Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın ve kalabalık bir heyet, ABD’nin çekilme takvimini açıkladığı Nijer'e ziyaret gerçekleştirecek.

ABD’nin “dost ve müttefiği” Ankara’nın, Pentagon’un 15 Eylül'e kadar güvenli ve düzenli bir şekilde Nijer’den çekileceği detayını paylaştığı bir zamanda üst düzey ziyaret düzenlemesi dikkat çekiyor.

Görüşmelerde, ikili siyasi ve ekonomik ilişkiler ile bu kapsamda iş birliğini güçlendirme ve çeşitlendirme yönünde atılabilecek adımların yanı sıra Sahel bölgesindeki güncel gelişmeler ele alınacak.

Uzun yıllar Fransa’nın sömürgeciliği altında olan Nijer’de seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Barzoum 26 Temmuz 2023 tarihinde, bizzat kendisini korumakla görevli başkanlık muhafızları tarafından devrilmişti.

Nijer’de kendilerine ‘Vatanı Koruma Ulusal Konseyi’ ismini veren bir grup asker Cumhurbaşkanı Muhammed Bazoum’u devirdikten sonra yeni hükümeti kurduklarını duyurmuş bunun üzerine Fransa ve ECOWAS, Nijer’e müdahale tehdidinde bulunmuştu. Darbeciler Fransa ile askeri anlaşmaları fesh etmişti.

ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland, Nijer'i ziyaret ederek askeri cunta liderleriyle bir araya gelmişti. Devrik lider Bazoum ve Vatanı Koruma Ulusal Konseyi’'nin başındaki darbeci Tchiani de Washington eksenli politikalar izlediği biliniyor. Bu darbenin iki taraf arasındaki çıkar çatışmasından kaynaklandığı uzmanlarca ifade ediliyor.

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) 10 Ağustos 2023'teki toplantıda, darbe yönetimine anayasal düzene geri dönülmesi ve Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum'un serbest bırakılması için bir haftalık süre tanımıştı. Sürenin sonunda, bir ECOWAS İhtiyat Kuvvetinin (Standby Force) aktif hale getirilmesine ve ülkeye konuşlandırılmasına karar verilmişti. Ancak müdahale tehdidi hayata geçirilememişti.

Bu kapsamda Mali, Burkina Faso ve Nijer’in Geçiş Dönemi Devlet Başkanları, 16 Eylül 2023'te Mali'nin başkenti Bamako’da "Sahel Devletleri İttifakı"nı kurdu. Öte yandan 28 Ocak 2024'te Mali, Burkina Faso ve Nijer Devlet Başkanları, ECOWAS üyeliklerini sonlandırdıklarını açıkladı.

Son olarak 6 Temmuz 2024’te Sahel Devletleri İttifakı üye devletleri Devlet Başkanlarının Nijer'in başkenti Niamey’de gerçekleştirdikleri zirvenin sonunda, diğer hususların yanı sıra üye devletler arasında bir konfederasyon kurulmasını öngören anlaşma imzalandı.

Erdoğan: “ECOWAS’ın Müdahale Kararını Doğru Bulmuyorum”

Nijer’de 2023’te gerçekleşen darbe sonrası Erdoğan şunları söylemişti:

“Şu an itibarıyla henüz bir çözüme gidilemedi. Biz de şu anda Dışişleri Bakanlığımızla vesaire buradaki anahtar rolümüzü nasıl oynarız bunun üzerinde duruyoruz, duracağız ve inşallah Nijer'i de bir çözüme kavuşturmamız lazım. Dost ve kardeş ülke Nijer’in de en kısa zamanda anayasal düzene, demokratik bir yönetime kavuşmasını ümit ediyorum. Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun da Nijer’e askeri müdahale kararını doğru bulmuyorum. Bu kararın ardından Mali ve Burkina Faso da Nijer’e böylesi bir askeri müdahalenin kendilerine karşı savaş açmak olduğu uyarısında bulundu. Nijer’e yapılacak askeri müdahale, istikrarsızlığın Afrika’nın birçok ülkesine dağılması demek olur. En kısa zamanda Nijer’de toplumsal barışın ve istikrarın yeniden tesis edilmesini temenni ediyorum. İnanıyorum ki Nijer halkı demokrasiye sahip çıkarak, en kısa zamanda seçime gidecektir. Türkiye olarak, dost ve kardeş ülke Nijer halkının yanında yer almaya devam edeceğiz.”

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Bakan Fidan'la birlikte Nijer'i ziyaret edecek heyette Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün ve Ticaret Bakan Yardımcısı Özgür Volkan Ağar da bulunuyor.

ABD-Fransa egemenlik çatışmasının yaşandığı Afrika’da, uzun süredir darbeler gerçekleşiyor. Fransa’ya büyük darbe vuran ABD, “dost ve müttefiği” Ankara ile Afrika’da sıkı çalışmalar yürütüyor. Ankara’dan gönderilen kalabalık üst düzey heyetin Nijer’de birçok anlaşmaya imza atacağı tahmin ediliyor.