Gazze’de ateşkesin ardından ABD Başkanı Donald Trump, Çin’in nadir toprak elementleri ihracatına getirdiği yeni kısıtlamalara yanıt olarak, Çin menşeli ürünlere uygulanan gümrük vergilerini yüzde 100’e yükselttiğini ve “tüm kritik yazılımlara” ihracat kontrolü getireceğini açıkladı

Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada Trump, bu kararların 1 Kasım 2025 itibarıyla yürürlüğe gireceğini şu ifadelerle beyan etti:

"ABD 1 Kasım itibarıyla Çin’e halihazırda uygulanan vergilerin üzerine yüzde 100 oranında ek gümrük vergisi koyacaktır. Ayrıca kritik yazılımların tamamı için ihracat kontrolleri getirilecektir”

Bu açıklama, Trump’ın Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile üç hafta içinde Güney Kore’de yapmayı planladığı görüşmenin iptal edilme ihtimali de masada. Trump, Çin’in “küresel ekonomiyi rehin almaya çalıştığını” öne sürerek Şi ile görüşmenin artık “gereksiz” hale geldiğini söylemesi ve Pekin yönetiminin ise görüşmeyi teyit etmemesi bu ihtimali kuvvetlendiriyor.

‘İsrail’in Gazze’de yaşadığı hezimet ve çıkmazdan kurtarmak, bölgedeki rejimlerin varlığının sorgulanmasına son vermek ve Ortadoğu’da sükuneti sağlamak için müttefikleri Türkiye, Mısır ve Katar ile koordineli bir şekilde çalışarak ateşkes anlaşmasının hayata geçirilmesini sağlamıştı. Önündeki bu engeli aşmak için ilk adımın atılmasının ardından Trump, Çin’e yeniden fokuslandı.

Trump’ın bu çıkışı, dünyanın iki büyük ekonomisi arasında son aylardaki kırılgan ateşkesi sarsarken, küresel finans piyasalarında da büyük dalgalanmaya yol açmış durumda. ABD’nin S&P 500 endeksi yüzde 2’den fazla değer kaybederek nisan ayından bu yana en sert düşüşünü yaşarken, altın yeniden değer kazanmaya başladı.

Çin, dünya genelinde işlenen nadir toprak elementlerinin yüzde 90’ından fazlasını ürettiği bilinyor. Bu materyaller, elektrikli araçlardan savaş uçaklarına kadar birçok yüksek teknoloji ürününde kritik bir role sahip. Washington, Pekin’in bu üretim gücünü “jeopolitik baskı aracı” olarak kullanmaya başladığını iddia ediyor.

Trump yönetimi, son zamanlarda Çin’le ilişkileri gerginleştiren başka adımlar da attı. Perşembe günü, Çin hava yollarının Rusya üzerinden ABD’ye uçmasına yasak getirilmesi önerilirken, Cuma günü ise ABD Federal İletişim Komisyonu (FCC), çevrimiçi alışveriş sitelerinden milyonlarca Çin malı elektronik ürünü kaldırdı.

Uzmanlar, iki dev ekonomi arasındaki ticaret üzerinden sürdürülen restleşmenin, küresel tedarik zincirleri ve teknoloji üretimi üzerinde ciddi etkiler yaratabileceğini ifade ediyor.