Meksika'da kendilerini “Z Kuşağı” olarak adlandıran binlerce genç hafta sonu ülkenin birçok noktasında yürüyüşler düzenledi ve polisle şiddetli çatışmalar yaşandı.

Meksika’daki hareketin fitilini ateşleyen olay, 1 Kasım’da Uruapan Belediye Başkanı Carlos Manzo, suikastının ardından geldi. Başkan Manzo, Michoacán’ı kasıp kavuran organize suç faaliyetlerine karşı federal hükümetten defalarca yardım istemiş ancak talepleri yanıtsız kalmış ve katledilmişti. Bu cinayet, gençlerin yolsuz, şiddet dolu ve vatandaşın taleplerine sağır bir sisteme duyduğu öfkenin ortaya çıkmasına neden olan bir kıvılcım olarak niteleniyor.

Gösteri, öğrencilerden köylere, muhalefet partisi üyelerinden şiddetten bıkmış vatandaşlara kadar her yaştan binlerce Meksikalının bir araya gelmesine neden oldu. Meksiko Şehri Yurttaş Güvenliği Sekreteri Pablo Vázquez, yürüyüşte 20 sivil ve 100’den fazla polisin yaralandığını, yaklaşık 20 kişinin de çıkan çatışmalar nedeniyle gözaltına alındığını duyurdu.

Barışçıl yürüyüşler başkentteki Zocalo Meydanı’na ulaşıldığında, ‘siyah blok’ olarak tanımlanan bir grup, kalabalığı yararak Ulusal Saray’ı koruyan bariyerlere çekiç ve taşlarla saldırmaya başladı. Bariyerlerin yıkılması üzerine polis göz yaşartıcı gaz ve yangın söndürücülerle protestoculara karşılık verdi.

Yaralanan polis memurlarından 60’ına olay yerinde müdahale edilirken, 40’ı hastanelere sevk edildi; bunlardan dördünün özel tedaviye ihtiyaç duyduğu, ancak hayati tehlikelerinin bulunmadığı açıklandı. Yaralanan 20 sivil ise olay yerinde tedavi gördü.

Tabasco’dan açıklama yapan Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum ise protestoların “barışçıl şekilde” sürmesi çağrısı yaptı ve şiddeti reddetti: “Değişim için asla şiddet kullanılmamalı; her zaman barışçıl yollar tercih edilmeli,” çağrısında bulundu. Ancak binlerce kişinin sokağa çıkmasına rağmen, eylemin önemini küçümseyerek “çok az gencin katıldığını” ileri sürdü.

12 Maddelik Manifesto

Diğer ülkelerdeki 'Z Kuşağı' (1997-2012 arası, teknolojiyle iç içe doğan nesil) protestolarına atıfla kendilerini bu kavramla adlandıran gençler, hareketlerinin partiler üstü olduğunu belirtiliyor. “Ne sağcıyız ne solcu, başımızı eğmekten yorulan bir nesiliz.”” sloganları atan grup ulusal yürüyüşten önce, 14 Kasım’da kolektif “Herhangi bir parti için değiliz. Meksika içiniz” sloganıyla 12 maddelik talepler listesini yayımladı:

-Siyasi partilerden tamamen bağımsız, vatandaş inisiyatifiyle harekete geçebilen bir görevden alma mekanizması.

-Görevden alma durumunda, yerini alacak kişinin olağanüstü bir vatandaş oylamasıyla doğrudan seçilmesi.

-Görevden alma ve yerine geçme süreçlerine parti müdahalesinin tamamen yasaklanması.

-Bağımsız yurttaş konseylerinin atama yaptığı güçlü ve özerk kurumlar.

-Adalet sisteminde köklü reformlarla hızlı ve etkili yargı.

-Kamuoyuna açık sonuçlarla vatandaş denetimi yoluyla yolsuzlukla mücadele.

-Asayişin sivilleştirilmesi ve yerel güvenlik yapılarının yurttaş denetimiyle güçlendirilmesi.

-Kamu kaynaklarının kullanımında tam şeffaflık.

-Gençler için iş ve eğitim fırsatlarının genişletilmesi.

-Barınma hakkı ve gentrifikasyonla mücadele.

-Ahlaki otorite sahibi kişilerin yurttaş konseylerine dahil edilmesi.

-Talep listesinin en fazla 15 maddeye çıkarılması için kamuoyu danışması.

Z Kuşağı Protestoları Hangi Ülkelerde Görüldü?

Daha önce **Nepal, Moğolistan, Togo, Madagaskar, Fas, Paraguay, Peru, Bangladeş ve Endonezya gibi birçok ülkede benzer Z Kuşağı protestoları patlak verdi. Dijital yerliler olarak tanımlanan gençler, TikTok, Instagram ve X gibi platformları kullanarak geleneksel medya kanallarına ihtiyaç duymadan organize olabiliyor.

Protestoların nedenleri arasında, hükümetlere duyulan memnuniyetsizlik, ekonomik sıkıntılar, düşen yaşam standartları, yolsuzluk ve sınırlı fırsatlar yer alıyor.