Köklü Değişim Medya

BBC Türkçe ve Şark’ul Evsat gazetesinin iddiasına göre giderek kördüğüme dönen İdlib için Türkiye, Soçi toplantısı öncesi Rusya’ya bir yol haritası sundu ve 5 maddelik teklifte bulundu. Yeni Suriye stratejisinde ABD, Türkiye, Rusya ve İran’a yeni rollerini dağıtmış ve stratejisini bu yeni roller üzerine şekillendirmişti. Aşağıda İdlib’e yönelik olarak sunulan yol haritasında da bu stratejinin izlerini görmek mümkün.

'Suriye Arap Ordusu ile işbirliği sizi militan ve teröristlerin hâkimiyetinden kurtaracak, sizin ve ailenizin hayatını koruyacak. Suriye’de diğerlerinin yaptığı gibi siz de yerel uzlaşıya katılın.” BBC Türkçe’nin haberine göre bu, 9 Ağustos’ta Suriye ordusunun İdlib kırsalına havadan bıraktığı bildiride yer alan çağrı. Aynı zamanda kapıya dayanan büyük operasyonun habercisi. Nitekim rejim güçlerinin son dönemde sıklaştırdığı saldırılarda çok sayıda sivil hayatını kaybetti.

‘Astana çökebilir’ iddiası gerçekçi değil

İddialara göre; İdlib’in merkezine yönelik öngörülen operasyon ise muhtemelen Rusya, İran ve Türkiye arasında şekillenecek ortak kararı bekliyor. Ortak bir stratejiden önce Suriye ordusunun başlatacağı bir operasyon Astana sürecini çökertebilir. Türkiye ile gerilim istemeyen Rusya’nın bir süre daha Suriye ordusuna fren yaptıracağı öngörülüyor. Bu iddia Suriye’de Türkiye, Rusya ve İran’ın, hatta Esed rejimi ve bölgedeki bazı unsurların kendi başlarına hareket ediyorlarmış algısı üzerine kurulu bir iddia olduğundan Suriye gerçeğine mutabık değil. Çünkü bağımsız ve özgün başlayan Müslüman Suriye halkının kıyamı, saptırıcı bazı yapılar ve Astana üçlüsü devletler aracılığıyla ABD tarafından manipüle edilmeye çalışıldı. Zorlu süreç içerisinde ABD’nin çok çirkin üslup ve stratejisiyle halk, basiretsiz gruplar ve ihanet içindeki bölge ülkelerinin liderleri eliyle aldatıldı. Bugün İdlib konusunda ortak bir stratejinin çıkmasının beklendiği iddiası, perde gerisindeki ABD’nin etkin ve kurucu rolünü gizlemeye yönelik spekülatif iddialardandır. Çünkü Suriye’de roller dağıtılmış ve bu süreçte ABD herkese yol haritasını vermiştir. Buna göre; Türkiye ve Rusya İdlib’de ardından da Suriye’nin sorunlu diğer bölgelerinde ABD’nin çizdiği strateji üzerinde hareket edecektir.

Şark’ul Evsat gazetesinde yer alan habere göre; Türkiye’nin, Soçi toplantısı öncesi Rusya’ya sunduğu yol haritası şu unsurları içeriyor:

Ulusal ordu teklifi

•Türkiye’nin himayesinde tüm muhalif grupları bir araya getirecek bir konferansın düzenlenmesi.

•İdlib’deki grupların Türkiye’nin Fırat Kalkanı bölgesinde eğitip donattığı gruplardan oluşturduğu Suriye Ulusal Ordusu’na katılması.

•Bu grupların ağır silahlarını Türk ordusuna teslim etmesi.

•Gerilimi azaltma bölgesinde sivil idarelerin kurulması.

•Muhaliflerin kestiği M5 otoyolunun Türk-Rus himayesinde açılması.

Ay sonu Tahran zirvesi

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 14 Temmuz’da Rus lider Vladimir Putin’le telefonda ve ardından iki lider 26 Temmuz’da Güney Afrika’daki BRICS zirvesinde baş başa görüşmüştü. Astana formatında 30-31 Temmuz’da Soçi’de düzenlenen son toplantıda müzakere eden liderler, İdlib ve genelde Suriye konusunu ay sonunda Tahran’da düzenlenecek Türkiye, İran ve Rusya zirvesinde görüşecekler.

12 kontrol noktası

Türkiye İdlib’de demiryolu ile otoyol arasından aşağıya bir yay hareketiyle 12 kontrol noktası kurdu. Türk kontrol noktalarının karşısına denk gelecek şekilde Ruslar 10, İranlılar da 7 kontrol noktası oluşturdu. Ruslara bırakılacak denilen orta kesim fiilen Türkiye ve Suriye ordularının kontrol alanlarına katılmış oldu.

ÖSO’ya maaş ve tazminat

Türkiye, Zeytin Dalı Harekâtı sırasında hayatını kaybeden Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) savaşçılarının ailelerine ölüm tazminatı ödemelerini tamamladı. Halep’in kuzeybatısında bulunan Afrin Türk ordusu ve ÖSO tarafından 18 Mart’ta PKK/YPG’nin elinden alınmıştı.

60 bin TL tazminat

Ortadoğu eksenli yayın yapan Al Monitor, Halep’in kırsalında konuşlu ÖSO Özel Harekât Birlikleri Komutanı Albay Moataz Arslan’a dayandırdığı yayında, Türk hükümetinin ÖSO savaşçılarının ailelerine yaptığı ödemelerin 1-19 Temmuz tarihleri arasında tamamlandığını belirtti:

100 dolar maaş

Yakınını kaybeden her aileye 60 bin Türk Lirası tazminat ödendi ve aylık 100 dolar maaş bağlandı. Ayrıca ailelere Türk vatandaşlığı verilmesi gibi başka yardımlar da söz konusu ancak bunlar henüz hayata geçirilmiş değil ve Türkiye tarafındaki çalışmalar devam ediyor. Tazminat komisyonunda bazı Türklerle birlikte ben de görev aldım. Ödemeler Halep’in kuzey kırsalında bulunan Azez’de yapıldı. Harekâta katılan her ÖSO grubu bize savaşta kaybettikleri isimlerin listesini verdi. Zeytin Dalı Harekâtı’nda 300 ÖSO militanı öldürüldü. Evli olanların tazminatları dul eşlerine, bekâr olanlarınki de anne veya babalarına ödendi. Ödemeler Azez’deki dağıtım merkezinde yapıldı.