıyla özel olarak katılım göstermişti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından BRICS’e davet edilen Türkiye, zamanında söz konusu davete yeşil ışık yakmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin BRICS'e dahil edilmesi gerektiği yönünde beyanatta bulunmuştu.

BRICS her ne kadar Batılı egemen statükoya alternatif olarak kurulduğu söylense de, içinde ABD ve Batı eksenli siyaset izleyen devletlerin bulunması bunun sadece bir iddiadan ibaret olduğu fikrini kuvvetlendiriyor. Ayrıca Türkiye’nin, Rusya ve Çin’e karşı ilişkilerindeki esnekliğin ise ABD’nin verdiği arabulucu rolünden ileri geldiği yönünde uzman görüşleri bulunuyor.