Dışişleri Bakanlığı, dün (Cuma) İdlip ve mücavir bölgedeki gelişmeler ardından Halep’e yürüyüş hakkındaki soruya verdiği cevapta, Esed rejimi ve destekçilerini Astana Mutabakatı’nın ihlal ettiğini ifade etti.

Suriye'de Heyet Tahrir Eş-Şam'ın (HTŞ) başını çektiği muhalif güçler, rejim güçlerine karşı Halep'e büyük bir operasyon başlatarak dört gündür süren çatışmalarda Halep'in iç mahallelerine kadar ilerledi.

Çok hızlı gelişen bu süreç hakkında Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli’nin İdlip ve mücavir bölgedeki gelişmeler hakkında verdiği cevap şöyle:

“Sınırımızın sıfır noktasında bulunan İdlip ve mücavir bölgede sükunetin muhafazası ülkemiz açısından öncelikli bir meseledir.

2017 yılından bu yana, İdlip Gerginliği Azaltma Bölgesi’yle ilgili bazı mutabakatlar tesis edilmiştir. Türkiye, taraf olduğu mutabakatların gereğini hassasiyetle yerine getirmektedir.

İdlip’e yönelik son dönemdeki saldırıların, Astana mutabakatlarının ruhuna ve işleyişine zarar verecek boyuta ulaştığı ve ciddi sivil kayıplara yol açtığı konusunda gerekli uyarıları çeşitli uluslararası platformlarda yapmış ve bu saldırıların durdurulması gerektiğini kayda geçirmiştik. Nitekim, son günlerde yaşanan çatışmalar, bölgedeki gerginliğin istenmeyen şekilde artmasına sebep olmuştur.

Yeni ve daha büyük istikrarsızlıklara yol açılmaması ve sivil halkın zarar görmemesi, Türkiye bakımından büyük önem teşkil etmektedir.

Diğer taraftan, mevcut istikrarsızlık ortamından istifade etmeye çalışan Tel Rıfat ve Münbiç’teki terör gruplarının sivil halkı ve Türkiye’yi hedef alan saldırılarındaki artışı da dikkatle izliyoruz. Bu bölgelerdeki terörist varlığının sonlandırılması amacıyla paydaşlarla daha önce varılan mutabakatların gereğinin yerine getirilmemiş olması endişelerimizi artırmaktadır.

Gelişmeleri, Suriye’nin birliği ve toprak bütünlüğüne atfettiğimiz önem ve terörle mücadeleye verdiğimiz öncelik çerçevesinde çok yakından takip ediyoruz.”

Astana Mutabakatı

Astana Üçlüsü olarak bilinen ve Esed rejiminin yeniden ayağa kalkmasında büyük rol oynayan Türkiye, Rusya ve İran'ın katıldığı, 4-5 Mayıs 2017'deki 4. tur Astana toplantısında, İdlib ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyi, başkent Şam'daki Doğu Guta ile ülkenin güney bölgeleri (Dera ve Kuneytra vilayetleri) olmak üzere 4 "gerginliği azaltma bölgesi" oluşturuldu.

Ancak rejim ve İran destekli gruplar, ateşkes ilan edilerek durumun muhafaza edilmesinin kararlaştırıldığı 4 bölgeden İdlib hariç kalanları, Rusya'nın hava ve İran’ın kara desteği ile ele geçirdi ve anlaşmayı ihlal etti.

Temmuz 2017'deki 5. tur Astana görüşmelerinde ise Gerginliği Azaltma Bölgelerine ilişkin detayları görüşmek için Ortak Çalışma Grubu oluşturulması konusunda anlaşıldı. Nur Sultan'daki Eylül 2017'deki bir sonraki toplantının ana gündemi İdlib ilindeki çatışmasızlık bölgesinin sınırlarının çizilmesi oldu. İhlal edilerek ele geçirilen bölgeler Esed rejimine bırakılmıştı.