İşgalci ‘İsrail'in Tahran'ın nükleer programını ileri sürerek İran'a saldırmasının ardından başlayan çatışmalardan bu yana, Avrupalı ve İranlı yetkililerin Cenevre’deki ilk yüz yüze görüşmesinden elle tutulur bir sonuç çıkmadı.

Avrupa Birliği dış politika şefi Kaja Kallas'ın da katılımıyla, İngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanları (E3) ile İranlı mevkidaşları Abbas Arakçi arasında Cenevre'de yapılan görüşme yaklaşık dört saat sürdü.

Görüşmelerin sona ermesinin ardından yapılan ortak yazılı açıklamada, üç Avrupa ülkesi ve AB'nin, "İran'ın nükleer programına yönelik müzakere edilmiş bir çözüme yönelik yolları ele aldıkları" detayı paylaşıldı.

Nükleer programın genişlemesinden duydukları endişeyi ifade eden ülkeler, bunun "güvenilir bir sivil amacı olmadığını" da sözlerine ekleyerek eleştirilerini dile getirdiler.

AB dış politika şefi Kaja Kallas, "Nükleer konuların yanı sıra daha geniş kapsamlı konuları da ele alacağımız ve tartışmaları açık tutacağımız konusunda mutabık kaldık" dedi.

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, "Bugünün iyi sonucu, İran tarafının temelde tüm önemli konular hakkında konuşmaya devam etmeye hazır olduğu izlenimiyle odadan ayrılmamızdır" dedi ve her iki tarafın da çok ciddi görüşmeler gerçekleştirdiğini sözlerine ekledi.

Fransa, Rejim Değişikliğinden Endişeli

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot ise gazetecilere yaptığı açıklamada, askeri operasyonların İran'ın nükleer programını yavaşlatabileceğini ancak hiçbir şekilde ortadan kaldıramayacağını söyledi.

"Afganistan'da, Irak'ta ve Libya'da olanları gördükten sonra, dışarıdan rejim değişikliği dayatmanın ne kadar yanıltıcı ve tehlikeli olduğunu çok iyi biliyoruz." diyerek rejim değişikliği iddialarını eleştirdi.

Barrot ayrıca Avrupa ülkelerinin İranlı bakanı "ABD dahil tüm taraflarla ve saldırıların sona ermesini beklemeden müzakereler yapmaya davet ettiklerini" söyledi.

Arakçi: “Saldırganlık Durursa Diplomasiye Hazırız”

Arakçi, İran ancak ‘İsrail'in "saldırganlığı durdurulduğu takdirde" diplomasiyi düşünmeye hazır olduğunu bir kez daha tekrarladı. İran Dışişleri Bakanı Cenevre görüşmelerinin ardından yaptığı açıklamada "İran'ın savunma kabiliyetlerinin müzakere edilemez olduğunu açıkça ifade ediyorum" dedi.

"E3 ve AB ile görüşmelerin devam etmesini desteklediğini ve yakın gelecekte tekrar görüşmeye hazır olduğunu" ifade eden Arakçi, ayrıca ‘İsrail'in İran'daki nükleer tesislere yönelik saldırılarını kınadı ve Avrupa ülkelerinin "kınamaması" konusunda ciddi endişelerini dile getirdi.

İngiltere’den, ‘ABD ile Görüşmelere Devam Et’ Çağrısı

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy ise Tahran'ı ABD ile görüşmelere devam etmeye çağırdı. Lammy, "İran ile devam eden görüşmeleri ve müzakereleri sürdürme konusunda istekliyiz ve İran'ı ABD ile görüşmelerine devam etmeye çağırıyoruz" dedi. Lammy, "İran'ın nükleer silaha sahip olamayacağı konusunda net olduğumuzu" da sözlerine ekledi.

Lammy, "İki hafta içinde diplomatik bir çözüm görebileceğimiz bir pencere olduğunu” da sözlerine ekledi.

Trump’tan İki Hafta Erteleme

Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump, bir dağın altında gömülü olan ve Amerika'nın "sığınak delici" bombaları dışında kimsenin ulaşamayacağı düşünülen ve iyi korunan Fordo uranyum zenginleştirme tesisini vurarak İran'a saldırıp saldırmamayı tartmaya devam ederken bunun nasıl olacağı belirsizliğini koruyor.

Trump çarşamba günü yaptığı açıklamada, Tahran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yenilenmesi için önemli bir şans olduğu göz önüne alındığında, ABD ordusunun savaşa doğrudan dahil olup olmayacağına iki hafta içinde karar vereceğini söyledi.

ABD'nin müdahil olma ihtimali karşısında İran'ın dini lideri Ali Hamaney çarşamba günü Trump'ın teslim olma çağrılarını reddetti ve Amerikalıların herhangi bir askeri müdahalesinin "kendilerine telafisi mümkün olmayan zararlar" vereceği uyarısında bulundu.

Dışişleri Bakanı Arakçi cuma günü Avrupalı diplomatlarla görüşmeden hemen önce Cenevre'deki BM İnsan Hakları Konseyi'nde kısa bir konuşma yaptı ve konseye ‘İsrail'in "nükleer tesislere yönelik saldırılarının ağır savaş suçu" olduğunu ifade etti.