Avrupa’da ‘Kadına Şiddet’ Zirvede!
09 Eylül 2020

Avrupa’da ‘Kadına Şiddet’ Zirvede!

Ajanslar - Köklü Değişim Medya

Köklü Değişim Medya

İstanbul Sözleşmesi, CEDAW ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Projesi ile Türkiye’de oluşturulmak istenen imaj ve algının aksine, birçok modern(!) Batı ülkesinde kadına yönelik şiddet, taciz ve tecavüz oranları zirvede.

Bir yandan ekonomik krizlerle boğuşan, diğer taraftan siyasi çalkantılarla mücadele eden Batı dünyası, aynı zamanda toplumsal çöküşünü de yaşıyor. Avrupa’da artan şiddet olayları ile birlikte, kadın yönelik şiddet vakaları da hızla tırmanıyor. Fransa, Almanya ve İngiltere kadın cinayetlerinin en çok yaşandığı AB üyesi ülkeler.

Batılı ülkelerde gayrimeşru ilişkiler, son 50 yılın en üst seviyesine çıktı. İffet ve hâyâdan yoksun Avrupa’da, İzlanda, Estonya, İngiltere, İsveç ve Fransa gayrimeşru doğumların en fazla olduğu ülkeler sıralamasında ilk sıralarda yer aldı.

Avrupa'nın pek çok ülkesinde evlilik dışı, gayrimeşru olarak dünyaya gelen çocuk oranları yüzde 60'ların üzerine çıktı (İzlanda yüzde 70, Fransa yüzde 65, İngiltere yüzde 64, Bulgaristan yüzde 59). İskandinav ülkelerinde erkeklerin ilk evlilik yaş ortalaması 37'yi bulurken, kadınların ilk evlilik yaş ortalaması 34'lere çıktı. Aynı oran İspanya'da erkekler için 35, kadınlar için 34 yaşına dayandı.

Son birkaç yıldır evlilik oranlarının ciddi oranda düştüğü ABD’de de benzer bir durum söz konusu. Evli olmayan kadınların yüzde 40,3’ünün nikâhsız birliktelik sonucu çocuk sahibi olduğu Amerika’da geçtiğimiz yıl 1 milyon 600 bin evlilik dışı doğum gerçekleşti. Amerikalıların yüzde 39’u, evlilik kurumunu, “modası geçmiş”, “devrini doldurmuş” gibi sözcüklerle tanımlıyor. Tecavüz ve gayrimeşru ilişkileri meşrulaştıran dizi ve filmleriyle aile kurumunu parçalayan Batılı ülkelerde, “ahlaki buhran” gözler önüne seriliyor.

İngiltere’de Kadına Şiddet

Kadına yönelik şiddetin en çok görüldüğü Avrupa ülkesi İngiltere oldu. İngiltere’de şiddet gören kadınların 2018-2019 döneminde yaptığı ihbar sayısı 1 milyon 600 bini bulurken, ülkede 16-59 yaşlarındaki her üç kadından birinin hayatı boyunca en az bir kez şiddete maruz kaldığı belirtildi.

İngiltere’de bir yılda 48 bin 122 kadın tecavüzle sonuçlanan cinsel saldırıya uğradı. Fransa’da ise bu sayı 14 bin 899, Almanya’da 7 bin 831 ve İsveç’te 6 bin 81.

Fransa'da 3 Günde Bir Kadın Cinayeti

Fransa'da ortalama her 3 günde bir kadın cinayeti yaşanıyor. Kadın cinayetlerinin arttığı Fransa’da 2019 yılında 149 kadının eşi veya sevgilisi tarafından öldürüldüğü, 2020 yılının başından bugüne kadar ise 64 kadının öldürüldüğü öğrenildi.

Fransa'da Kadın hakları derneklerinin verilerine göre, 2018 yılında 120 kadın cinayeti işlenirken bu sayı 2019 yılında 149’a yükseldi. Fransa’da 2019 yılı kadın cinayetlerinin kara yılı olurken 2020 yılında günümüze kadar ise 64 kadın hayatını kaybetti.

Ortalama her 3 günde 1 kadın cinayeti yaşanan Fransa'da mağdurların yaşlarının 15 ile 92 arasında olduğu ve mağdur kadınların hemen hemen her sosyal kesimden geldiği öğrenildi. Cinayetlerden sonra katil olan eşlerin yüzde 32,8'inin intihar ettiği açıklanırken, kurbanların yüzde 49,1'inin daha önce şiddet gördüğüne yönelik herhangi bir makama başvuruda bulunmadığı öğrenildi.

Fransa 2019 yılında kadın cinayetleri konusunda İspanya ve İtalya’yı geçmiş ve bu konuda Avrupa’da ilk sıralarda yer alan Almanya’ya yaklaşmıştı.

Geçtiğimiz yıl hükümetin halkın tepkisine cevaben kadın cinayetlerine karşı birçok toplantı düzenlemesi, kadınlar için özel şiddet hattı açması ve polislerin kadına şiddet konusunda bilinçlendirilmesi gibi uygulamaları yürürlüğe koyduğu 2019 yılından sonra kadına şiddet olayları azalmış görünüyor.

Şiddet Olaylarında Sokağa Çıkma Yasağına İhlal İzni

Korona virüs salgını nedeniyle sokağa çıkma yasağının uygulamasının henüz kadın cinayetleri üzerinde etkisi bilinmezken hanelerde şiddet olaylarının arttığı fark edilmişti. Agresif ve şiddet gösteren eş ve sevgilileri ile aynı evde kalan kadınlara devlet çağrıda bulunmuş ve herhangi bir şiddet olduğunda sokağa çıkma yasağını delerek karakola gelmelerine izin verilmişti.

Almanya Kadına Şiddette İlk Sıralarda

Almanya’da istatistiki bilgilere göre her gün bir erkek eşini öldürmeye teşebbüs ediyor. Her 3 günde bir kadın eşi-eski eşi veya erkek arkadaşı tarafından öldürülüyor. Her 4 kadından biri ise hayatında en az bir kez şiddete maruz kalıyor.

Kadına yönelik şiddetin artırdığı Almanya'da Aile Bakanlığının açıkladığı verilere göre, 2018 yılında şiddete uğrayan 114 bin 393 kadının 324’ü eşi-eski eşi veya erkek arkadaşı tarafından öldürülmeye teşebbüs edilirken, 122'si ise öldürüldü. 2019 yılında partneri tarafından öldürülen kadın sayısı 135. Aynı yıl 15 çocuk, şiddet kurbanı olarak hayatını kaybetti. 63 kadın ise ağır yaralı olarak ölüm tehlikesini atlattı.

Almanya’da Polisten Yardım İsteyenlerin Sayısında Artış

Münih Teknik Üniversitesinde Profesörlük yapan Janina Steinert’in Mayıs ayında 18 ile 65 yaşları arasında 3 bin 800 kadın ile yaptığı araştırmanın sonuçlarına göre, kadınların yüzde 3.6'sı partnerleri tarafından tecavüze uğramış. Başkent Berlin'de evde yaşanan şiddet nedeniyle polisten yardım isteyenlerin sayısı bir önceki yıla göre yüzde 54 arttı. 2019 yılında 215 kişi polisten yardım isterken 2020 yılının Nisan ayında bu sayı 332'ye yükseldi.

Mecklenburg-Vorpommern Eyalet hükümetinin verilerine göre ise, şiddet vakası bu yılın Nisan ayında bir önceki yıla göre iki kat artmış bulunuyor. Uzmanlar Almanya'da bulunan 350 kadın sığınma evinin yeterli olmadığını bunların çoğunun dolu olduğunu açıklıyor.

Belçika’da Kadın Cinayetlerine Yenileri Eklendi

2020 yılının başından bu yana 12 kadının sadece kadın olmaları nedeniyle cinayete kurban gittiği Belçika’da, Ağustos ayında işlenen iki ayrı cinayetle 14’e yükseldi. Bunlar arasından Aalst şehrinin eski Belediye başkanı ve Belediye Başkan yardımcısı da yer aldı. Son yıllarda yapılan onlarca kampanyalara rağmen, kadın cinayetlerindeki artış devam ediyor. En son Ağustos ayı sonunda Belçika’nın Spa şehrinde 40 yaşındaki Françoise Donckers adlı bir kadın 12 yaşındaki kızıyla birlikte ölü bulundu. Olayın ardından yakalanan 26 yaşındaki sevgilisinin genç kadını ve kızını bıçaklayarak öldürdüğü savcılık tarafından delillendirildi. Geçtiğimiz ağustos ayının başında ise kadın cinayeti bu kez bir seçilmişi hedef aldı. Eski milletvekili ve eski bir Belediye Başkanı olan İlse Uittersprot 53 yaşında şiddete maruz kalarak öldürülmüş olarak bulundu. Cinayetin sorumlusu olarak yakalanan 3 aylık sevgilisi ise hapse atılırken daha önce de kadına şiddetten uzaklaştırma cezası almış olduğu bildirildi. Ülkede kadın cinayetlerinin önlenmesi için mücadele veren sivil toplum örgütleri gerekli yasal düzenlemelerin yapılmaması ve polisin yetersiz müdahalelerinden şikâyet ediyor. Eski Belediye Başkanının da bu tür bir kadın cinayetine kurban gittiğinin açıklanması üzerine Adalet Bakanının sadece ‘’korkunç bir dram’’ demesi Belçika’daki yetersizliklerin bir göstergesi olarak nitelendirildi.

Polonya’da Kadınların Yüzde 20'si Tecavüz Kurbanı

Polonya’da ise her yıl 500’e yakın kadın şiddet nedeniyle yaşamını yitiriyor. Ülkede yılda 65 bin kadın şiddete uğrarken, komşu ülkeler Çekya’da kadınların yüzde 34’ü, Slovakya’da ise yüzde 36’sı şiddete maruz kalıyor.

Helsinki İnsan Hakları Vakfı’ndan Zuzanna Warso, devletin temin etmesi gereken yardımı alamamaları neticesiyle maruz kaldıkları şiddetten kendilerini korumak isterken katil olan 200’e yakın kadının da bugün cezaevlerinde bulunduğu Polonya’da kadınların pek çok alanda ayrımcılığa uğradığını ifade etti.

Ülkede kadına yönelik şiddetin kitleselliğine ilişkin en somut veriyi Polonya Emniyet Müdürlüğü’nün rakamları oluşturuyor. Buna göre 2019 yılında 65 bin 195 kadın, şiddete uğradıkları gerekçesiyle kolluk güçlerine başvururken, Eşitlik ve Özgürlük Vakfı STER ise Polonyalı kadınların yüzde 20'sinin tecavüz kurbanı olduğuna dikkat çekiyor.

Çekya’da Kadınların Yüzde 34’ü Şiddete Maruz Kalıyor

Yapılan araştırmalara göre Çekya'da kadınların yüzde 34'ünün şiddete maruz kaldıkları saptanırken, Slovakyalı kadınlarda ise bu oran yüzde 36’ya çıkıyor. 2 milyon 800 bin nüfusa sahip bir diğer komşu ülke Litvanya’da yılda 30 bin kadın şiddete maruz kaldıkları gerekçesiyle kolluk kuvvetlerine başvururken, Belarus'ta ise araştırmalar kadınların yüzde 77'sinin hayatlarında en az bir kez şiddete uğradıklarını ortaya koyuyor. Öte yandan her 6 Belaruslu kadından birinin cinsel şiddete maruz kaldığı, her evli 3 kadından birinin eşleri tarafından sistematik olarak şiddete maruz bırakıldığı da elde edilen diğer sonuçlar arasında bulunuyor.

Romanya’da 2018 Yılında 18 Bin Kadın Şiddet Mağduru

Bir diğer Doğu Avrupa ülkesi Romanya’daki Ulusal Sağlık Değerlendirme ve Tanıtım Merkezi'nin polis kaynaklarından derlediği verilere göre, ülkede 2018 yılında 18 bin kadın, 2017 yılında ise 20 bin 531 şiddete maruz kaldı. Söz konusu şiddet vakalarında saldırganların yüzde 92'sini mevcut ya da eski eş olmak kaydıyla erkekler oluştururken, mağdurların yüzde 76'sı kadınlardan, yüzde 4'ü de çocuklardan oluşmakta.