Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Tahran’da Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve Dışişleri Bakanı Seyyid Abbas Irakçi ile bir araya geldi. Görüşmede PKK’nın silahsızlandırılması, enerji ve ABD ile İran arasında süren nükleer müzakereler öne çıktı.

Görüşmenin ardından İran Dışişleri Bakanı Seyyid Abbas Irakçi, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile düzenlediği ortak basın toplantısında, iki ülke arasındaki ticaret ve yatırımların önündeki engellerin kaldırılmasının önemine vurguladı. Irakçi, bu konuların Türkiye–İran Yüksek Düzeyli İş birliği Konseyi ve Karma Ekonomik Komisyon toplantılarında özel olarak ele alınacağını belirtti.

Bakan Irakçi Türkiye’nin en güvenilir enerji tedarikçilerinden biri olduklarını ifade ederek, “Türkiye’ye doğalgaz tedarikine ilişkin mevcut sözleşmenin uzatılmasına ve elektrik alanındaki iş birliğinin geliştirilmesine hazır olduğumuzu bildirdik” dedi. Ayrıca, ikili Çeşm Sorayya–Aralık bölgesinde demiryolu hatlarının birleştirilmesi konusunda mutabık kaldı. Bu hattın inşasının en kısa sürede başlanacağı taahhüt edildi. Ortak serbest bölgeler kurulması ve yeni bir sınır kapısının açılması dâhil olmak üzere tüm alanlarda ilişkilerin geliştirilmesine hazır olunduğu da kaydedildi.

Suriye’de istikrar, güvenlik ve huzurun ülkenin toprak bütünlüğünün korunmasına bağlı olduğunu ifade eden Irakçi, “Suriye’nin güvenlik ve istikrarına yönelik en önemli tehdit, siyonist rejimin işgalci uygulamalarıdır. Bölge ülkeleri, Suriye ve Lübnan da dâhil olmak üzere bu rejimin saldırganlığına ve yayılmacılığına karşı durmalıdır” dedi.

Irakçi, İran’ın Güney Kafkasya’da istikrar ve güvenliğin bölge ülkelerinin iş birliğiyle sağlanması ve bölge dışı müdahalelerden kaçınılması gerektiği yönündeki tutumunu da yineledi. Terörizmin iki ülke ve bölge için ortak bir tehdit olduğunu vurgulayan Irakçi, “Terörle mücadelede karşılıklı iş birliği konusunda kararlıyız. İran, PKK’nın silahsızlandırılması sürecini ve terörden arındırılmış bir Türkiye’nin oluşmasını desteklemektedir. Bölgenin tamamen terörden arındırılması için tüm terör örgütlerinin ortadan kaldırılması gerekmektedir” açıklamasında bulundu.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da ikili ilişkiler ve bölgesel gelişmeleri ele aldı. Fidan, İran Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Laricani ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile görüşeceğini belirterek, “Bu görüşmelerin iki ülke arasındaki iş birliğine hayır ve bereket getirmesini, mümkün olan en ileri seviyeye taşınmasını ve ilerlemesini umuyorum” dileğinde bulundu.

Fidan, dışişleri bakanı olarak İran’a sık sık ziyaretlerde bulunduğunu, uluslararası platformlarda da sürekli irtibat halinde olduklarını belirterek, İranlı mevkidaşıyla telefon görüşmeleri üzerinden de birçok konuyu eşgüdüm içinde değerlendirdiklerini söylerken bu iş birliği nedeniyle Irakçi’ye teşekkür etti.

Heyetler arası ve baş başa görüşmelerin oldukça verimli geçtiğini ifade eden Fidan, enerji alanındaki müzakerelerin yanı sıra iki ülkeyi doğrudan ilgilendiren çeşitli konuların ele alındığını aktardı. Özellikle sınırların kullanımı, lojistik ve taşımacılık alanlarında iki ülkenin geri kaldığını belirten Fidan, “Sınır kapılarını artırmalı ve bunları aktif şekilde kullanmalıyız” çağrısında bulundu. Türkiye ve İran’ın büyük nüfusa ve güçlü kültürel benzerliklere sahip olduğunu vurgulayan Fidan, milyonlarca vatandaşın her yıl karşılıklı etkileşim ve ticaret içinde bulunduğunu, bu potansiyelin genişletilmesi gerektiğini söyledi.

Fidan, Van’da açılması planlanan konsoloslukla ilgili sürecin ilerlediğini aktardı. Enerji, doğalgaz ve elektrik alanlarında yürütülen iş birliğinin yanı sıra, düzensiz göçle mücadele konusunda her iki ülkenin benzer sorunlar yaşadığını, bu nedenle ortak çalışmaların önem taşıdığını ifade etti.

Türkiye ve İran’ın dokuzuncu Yüksek Düzeyli İş birliği Konseyi toplantısını İran’da gerçekleştireceğini hatırlatan Fidan, Tahran’daki temaslarının bu toplantının hazırlık çalışmaları niteliğinde olduğunu kaydetti. Bölgesel gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Bakan Fidan, Gazze, Filistin ve Lübnan’daki durum ile işgalci ‘İsrail’ rejiminin saldırılarını ele aldıklarını belirterek, ‘İsrail’in saldırılarının ve bölgedeki yayılmacılığının tüm bölge için ortak bir sorun olduğunu vurguladı. Gazze’de ateşkesin sürdürülmesi, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te saldırıların durdurulması gerektiğini söyledi. Suriye ve bölgedeki ‘İsrail’ yayılmacılığına karşı uluslararası toplumun sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini de ifade etti.

İran’ın nükleer meselesine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Fidan, Türkiye’nin her zaman İran’ın yanında olduğunu belirterek, “Bu mesele uluslararası hukuk çerçevesinde ve diyalog yoluyla çözülmelidir. İran’ın ekonomik ve diğer alanlarda uluslararası topluma entegre olması gerekmektedir” dedi. Haksız yaptırımların kaldırılması gerektiğini söyleyen Fidan, sürecin sonuç vermesi için Türkiye’nin elinden gelen her türlü desteği sunacağını taahhüt etti.

Rusya-Ukrayna savaşına da değinen Fidan, Türkiye’nin hem bölgesel hem de küresel barış çabalarını desteklemeye devam ettiğini belirterek, Cumhurbaşkanı, Avrupalı taraflar, Ukraynalılar, Ruslar ve Amerikalılarla yürütülen diplomatik girişimlerin önemine işaret etti. Fidan, İran’ın misafirperverliği için teşekkür etti.

Pezeşkiyan-Fidan Görüşmesi

Fidan daha sonra İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi. Pezeşkiyan, görüşmede İslam dünyasının mevcut hassas koşullarına dikkat çekerek, ortak düşmanların baskıyı artırdığı bir dönemde Müslüman ülkelerin birbirleri için süreci kolaylaştırması ve sorunları daha karmaşık hale getirmekten kaçınması gerektiğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı iki ülkenin köklü geçmişine işaret ederek, “İran ve Türkiye kardeş ülkelerdir; ilişkilerini geliştirmeleri kaçınılmazdır. Ticaretin, bilimin ve kültürün geçtiği sınırlardan terörizm ve silahın asla geçmeyeceğine inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

Pezeşkiyan, Avrupa’nın tarihsel savaş ve çatışma geçmişine rağmen bugün ortak mali ve siyasi yapılar oluşturmayı, sınırları belirsizleştirmeyi ve ticari iletişim hatlarını bütünleştirmeyi başardığını hatırlattı. Cumhurbaşkanı ayrıca İslam dünyasının çok daha derin kültürel ve medeniyetsel ortaklıklara sahip olduğuna dikkat çekerek, farklılıkların bir kenara bırakılması halinde ticaret, bilgi ve kültür akışlarının entegrasyonu yoluyla bütüncül iş birliği ve ortak kalkınma sürecinin mümkün olacağını belirtti.

Fidan her iki görüşmede de sürdürülen “Terörsüz Türkiye” süreci kapsamında terörle mücadele konusunda destek mesajları aldı ve ticari iş birliğinin güçlendirilmesi konusunda mutabık kalındı.