Bu çemberi kırmanın yegâne yolu dünyaya gerçek barış ve güvenliği sağlayacak, içgüdü ve uzvi ihtiyaçları doğru bir şekilde düzenleyecek ideolojik bir değişimdir.

1569584544.jpeg

Amerika küresel ölçekte nüfuz sahibi olmuş gerçek bir süper güç; tarihte bu ölçekte küresel bir nüfuza erişmeyi başarabilmiş tek süper güç… Karşılaştırma yapacak olursak Roma ve Pers İmparatorlukları birer süper güç değil bölgesel güç idiler. Hatta Hilâfet bile bölgesel bir güçtü. Bugün Amerikan hegemonyası dünyayı kontrol ediyor ve yönetiyor. Dünya meselelerine sadece müdahale etmiyor, dünya meseleri üzerinde dominant bir rol ortaya koyuyor. İslâm dünyası Amerikan’ın bu hegemonik nüfuzunun dışında değil. Burada soru; “Amerika’nın neden bu konumda olduğu” değil, “Amerikan’ın nasıl olup da dünyayı yönetir hale geldiği” sorusudur.

**Aşikar Son**

2\. Dünya Savaşının sonunda Britanya, Fransa ve diğer Avrupa güçleri dünyanın değişik bölgelerinde sömürgeleştirdikleri ülkelerdeki nüfuzlarının çoğunu kaybetti. Amerika, 1. Dünya Savaşından bu yana Avrupa güçlerinin zayıflamasını takip ediyordu ve 2. Dünya Savaşının sonunda belli oldu ki Avrupalı güçler girdikleri çıkmazdan yeniden doğrulup ayağa kalkamayacak. Bunun neticesinde Amerika, Avrupa’nın önlenemez düşüşünden dolayı dünya sahnesine çıkmak için zamanının geldiğine hükmetti.

İki Dünya Savaşı tüm hızıyla devam ederken, ABD başlangıçta kıtasından izledi ve seyirci olmayı tercih etti ve iç ekonomisine odaklandı. Sanayi Devrimi nedeniyle Amerika, ekonomik dinamizmin ortaya çıkışını gördü ve ülkenin sanayi temelini Avrupalılar gibi şekillendirmeye başladı. Ancak hâlâ gelişmekte olan bir ülke idi. 2. Dünya Savaşında Amerika müdahalede bulundu fakat bu müdahale çoğunlukla kendini emperyalist hedefler güden Japonya’ya karşı korumak şeklindeydi. 1944–45’e gelindiğinde Amerikan askerî kapasitesi Avrupa’yı savunabilecek düzeye geldiğinde çelik güçler ittifakını (Almanya, İtalya ve Japonya) durdurmak için müdahalede bulundu. 2. Dünya Savaşının sona ermesiyle birlikte Amerika’nın endüstriyel rakipleri Avrupalılar ve Japonya zayıfladı. Bu durum Amerika’ya kendisinin yıllar boyu güçlü bir aktör olarak dünya sahnesinde yer almasını sağlayacak büyük stratejik planlarını hayata indirmesi için altın bir fırsat verdi.

Amerika’nın en büyük stratejik planlamacılarından biri olan, soğuk savaş çevreleme stratejisinin mimarı George Kennan Strateji Planlama Çalışması 23’te şöyle dedi: *“Biz dünyadaki zenginliğin yaklaşık yüzde 50’sine ama nüfusunun sadece yüzde 6.3’üne sahibiz. Bu durumda bütün dünyanın kıskançlığı ve öfkesinin hedefi olmaktan kaçınmamız mümkün değildir. Önümüzdeki dönemde asıl görevimiz ulusal güvenliğimizi, bu eşitsiz durum tarafından zedelenmekten korumamıza imkân verecek bir ilişkiler modeli yaratmak olmalıdır. Bunu yapmak için her türlü duygusallığı ve hayalciliği bir yana bırakarak, dikkatimizi her yerde acil ulusal hedeflerimize yoğunlaştırmamız gerekmektedir.”*

Dolayısıyla bu durum Amerika için ayrıcalıklarını korumak, zorlukların üstesinden gelecek ortaklıklar geliştirmek için oyunun kendi tarafından belirlenmiş kurallarını ortaya koymak adına mükemmel bir zamanlama idi.

Birincisi, 2. Dünya Savaşı nedeniyle Avrupa kıtadaki savaşlar tarafından tahrip edildi. Amerika, birleşik Avrupa ekonomisinin ABD'den daha büyük olduğunu, ABD'nin sahip olduğundan daha fazla sermayeye ve daha eğitimli bir insana sahip olduğunu biliyordu. Bu nedenle Amerika, Avrupa'nın yıkıntılarından başarılı kapitalist ülkelere kendini yeniden inşa etmek için yalnız kalması durumunda, yakın gelecekte Amerikalı yatırımcılar ve şirketler için ciddi bir tehdit oluşturacağını da biliyordu. Bu nedenle, 1948-1951 yılları arasında Marshall planı, ABD ihracatının üçte birini satın aldığı kredilerde 12 milyar dolarlık para kazanmasına yardımcı olmaktı. Bu Amerika’nın Avrupa’yı nüfuzu altında tutması ve kontrol etmesi için çok elverişli bir durum oluşturdu.

İkincil olarak; yeni dünya düzeni (Amerika) kendi ekonomik kazanımlar için spesifik lokasyonlar belirledi. Almanya ve Japonya endüstriyel uzmanlık ve kapasitelerinden ötürü iş gücü olarak isimlendirildi. Bu ülkeler gelecekte Amerika için hızlı üretim yapan ülkeler olarak değerlendirildi. 3. Dünya ülkeleri, Amerikan endüstrisine üretimini maliyeti düşük tutacak şekilde artırması için yardımcı olacak hammadde kaynağı ve ucuz iş gücü olarak değerlendirildi. Dolayısıyla Amerika, dünyanın değişik bölgelerine her birinin Amerika’nın menfaatine olacak ekonomik özelliklerine göre isimler belirledi.

Üçüncü olarak; Avrupalıların ellerindeki dolarları altınla değiştirmek istemeleri sebebiyle Amerika’nın 1971’de altın standardını ilga etmesi… Avrupa’nın bu isteği Amerika’nın menfaatine olan bir durum değildi zira böylesi bir alışveriş doların değerini aşağı çekeceği gibi Amerika’nın bu kadar dolar karşılığında verebilecek miktarda altını yoktu. Dolayısıyla Başkan Nikson, altın standardını tamamen ilga etti ve bu durum Avrupa’nın ve dünyanın geri kalanının ilelebet dolara bağımlı hale gelmesine yol açtı. Bugün küresel ticari işlemlerin %40’ı dolarla yapılmaktadır. Bu, Amerika’nın dünyanın gerçek süper gücü olmak ve menfaatlerini korumak adına yaptığı en iyi hamlelerden biridir.

Komünizm, ülkelere sonunda istikrar getirecek olan demokrasi ile kıyaslandığında bir tehdit teşkil etmiyordu. Bu ülkelerden birisi İtalya idi. 1948’de Komünist Parti demokratik yasal yollardan iktidarı ele geçirmeye yaklaştığında Amerika, faşizmi İtalya’ya yeniden yerleştirerek istikrarsızlık oluşturmak için eski faşist rejimle işbirliği yaptı. Demokrasi, aşırı milliyetçilik ve faşizm karşıtı rejimler Amerika için iyi değildir. Çünkü bu şekilde bir ülke kaynakları üzerinde egemenlik sahibi ve bağımsız olup Amerikan sermayesine engel teşkil edebilir ve Amerikan yatırımlarına muhalefet oluşturabilir.

Woodrow Wilson ülkelere kendi geleceklerini belirleme hakkını savunan kişi idi fakat biliyordu ki eğer ülkeler kendi geleceklerine karar veren egemen güçler haline gelirse bu onlarda bağımsızlık, ekonomik istikrara ulaşma arzusu doğuracaktır. Bu nedenle, acımasız rejimler kurarak ve ABD şirketlerini kontrolünde bırakarak askerlerin binlerce kişiyi öldürdüğü ve çevreyi tahrip ettiği siyasal sistemi dengesiz bırakan Dominik Cumhuriyeti ve Haiti işgali gerçekleşti. Woodrow Wilson self determinasyonu Avrupalı güçlerin sömürgeleştirdikleri ülkelerdeki nüfuzlarını kırmak için teşvik ediyordu. Ancak uzun vadede bunun Amerika’nın emperyal çıkarlarına uygun olmadığının farkındaydı. Dolayısıyla kendi ile çelişmeyi tercih etti.

Liste uzayıp gider. Amerika’nın dünyanın değişik bölgelerinde teşvik ettiği darbeler, özellikle de üçüncü dünya ülkelerinde… 1953’te İran, 1954 ve 1963’te Guatemala, Kennedy’nin Brezilya’da demokrasiyi engellemek için desteklediği 1964’deki askerî darbe ve 1973’te Şili… Ne zaman bir devrim meydana gelse Amerika çabucak bu ülkelerin demokratik olarak istikrarlı hale gelmesini engellemek amacıyla müdahale edip devrimi yıkıma uğratıyor. Bunun sebebi demokrasinin kapitalizm için tehdit teşkil etmesidir, demokrasi ve kapitalizm eş anlamlı değildirler. Aristoteles “Politika” isimli kitabında *“ya eşitsizliği azaltırsınız ya da demokrasiyi”* diyerek buna yakın bir şey söylüyor. Kendisi oligarşi ve demokrasi arasında bir sistemi tercih ediyor çünkü ne olursa olsun ikisi de problemler oluşturuyor. Batı hâlâ daha iyi bir siyasi sistem oluşturma hususunda başarılı olamadı. Amerika’da bile liberal demokratik değerler hâlâ sadece elitler için geçerli ve sahip olduğunuz şey sadece liberal diktatörlük, fazlası değil… Demokrasi en saf hâliyle hiç var olmadı çünkü demokrasinin daha saf ve orijinal hâli, elitler için daha acımasız hale gelir. Dolayısıyla hükümetler kitleleri aldatmak adına yapay bir özgürleştirme ve mutluluk paradigması oluşturdu.

Londra’da Kraliyet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü tarafından üzerinde çalışılan Amerikan sistemi kitabı *“Amerika demokrasiye inanır gibi yapıyor olsa da gerçekte esas olan özel kapitalist şirketlerdir”* diyor. Eğer yatırımcıların, sermaye sahiplerinin hakları tehlikede ise demokrasi bir önem arzetmiyor ve eğer onların hakları korunuyorsa katiller ve işkencecilerle de pekâlâ masaya oturulabilir.

**İslâm Dünyası Farklı Değil**

Amerika yabancı ülkelerin ordularını ekonomik, çevresel ve siyasi istikrarsızlıklar oluşturmak için kullanıyor. Daha sonra bu sorunları bir lider seçip çözmeleri için yönetimi sivillere devrediyor ya da ülkenin durumuna göre Amerika kendisi bir lider yerleştiriyor. Zaman içerisinde bu liderler, ülkeyi istikrara kavuşturmak için Amerika ve IMF’ye koşuyor. Ordu çekildiğinde IMF ülkeyi tamamıyla kontrol ediyor ve Amerika’ya bağımlı halde tutuyor. İnsanlar ayağa kalkmadıkça artık orduya ihtiyaç söz konusu değil çünkü IMF tüm gösteriyi yürütüyor, sonra tekrar ordu istikrarsızlık oluşturmak için kullanılacak. Tanıdık geldi mi?

Bu, yabancı Amerikan şirketlerinin ülkeleri kontrol altında tutmasını sağlıyor. Yerel elitler de buna destek oldukları için pastadan bir miktar pay alıyorlar. Masum halkın geri kalanı ise –ki bu genelde halkın yüzde 90’lık kısmını ifade eder– bu durumdan zarar görüyor. Orta Doğu, Latin Amerika ve Afrika ülkeleri Amerika tarafından bu şekilde kontrol ediliyor.

Amerika tarafından diktatörlerin ve monarşilerin yerleştirildiği Orta Doğu’da hadiseler aynı şekilde seyrediyor. Bu diktatörler ve monarşiler Amerikan şirketlerinin ülkenin kaynaklarını kontrol etmelerini sağlıyor, itaatlerinin ve işbirliklerinin karşılığında pastadan bir miktar pay alıyorlar. Amerika gerçek çözüm (İslâm) önünde olduğu halde halkına fikir hürriyeti, din ve vicdan hürriyeti ve diğer seküler–liberal tanımlamalar gibi liberal değerleri dayatan Abdul Fettah Sisi gibi bir diktatörden memnun. Aynı zamanda bu Sisi’nin askerleri, İslâm’ı yönetime getirmek isteyen veya ona herhangi bir ideolojik bağlılığa sahip kimseleri katletti, onlara tecavüz ve işkence etti. Tüm bunlar gerçekleşirken müdahil olup bu insanlara herhangi bir yardım erme arzu ve emaresi göstermeyen Amerika, Mısır devrimi gerçekleştiğinde hemen harekete geçti ve devrimi durdurabilmek için Sisi’nin iktidara gelmesine yardımcı oldu.

Aynı durum son günlerde Keşmir krizinin gerçekleştiği Pakistan için de geçerli: İmran Han, Keşmir’e özel bir statü veren anayasa maddesini iptal eden Modi’ye karşı ateşli konuşmalar yaptı fakat fiilî bir adım atmadı. Gerçek şu ki Amerika ajan yöneticilere sahip ve bunun karşılığında bu yöneticiler Amerikan menfaatleri ile işbirliği yapıyorlar, IMF ile işbirliğinde olduğu gibi. İmran Han IMF’den borç alıyor ve bu borçlar beraberinde ağır koşulları da getiriyor. IMF politikalarının çoğu direkt yabancı yatırımı kolaylaştıran liberal düzenlemeler, para biriminin develüasyonu, Amerika’dan ithalatın artması, özelleştirmelerin artması şeklinde uzun vadede Pakistan’a zarar veriyor. İnsanlar bu durumdan büyük zarar gördüğü halde hükümet şirketlerin özelleştirmeleri nedeniyle gelir akışı oluşturabilmek için ağır vergiler uyguluyor. Bu strateji borç alan ülkeyi sonsuza kadar borçlu kalmaya itiyor.

Dolayısıyla bu durum gösteriyor ki Amerika kapitalist ideoloji altında güçlü bir ordu ve ekonomiye sahip bir süper güç olması nedeniye hiçbir ülkenin üstesinden gelemeyeceği bağımlılıklar zinciri oluşturuyor. Petrol ticareti dolara bağımlı, ticari faaliyetlerin çoğunluğu dolarla yapılıyor ve neo-liberal enstitüler Amerikan sermayesinin dünyayı sarmasını sağladı. Örneğin Bilderberg ve Trilateral Komisyon, gelişmekte olan ülkelere IMF politikaları dayatarak daha önce zikredildiği gibi Amerika için endüstriyel üretimler yapan Avrupa ve Japonya’da petrol krizleri oluşmasını erteledi.

Bu durum özellikle üçüncü dünya ülkelerinde demokratik, milliyetçi veya devrimci tüm eğilimleri engelleyerek onlarca yıl boyunca Japonya ve Avrupa gibi endüstri dünyasının ve Amerikan dolar sisteminin devamlılığını sağladı. Amerika IMF’yi kullanarak kendi ihtiyaç duydukları hariç dünyanın geri kalanının endüstrileşmesini engelledi. Dahası Amerika 2003’te demokrasiyi kullanarak müttefiki İngiltere ile beraber Irak’a girip petrol alanlarını kontrol etti. Bu Amerika’nın askerî teknoloji ve enerji sahalarının tekelinde bulundurduğu ekonomik, siyasi ve askerî tüm gelişmeleri kontrol etmesini öngören “tüm spektrum üstünlüğü” doktrininin bir parçası idi.

Amerika dünya para birimi rezervini kontrol ediyor ve bunun gereği olarak da dünyada başka bölgelere zarar veriyor ta ki hegemonyası için bir tehdit haline gelemesinler. Her kim bu bağımlılık zincirini kırmak isterse sonunda dönüp geri Amerika’ya koşacaktır. Son zamanlarda görüldüğü gibi İmran Han, Çin–Pakistan ekonomi koridorunu iptal ediyor. Ekonomik yardım, F–16 parçaları gibi askerî destek ve FATF’den (kara para aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadele eden uluslararası organizasyon) ayrılmak için Amerika’ya yüzünü dönüyor. Bu Pakistan’ın, ekonomik, askerî ve genel olarak Amerika ile karşılaştırıldığında Çin’in vereceği desteğin çok kısıtlı olacağını fark etmesinden dolayıdır. Bu durumun sebebi Amerika’nın küresel kapitalist sistemde herkesin kendisi için belirlenen pozisyonda kalmasını gerektiren bir dünya düzeni uyguluyor olmasıdır.

**Orta Doğu’da Güç Dengesi**

Amerika bölgede ekonomik zorbalıklarla bağımlılıklar oluşturduktan sonra “İsrail’i” Ortadoğu’da güç dengesini sağlamak için kullanıyor. Bunu bölgedeki sermayesini güvende tutmak için yapıyor. “İsrail’in” işbirliğinin karşılığında Amerika da Batı Şeria ve Gazze’de olduğu gibi “İsrail” çıkarlarına yardımcı oluyor. 1967’den bu yana Amerika’nın görüşü demokratlar ve cumhuriyetçiler olarak iki taraf da dâhil olmak üzere “İsrail’in” aşırıcı temelleri ile uyumludur. Bütün dünyanın kınıyor olmasına rağmen “İsrail’in” Doğu Kudüs’e el koyması gibi Amerika istediğini yapması için “İsrail’e” para ve yetki sağlamaya devam ediyor. Ayrıca “Haçlılar” olarak da bilinen Hristiyan aşırıcılık faktörü de “İsrail’e” Filistinli Müslümanlara yönelik barbarca saldırılar yapmasına müsaade ediyor.

Aynı şey İran ve Suudi Arabistan için de geçerli ve Amerika bu ülkeleri de bölgedeki güç dengesini sağlamak için kullanıyor. Bu bölgenin çok kırılgan olması sebebiyledir. İran’ın bir tarafta Pakistan diğer tarafta “İsrail” olmak üzere sağ ve sol komşuları nükleer silah sahibiler ve Amerika yaptırımlar uygulayarak İran’ı bu konuda engellemek istiyor. Eğer İran nükleer silah geliştirmeyi başarabilirse bu durumun “İsrail’in” kendisini tehdit edilmiş hissetmesi sonucunu doğuracaktır. Bunun sonucu olarak fiilî bir çatışma patlak verebilir ve bu durum Basra Körfezi’nde bölgenin petrolünün tehlikeye atılması anlamına gelir. Sonuç olarak petrol fiyatı yükselir ve küresel ekonomi zarar görür. Bu dengeleme politikası sadece Orta Doğu için geçerli değil, dünyanın diğer bölgeleri için de geçerli. Örneğin NATO, Avrupa ülkeleri arasında güç dağıtımı için Amerika tarafından kullanılıyor. Bununla beraber bu saydıklarımız Amerika’nın İslâm dünyasında nasıl nüfuz sağladığına ilişkin kısa bir bakıştır.

**Sonuç**

Bu çemberi kırmanın yegâne yolu dünyaya gerçek barış ve güvenliği sağlayacak, içgüdü ve uzvi ihtiyaçları doğru bir şekilde düzenleyecek ideolojik bir değişimdir. Tamamen farklı bir ekonomik ve politik sistemle tüm vatandaşlarına adelet, barış ve güvenlik sağlayarak mevcut kapitalist düzeni mağlup edecek bir ideolojik değişimdir. Dolayısıyla tüm bunları başarabilecek tek ideoloji İslâm’dır. Komünizm tarihin çöplüğündedir ve kapitalizm insanların tek umudu olsa dahi ölmekte olan bir umuttur. Dünyadaki birçok insanın değişime karşı pragmatik hale gelmesi nedeniyle, üstün bir şey yerine gelmediği sürece insanlar asla bu sistemden kaçamazlar. Ayrıca İslâm da ideolojisinin gücü sebebiyle askerî güç dengesi mantığına meydan okur. İslâm Medine’nin coğrafi konumu dezavantaj teşkil etmesine rağmen Roma ve Pers güçlerini kovabilmiştir. Doğrusu İslâm 1400 yıl önce yaptığı gibi yeniden gelecek ve dünyayı özgürleştirecektir ve tarih kitaplarına bir sonraki süper güç olarak yazılmayı beklemektedir. O çok yakındır.

هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ

**“O (Allah), müşrikler hoşlanmasalar da (kendi) dinini bütün dinlere üstün kılmak için Rasulü’nü hidayet ve Hak Din ile gönderendir.”** \[Tevbe 33\]

Dünya Amerika’ya Nasıl Bu Denli Bağımlı Hale Geldi

Liberal düzenin dolayısıyla liberal ekonomik düzenin iflasıyla ekonomik milliyetçiliğin geri dönüşü, süper güçlerin yavaş yavaş kendini destekleme, otoriterlik, merkantilizm/milliyetçilik gibi hedeflere yöneldiği bir dünya… işte bu, Trump’ın istediği şey.

1566805201.jpeg

***“ABD dış politikasının ve ülkenin dünyadaki yerinin nasıl olduğu konusundaki konuşmaları, Donald Trump başkanlığından sonra asla aynı olmayacak, Amerika Birleşik Devletleri için en iyi tanıdık stratejik yol haritası…”***

***Stephan Walt***

**Giriş**

Son yıllarda sağ ve sol siyasi yelpaze arasında eşitsizlikler meydana geliyor ve bu iki ekol arasındaki denge şuan ortadan kalktı. Küresel hegemonya ve büyük stratejilerin varlığı düşüşte ve popülizm yükseliyor. Dış politikada ve yürütme organında konsantrasyon eksikliği büyüyor. Başkanın öfke ile karar verdiği politikalar tüm dış politika uzmanlarını ve demokratları aşıyor. Başkan uluslararası anlaşmalar ve kurumlarla ilgili yalanlar icat ediyor, para birimi manipülasyonlarını ticaret savaşı için bir bahane olarak kullanıyor. Trump Twitter’da şöyle dedi: *“Çin ve Avrupa, Amerika ile mücadele edebilmek için para manipülasyonları yapıyor ve sisteme para pompalıyor.”* Ekonomist dergisi Trump’ın para manipülasyonu konusunda abarttığını söyledi. Peki, neden mevcut durum bu ve arkasındaki gerçek motif nedir?

**Zafer Günleri**

2\. Dünya Savaşı sonrası Amerika benzersiz askerî kapasitesiyle bir süper güç olarak ortaya çıktı ve 80’lerde neo-liberalizmin zaferiyle üstünlük kazandı. Dolaylı manipülasyonun, dolandırıcılığın da söz konusu olduğu herkesin kazandığı bu oyun, Amerika için çok iyi işledi. Açık pazar, kendi kendini denetleme, düşük ticaret engelleri ve liberal demokrasi yeni normlar haline geldi.

Amerika ayrıca İngiliz para birimi yerine kendi para birimini lider para birimi haline getirerek Amerika’ya ciddi likidite varlığı sağladı. Dahası farklı ülkeler arasında ortaklık ve ittifaklar oluşturabilmek için çok taraflı anlaşmalar ve kurumlar ortaya çıkartıldı. IMF, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü gibi çok taraflı kurumlar, avantaj elde etmek için çok milletli ekonomik ittifaklar oluşturma amacıyla var edildi. NATO ve Marshall planı 2. Dünya Savaşı sonrası Avrupa’yı yeniden canlandırmak ve güvenliğini sağlamak amacıyla ortaya konuldu. Tüm bu hamleler Amerika’yı Avrupa için bir lider ve koruyucu haline getirdi. Ve sonucunda Avrupa Amerika için köprübaşı haline geldi.

Amerika, Sovyet Birliği’nin çöküşü nedeniyle dünyada tek süper güç haline geldi. Seksenli yıllarda dünyaya yayılan ekonomik liberalizm, küreselleşme ve liberal demokrasi üstünlük kazandı. Buna ek olarak Amerika’nın eğitim için dünyanın diğer ülkelerinde çektiği yabancı öğrenciler ve Hollywood’un yükselişi Amerika’ya için milyarca dolar ekonomik gelir sağladı. Amerikan nüfuzu dünyayı ideolojik, kültürel, ekonomik, askerî ve politik olarak etkiledi. 2008’de meydana gelen finansal kriz ve beraberindeki Irak ve Afganistan işgalleri mevcut siyasi düzenin görünüşünü değiştirdi. Obama’nın iktidara gelişinin de şu ana kadar bu düşüşü durduramadığı görünüyor.

**Yeni Çağ: Trump’ın stratejisi**

Trump insanları yanına çekebilmek için bilinçli olarak ülke içi meseleler ihdas ediyor. *Bir ankete göre* ***Amerikalıların yüzde 57’si Amerika’nın “kendi sorunları ile ilgilenmesi gerektiğini düşünmektedir****.”* Bu tam olarak Trump’ın istediği şey.

 ***“Biz Küreselleşme ideolojisini reddiyor ve vatancılığı benimsiyoruz.” Trump***

Trump Amerika’nın liberal bir düşünceden gerçekçi, korumacı, otoriter, rekabetçi bir düşünceye geçişini sağlamak istiyor ve müttefiklerine, çok uluslu organizasyonlara sözlü saldırılar gerçekleştiriyor. Trump başarısızlığından ötürü artık Amerika’nın demokrasi ve liberal değerleri dünyaya taşımasını istemiyor. Bunun sebepleri ise Amerika’nın diğer ülkeler için çok fazla zaman, çaba, para sarf etmesi ve Irak, Afganistan işgallerinde yaşadığı başarısızlık. Dolayısıyla liberal değerlere dayalı toplumlar oluşturmaya çalışmak uygulanabilir değil.

Eğer Amerikan yönetimi gerçekleştirebilirse Amerikan halkının servetlerini koruyup, güvenliğini sağlayacak ve temel liberal değerleri dünyaya yaymaktansa kendi ülkesinde uygulayıp muhafaza edecektir. Amerika dünyadaki imajından ziyade dış dengeye konsantre olacaktır. Amerika diğer güçleri de hayati menfaatlerin bulunduğu bölgeler hariç kendilerini korumaları için teşvik edecek. Wilson ve Roosvelt zamanında güçler dengesi oluşturulmuş ve diğer güçler de kendilerini kalkındırmaya teşvik edilmişti. Amerika demokrasi, insan hakları ve diğer idealist düşüncelere inanır gibi yapmıştı. Üstelik dış politikada hayati meselelerine gerçekçi bir yaklaşımı benimsedi fakat Sovyetler Birliği yenilince dünya çift kutuplu olmaktan çıkıp tek kutuplu bir sürece girdi ve Amerika tek süper güç olarak kaldı. Bundan böyle Amerika kendileri için yıllarca işe yarayan gerçekliği reddetti, bunun yerine küresel siyasetini liberal değerler üzerine kurguladı.

Trump’ın Kuzey Kore, İran, Rusya ve Çin gibi ülkelere yaklaşım ve tutumu, bu değişimin ipuçlarını taşımaktadır. Onun yaklaşımı ülkelerin gündemlerini karıştırmak için engelleyici şartlar ortaya koyan kendinden öncekilerin yaklaşımlarından çok farklıdır. Örnek olarak Obama döneminde Kuzey Kore’ye karşı stratejik tahammül politikası benimsenmişti ve aslında bu politika daha ileri nükleer silahlar geliştirmesi için Kuzey Kore’ye daha fazla alan vermişti. Bush’un 2003 ve 2008 arasında gerçekleştirdiği altılı görüşmeler, barışçıl müzakereler üzerine bina edilmişti ve Kuzey Kore konusunda elle tutulabilir bir sonuca ulaşmada başarısız oldu. Trump, seleflerinin aksine gerçek sonuçlara ulaşmak istiyor. Bu nedenle daha önce tarihte hiçbir Amerikan başkanının yapmadığı gibi Kim Jong Yun ile silahsızlandırılmış bölgede buluştu. O kendi diplomasi yöntemlerini tercih ediyor, twitter'da Kim'e G20'ye geleceğini bildiren bir tweet atıyor ve *“buluşmak güzel olacak”* diyebiliyor. Trump seleflerinin aksine liberal değerler sistemi kurallarına karşı koyarak gerçek sonuçlar elde etmeye çalışıyor.

Bunun yanı sıra Çin’e yaklaşımı da önceki başkanlarla kıyaslandığında çok farklılık arz etmektedir. 2000 yılında Clinton Çin’le olan ticareti normalleştirdi ve ondan bu yana Çin ticarette Amerika’yı aldatmaya devam ediyordu. Amerika ise buna karşı hiçbir ciddi önlem almadı, sadece uyarmakla yetindi. Trump ise Çin’i devamlı olarak tehdit ediyor ve iki tarafa da faydadan çok zarar veren korumacı politikalar uyguluyor.

İran’a gelince; Obama İran’ın yakıt üretimini enerji üretebileceği fakat nükleer silah üretemeyeceği bir seviyede kısıtlamıştı. Bu anlaşma İran’ın gelecek 12 yılda yaptırımlarla karşılaşmaması karşılığında yapılmıştı. Donald Trump 12 yıl bekleyemeyeceği için İran’la hemen bir anlaşma yapılmasını istiyor. Bu nedenle Amerika İran’a ağır yaptırımlar uyguluyor ki İran nükleer programından vazgeçsin.

Amerika'nın Rusya'ya karşı politikası her zaman kayıtsız olmuştur ama Trump’ın döneminde bu çok doğrudan oldu; Putin ile yakın ilişki ve Ruslarla mücadele için Ukrayna'ya silah temini. Brook Enstitüsü’ne göre 17 Rus hükümet yetkilisi ve Rus Devleti’ne ait silah fabrikasının siber saldırıları, Kırım’ın işgali ve Esed rejimine olan destek faaliyetleri nedeniyle Rus oligarkları yaptırımlara maruz kalıyor. Politikalarda açık ve direkt olmak, Putin ve Kim gibi liderlerle yakınlıklar oluşturmak, Trump’ın bu kişilerin şahsiyetlerini kendine karşı zararsız hale getirerek politikalarından meydana gelebilecek zararları izale etmek şeklindeki stratejisini gösteriyor.

**Sonuç**

Liberal düzenin dolayısıyla liberal ekonomik düzenin iflasıyla ekonomik milliyetçiliğin geri dönüşü, süper güçlerin yavaş yavaş kendini destekleme, otoriterlik, merkantilizm/milliyetçilik gibi hedeflere yöneldiği bir dünya… işte bu, Trump’ın istediği şey. Dolayısıyla bu planın başarılı olabilmesi için Trump’ın Avrupa’yı da aynı istikamete doğru yönlendirmesi gerekiyor ki zaten Danimarka, Slovakya, Hollanda, Fransa ve başka birçok ülkede bunun gerçekleştiğini görüyoruz. Örnek olarak Boris Johnson’ın İngiltere’nin başına geçmesi aynı mantığı takip ediyor olması sebebiyle Trump için daha tercih edilir bir durum.

Başka bir önemli faktör ise liberal dünya düzeninin bir ürünü olan Almanya’nın durumu. Bu düzen Avrupa’da çözülürken Almanya’ya ne olacak? Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Polonya gibi ülkeler liberalizm karşıtı otoriter bir döneme girerken, İtalya’nın güneyi milliyetçi ve popülist bir hükümet tarafından yönetilirken ve son olarak Fransa milliyetçilerin zaferinden bir oy uzakta iken Almanya’nın durumu ne olacak? Brexit kesinlikle Avrupa’nın istikrarsızlığına katkı sağladı, bunun sonucu olarak kuvvetler dengesizliği uygulanıyor ve Trump da bu durumu planlayan ve başarı ile yürüten isim.

**Kaynaklar:**

[**https://www.nbcconnecticut.com/news/politics/Trump-Smiles-With-North-Korea-Threatens-Iran-Analysis-512100032.html**](https://www.nbcconnecticut.com/news/politics/Trump-Smiles-With-North-Korea-Threatens-Iran-Analysis-512100032.html)

[**https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-06-30/trump-s-dmz-summit-shows-how-little-kim-has-conceded-on-nukes**](https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-06-30/trump-s-dmz-summit-shows-how-little-kim-has-conceded-on-nukes)

[**https://www.foreignaffairs.com/articles/2019-04-16/open-world**](https://www.foreignaffairs.com/articles/2019-04-16/open-world)

[**https://worldin2019.economist.com/germanysweakness**](https://worldin2019.economist.com/germanysweakness)

**Bremmer. I (2018) Us v Them: The Failure of Globalism.** New York: Penguin

Yeni Çağ

Kaçınılmaz bir gerçektir ki Batı, entelektüel liderlikte milliyetçilik, vatanseverlik, kişisel çıkarları ve ırksal açıdan bir kayma yaşamaktadır.

1565973874.jpeg

Donald Trump iktidara geldiğinden bu yana Amerika vatanseverliğin, kişisel çıkar ve milliyetçiliğin arttığı bir geçiş dönemi yaşamıştır. Bu bağların ortaya çıkışı sonucunda Avrupa’daki aşırı sağ da genişlemiş ayriyeten göçmenlere ve etnik azınlıklara yönelik nefret suçları yaygınlaşmıştır. Neden bu böyle?

Özellikle Soğuk Savaş sonrası olmak üzere 1945 yılından bu yana Amerika ekonomik, askerî teknolojik, kültürel ve politik olarak dünyaya hükmediyor. Tüm medya ve eğlence (sektörü) bu korkunç (dehşet veren) ideolojiden etkilenmektedir. Geçmişteki diğer iktidar sahiplerinin aksine Amerika küreselleşme yolunda başarılarına devam etmektedir. Trump iktidara geldiğinden bu yana ise böyle olmadığı söylenebilir.

Trump’ın siyasal konuları kusması, Amerika’nın iç meselelerini açığa çıkardı. 7 Müslüman ülkenin Amerika’ya girişlerinin yasaklanması, göçmenlere karşı tutumu, Afro-Amerikanlara karşı ırkçı yorumları, destekçilerini mitinglerde protestocuları dövmeye çağırması, cami yasağını savunması, Meksikalı göçmenlere *“Tecavüzcüler”* diye seslenmesi ve utanç duvarı… Trump’ın otoriter, ırkçı, milliyetçi ve İslâm karşıtı yorumlarının listesi hiçbir zaman son bulmayacak gibi görünüyor.

Donald Trump’ın selefleri olan Franklin, Roosevelt ve Harry Truman II. Dünya Savaşı sonrası Amerika’yı küresel ölçekte Wilson’un 14 prensibi üzerinde yükselttiler. Bill Clinton ve George H. W. Bush’un **Soğuk Savaş sonrası** dönemine gelince batıdan diğer bölgelere yayıldı ancak bu konu Trump iktidara geldiğinden bu yana böyle olmadı. Liberalizm ideolojisi milliyetçilik tarafından ele geçirildiği için başarısızlık yaşadığı, başarısız olacağı veyahut başarısızlığa mahkûm olduğu söylenebilir.

Trump’ın yeni politikası ve savunması, milliyetçilik ve Amerikan vatanseverliğini canlandırmıştır. Milliyetçilik ve vatancılık bağları bir ulusun gerilemesi nedeniyle ortaya çıkar ve insanın yeniden canlanması için yeterli bağlar değildir. Bunun sebebi yüzeysel olmaları, değişebilir ve belirli şeyleri yerine getirdikten sonra var olmaya devam etmekten yoksun, hayvani bağlar olmalarıdır.

Kendisini *“siyasi bir dahi”* olarak adlandıran Trump artık karşılıklı menfaate dayanmayan mevcut tüm hükümet politikalarını kınamakta ileri gitti ve daha ötesi kişisel çıkarcı Başkan Trump bunlardan en ufak bir endişe duyuyor gibi de görünmüyor. Başkan Trump demokrasi ve işbirliğinden ziyade korumacılık, rekabet ve otoriterliği destekliyor. Bu gerçeğin tezahürü Avrupa’ya doğru yol almaya başlamış durumda. Örneğin Brexit. İngiltere nüfusunun %53,4’ü Avrupa Birliği’nden çıkmayı tercih etti. Brexit’in bir sonucu olarak İskoçya, çıkarlarını korumak için Birleşik Krallık’tan ayrılmak istiyor. Diğer birçok potansiyel ülke Hollanda, İsveç ve İtalya gibi AB’den çıkmak istiyor. Egemen devlet ile şirketler arasındaki menfaat merkezli yararlar düşüşe geçmiştir. Devletlerarası güven zayıflamıştır. Bütün bunların sebebi bu periferik bağlardır.

Ayrıca, Batı Avrupa’da aşırı sağın yükselişi ve özellikle Müslümanları hedef alan şiddetteki belirgin artış, fikirdeki düşüşten dolayı artan milliyetçi ve yurtsever bağlarının net bir tezahürüdür.

Tom Morgan’a göre özellikle son iki yılda görüldüğü üzere aşırı sağ terör faaliyetlerinde önemli bir ölçüde artış olmuştur. UK’de metropol polisi rakamlarına göre İslâm karşıtlarının suç oranı %65 oranında yükseliştedir. Araştırmalara göre; bu Trump’ın savunuculuğunun ve politikacılığının bir tezahürüdür. Christchurch’ta (Yeni Zelanda’da bir eyalet) gerçekleşen terörist saldırılarının sebebi de budur. Katliamı gerçekleştiren cani 74 sayfalık manifestosunda Trump’ın *“yenilenen beyaz kimliğin ve ortak bir amacın sembolü olduğunu”* anlatmıştır.

Kaçınılmaz bir gerçektir ki Batı, entelektüel liderlikte milliyetçilik, vatanseverlik, kişisel çıkarları ve ırksal açıdan bir kayma yaşamaktadır.

Yakın bir zamanda uluslararası toplumlar çöküntüye uğrayacaktır. Bunun arkasındaki sebep egemen devletlerin, halkların birbirlerine karşı menfaat anlaşmaları, normlar, değerler ve davranışlar ile ilgili olarak işbirliğinde bir bütün olmalarıdır. Bu nedenle, bu tektonik değişimler tarihî çatlaklara yeniden ortaya çıkmak için adeta giriş imkânı veriyor. Ülkeler arasında güven azaldığında eski tarihî yaralar artacak ve felaketler meydana gelecektir. Bu nedenle Batı medeniyeti daha fazla ilerleyemeyecek daha ziyade durgunlaşacak ve II. Dünya Savaşı pozisyonuna geri dönecektir. Güvensizlik anında kan dökülecek ve aralarında savaş ön plana çıkacaktır.

Hayvansal bağların ortaya çıkışının engellenmemesindeki gerekçe çok basittir. Başlangıçtan bu yana Batı’nın kullandığı ideolojide mevcut temel bir sorun var. Bu, rasyonel bir doktrine dayanmak yerine, uzlaşmacı bir çözüme dayanmasıdır. İnsanoğlunun yeniden canlanması arayışı içinde bir ideolojinin doğru insan, hayat ve kâinat anlayışına dayanması gerekir. Dünya bunu bilse de bilmese de İslâm insanlık için tek çözümdür. Usulüne göre doğru bir tavırla insanın içgüdülerini, güvenliği ve barışı sağlamak için düzenlemeliyiz. Hilâfet ise bu barış ve güvenliği sağlayacak tek uygulanabilir çözümdür.

وَمَكَرُوا مَكْرًا وَمَكَرْنَا مَكْرًا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْۙ اَنَّا دَمَّرْنَاهُمْ وَقَوْمَهُمْ اَجْمَع۪ينَ

**“Onlar bir tuzak kurdular biz de onlar farkında olmadan bir tuzak kurduk. Bak, işte tuzaklarının sonucu nasıl oldu? Onları da kavimlerini de toptan helâk ettik.” \[Neml Suresi 50-51\]**

Batı’daki Tektonik Kaymalar

Kim galip gelecek ve kim yıkıcı bir hezimete uğrayacak acaba? Basit gerçekler ABD’nin kaybedeceğini gösteriyor ama bu Çin’in de yara almayacağı anlamına gelmiyor. O hâlde soru şu: İlk kim nakavt olacak?

1561631325.jpeg

**Giriş**

Bugünün Uzakdoğu bölgesinde aşırı bir ekonomik dinamizm yaşanıyor. Nitekim en basit istatistikler bile bu gerçeği vurgulamaktadır. 1991’den bu güne Doğu Asya bölgesi, GSMH bakımından Kuzey Amerika'ya kıyasla kabaca eşit hâle gelmiş durumda. Küreselleşme faktörleri nedeniyle gelişmekte olan birçok ülke, bilhassa kapitalizmin zaferi üzerine, IMF ve Dünya Bankası gibi çok taraflı kuruluşların parçası hâline gelmiştir. 1990’larda dünya üretimi %23 büyürken, son yirmi yılda küresel ticaretin gelişmesiyle birlikte %80 büyümüş, toplam DYY (doğrudan yabancı yatırım) beş katına çıkmıştır. Normalde 1970 ve 80’li yıllarda uluslararası ticaret önemli ölçüde Japonya, ABD ve Batı Avrupa ülkeleri gibi gelişmiş ülkelerin meselesiydi. 1960’lı yıllarda ABD dünya ekonomisine ve uluslararası ticarete hakimdi. Bugün ise resim 2008’den beri hızla değişmiş durumda. Gelişmekte olan ülkelerin payı artıyor ve bunların 2020 itibariyle dünya ekonomik aktivitesinin %60’ından fazlasını teşkil etmeleri bekleniyor. Çin, Japonya, Tayland ve Endonezya gibi ülkeler küresel ekonomik oyuncular olarak ortaya çıkıyor.

Uzmanlara göre ABD, Japonya ve İngiltere geçmişte sanayileşme yönünden en üst sırada yer alıyordu. Ancak bunların küresel üretim ve ihracat oranlarında ciddi bir kayma yaşanacak. İngiltere’nin üretimini artırması 50 yıl, ABD’ninki de bir o kadar almışken, Çin ve Güney Kore aynı seviyeye yalnızca 10 yıl içerisinde ulaşmayı başarmış, bilhassa Çin gibi gelişmekte olan ülkeler, DYY akışları açısından önemli hâle gelmiştir. Oysa ABD 1960’lı yıllarda dünya DYY akışının %66’sını elinde tutuyordu.

Üstelik Çin’in GSYH’sı 2017 yılında 12.237 trilyon dolar olarak gerçekleşmiştir ki bu, dünya ekonomisinin %19,74’üne tekabül etmektedir.

Asya bölgesinde Çin’in siyasi ve ekonomik gücü benzersiz ve sürekli büyümekte. Pek çok yönde ulaştığı yüksek seviyenin yanında askerî ve teknolojik yönden de dünyayı sollayacak gibi görünüyor. İşte ticaret savaşı, ABD hegemonyası açısından ciddi bir tehdit teşkil ettiği öngörülen bu gidişatı durdurmak üzere başlatıldı.

**Ticaret Savaşı**

Başkan Trump iktidara geldiğinden bu yana 1980’ler tarzı korumacılığı kullanıyor. Korumacılığın oldukça benzer bir biçimi Ronald Reagan tarafından Japon otomotiv endüstrisine karşı uygulanmıştı. General Motors gibi çok uluslu şirketler Reagan nezdinde lobi faaliyetleri yürüterek Japonya’dan ithal edilen araçlara gönüllü kota uygulanmasını talep ettiler. Çünkü Japon otomobil endüstrisi, ABD’deki üreticilere göre ivme kazanmış, çok daha fazla müşteri çekmeye başlamıştı. Bugün Asya ekonomik dinamizmi açısından işler değişti. Bilhassa Çin ve benzer ülkelere karşı uygulanan gümrük tarifeleri ve kotalar artık işe yaramamaya başladı. Doğu Asya ülkeleri dünyanın herhangi bir yerine ulaşabilmekte, doğrudan müşterilerine ürün teslim etmek üzere dışarıda fabrikalar açabilmektedir. Dolayısıyla topluma odaklanmak yerine kendi çıkarlarına odaklanan kapitalizmin iflası sonucu, Trump’ın Çin’e karşı gündeme getirdiği ağır gümrük tarifeleri uzun vadede sürdürülemez, korumacılık uzun vadede asla işe yaramaz. Sonuçta Çin mallarına uygulanan gümrük yükümlülükleri nedeniyle çiftçiler, makina sanayi ve kimya sektörlerinin başı ciddi anlamda belada. Bu nedenle Trump, Çin’den çelik ithal etmek yerine bir alternatif olarak, NAFTA ticaret anlaşmasının bir parçası olan Kanada ve Meksika ile arasındaki tüm ticaret bariyerlerini kaldırmak zorunda kaldı. Korumacılık Çin’in nüfuzunu sınırlandırmak için kullanıldı, ama nafile.

Cari verilere göre ABD ciddi bir ticaret açığı yaşamakta iken, piyasada doların yükselmesinden dolayı mali hesaplar fazla vermektedir. Çin ise daha fazla ABD doları satın alarak kendi para birimi Yuan’ı kasten düşük tutuyor. Dolayısıyla Çin çok pahalı olmadan daha fazla mal ihraç edebilme kapasitesini koruyor. Bu ise ABD’yi gerçekten rahatsız ediyor ve Çin’in kendi parasını bu şekilde manipüle etmeye devam etmesini engellemek için uğraşıyor.

Ayrıca Çin tarafından yapılan fikrî mülkiyet hırsızlığı ve yabancı firmalara karşı kitlesel Çin milliyetçiliği uygulamaları da büyük bir kaosa neden oluyor. ABD ve Avrupa Birliği, Çin’in IP hırsızlığı konusunda Dünya Ticaret Örgütü nezdinde istişarelerde bulundular. Ancak bu görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanması, ABD hegemonyası açısından bir düşüş sinyali olarak yorumlanıyor.

 ABD’li baş ekonomist Beth Ann Bovino bu durumu şöyle açıklıyor: *“Su her zaman kazanır. Çin ile yaşanan ticaret anlaşmazlığının etkileri, kar topu gibi büyüyecek olursa önemli bir başarısızlığa ve ciddi bir baş ağrısına neden olacaktır. Federal hükümetin bununla baş edebileceğini sanmıyorum.”*

Dolayısıyla uzun vadeli göstergeler, ABD işletmeleri ve tüketicilerinin Çin’e uygulanan gümrük tarifelerinden dolayı ürünlere daha fazla ödemek zorunda kalacağını gösteriyor.

Ayrıca Trump’ın güçlü tutumu Obama’nın başaramayıp kendisinin elde edeceği bir ticaret formülüne dayanıyor. Ama maalesef devir tersine dönüyor ve Trump’ın her adımı, önümüzdeki seçim döneminde aleyhinde kullanılmak üzere demokratlar tarafından mercek altına alınıyor.

**Kim Acı Çekecek?**

Kim galip gelecek ve kim yıkıcı bir hezimete uğrayacak acaba? Basit gerçekler ABD’nin kaybedeceğini gösteriyor ama bu Çin’in de yara almayacağı anlamına gelmiyor. O hâlde soru şu: İlk kim nakavt olacak? Hegemonik istikrar teorisinin rekabet hâlindeki teorilerinden biri olan uzun döngü teorisine (long cycle theory) göre ekonomi, herhangi bir devletin hegemonik bir süper güç olarak kalabilmesi için başlıca kriterlerden biridir.

ABD’nin yerli iş gücü ise derin bir bataklıktadır. Nitekim Trump’ın Birleşik Devletler’e giren tüm Çin malları üzerine %25 gümrük vergisi uygulamaya istekli olması hâlinde, bu durum her ailenin geliri üzerinde ekstra 2200 dolar vergi yükümlülüğü ile sonuçlanacaktır. Ayrıca Fox News haber kanalının yaptığı bir ankete göre ABD’lilerin %45’i korumacı politikaların ülkeye zarar vereceğine inanıyor.

Şu durumda ABD uzun süre boyunca parasının dünyanın rezerv para olarak kalmasını ve pozitif ticaret pozisyonunu koruyamayacaktır. Ülkenin içinde bulunduğu politik krizler de keza aciliyet kesbediyor. Siber güvenlik sorunları tavan yapmış durumda, demokrasi ıstıraplı bir acı içinde karanlığa gömülüyor. Artık varlığını sürdürüp sürdüremeyeceği tartışılıyor. ABD’de özel kuruluşlar şu anda kamu kurumlarından daha güçlü durumda.

Öte yandan Çin devasa askerî projesini 2025 yılı sonuna kadar tamamlayacak. Çin’in elindeki ekonomik bir güç aracı olarak “Bir Kuşak Bir Yol” (Yeni İpekyolu) projesi, yeni dış ilişkilerin geliştirilmesi ve ABD varlığının dışlanması için kullanılabilecek. Çin politikası daha kırılgan görünen ABD politikalarına göre sert ve güçlü duruyor.

Teknolojik açıdan Çin, kendi sosyal medyası, yazılımları, internet sansür teknolojisi ve kamusal siber uzay filtreleme gücüne sahip. Bu yönden de ABD nüfuzunu yakın zamanda sınırlayacaktır. Kuşkusuz ABD, Çin’in siyasi ve ekonomik nüfuzunu kısıtlayamıyor ve IP düzenlemelerini ihlal etmesi ve para birimi manipülasyonu ile başa çıkamıyor. İşte **“Ticaret Savaşı”** ABD’nin her açıdan kendisini geçmeden önce Çin’i durdurmak için kullanabileceği son kartlardan biri. ABD şu ana kadar başarılı görünmüyor. Hegemonyası artık eskisi gibi değil ve yeniden dirilişi günden güne imkânsız hâle geliyor.

**Kaynaklar:**

<https://tradingeconomics.com/china/gdp>

<https://www.ig.com/se/nyheter-och-trading-ideer/andra-nyheter/us-reaches-deal-with-canada-and-mexico-to-end-steel-tariffs-190517>

<https://www.bizjournals.com/sanjose/news/2019/05/20/apple-china-tariffs.html>

<https://www.politico.eu/article/trumps-trade-war-dark-clouds/>

Haşim Mustafa (Pakistan)

Yazarın Makaleleri

Dünya Amerika’ya Nasıl Bu Denli Bağımlı Hale Geldi

Yeni Çağ

Batı’daki Tektonik Kaymalar

Ticaret Savaşı - Hegemonya (ABD) ve Orta Krallık (Çin)

Hakkımızda

Linkler

İletişim Bilgilerimiz