Hamas'ın, Trump’ın Gazze planını kısmen kabul etmesinin ardından ABD Başkanı Donald Trump, 'İsrail'e Gazze'yi bombalamayı durdurma emri verdi.
7 Ekim Aksa Tufanı ile büyük bir hezimete uğrayan işgalci 'İsrail', iki yıldır üst üste başlattığı operasyonlarla da hedeflerinin hiçbirine ulaşamadı. Dünya kamuoyu, Hamas'ın, 'İsrail'in başarısızlığını perdelemek ve büyük tepkilere neden olan Gazze'deki soykırımın sona erdirilmesi için devreye giren ABD Başkanı Trump'ın öne sürdüğü plana ne yanıt vereceğine odaklandı.
Hamas, dün akşam saatlerinde özellikle Mısır, Türkiye ve Katar’ın baskısı sonucu yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirme planının bazı unsurlarını kabul ettiğini, bunların arasında iktidardan vazgeçilmesi ve kalan tüm rehinelerin serbest bırakılmasının da yer aldığını, ancak diğer unsurların Filistinliler arasında daha fazla istişareye ihtiyaç duyduğunu beyan etti.
Hamas, liderleri, grupları ve arabulucularıyla yaptığı istişarelerin ardından verdiği yanıtta, “Arap, İslam, uluslararası ve Trump'ın savaşı sona erdirme, yardıma izin verme, işgali reddetme ve yerinden edilmeleri önleme çabalarını takdir ediyor.” İfadelerini kullandı.
Saha koşulları karşılanması şartını koşarak, Trump'ın takas formülü kapsamında tüm 'İsrailli' tutukluları (canlı ve ölü) serbest bırakmayı kabul ettiğini ve derhal müzakerelere hazır olduğunu vurguladı.
Gazze yönetimini, ulusal mutabakat ve Arap/İslam desteği temelinde Filistinli bir teknokrat kuruluna devretmeyi kabul ettiğini ancak Trump'ın planındaki diğer konular (Gazze'nin geleceği, Filistin hakları) daha geniş bir ulusal duruş ve uluslararası yasal çerçeve gerektirdiğinin altını çizdi.
Bunun üzerine bir video paylaşan ABD Başkanı Donald Trump, ‘İsrail'e Gazze Şeridi'ni bombalamayı durdurma emri verdi.
"72 Saatlik Süre Gerçekçi Değil"
Hamas’ın resmi açıklamasının ardından Hamas yetkilisi Musa Ebu Marzuk, “Mahkumları ve cenazeleri 72 saat içinde teslim etmek teorik ve mevcut koşullar altında gerçekçi değil” saha koşullarına işaret etti.
“Önceliğimiz savaşı ve katliamları durdurmak ve bu açıdan Trump'ın planına olumlu yaklaşıyoruz.” Diyen Merzuk, Filistin Yönetimi'nin referansıyla, Gazze yönetimini bağımsızlara devretmek konusunda ulusal düzeyde anlaşmaya vardıklarını da ifade etti ve şöyle devam etti:
“Geleceği şekillendirmek ulusal bir meseledir. Hamas bunu tek başına kararlaştırmayacaktır.”
Hamas’ın Yanıtı Sonrası Trump’tan Videolu Mesaj
Hamas’ın olumlu yanıtı karşısında sevincini videolu bir mesaj yayımlayarak gösteren Trump, “Bu süreci bir araya getirmemde bana yardımcı olan ülkelere teşekkür etmek istiyorum: Katar, Türkiye, Suudi Arabistan, Mısır, Ürdün ve daha niceleri… “ ifadeleriyle müttefiklerini teşekkür etti ve şöyle devam etti:
“Çok sayıda insan çok büyük çaba gösterdi. Bu büyük bir gün. Sonucun nasıl olacağını göreceğiz. Her şeyin son hâlini netleştirmemiz gerekiyor, bu çok önemli.
Esirlerin ailelerine geri dönmesini sabırsızlıkla bekliyorum; maalesef bazı esirler içinde bulundukları koşullar nedeniyle çok kötü durumda, ama onların da ailelerine kavuşması için çalışıyoruz. Çünkü anne babalar, evlatları hayatta olmasa bile onları geri almak istiyor.
Bugün çok özel bir gün, belki eşi benzeri görülmemiş bir gün. Pek çok açıdan gerçekten de eşi benzeri görülmemiş. Hepinize teşekkür ediyorum, bu süreçte yardımcı olan o büyük ülkelere de teşekkür ediyorum. Büyük bir destek aldık. Herkes bu savaşın sona ermesini ve Orta Doğu’da barışın sağlanmasını istedi; bu hedefe ulaşmaya çok yakınız.
Herkese teşekkürler ve herkes adil bir şekilde muamele görecek.”
Erdoğan dan Mesaj: “Kalıcı Barışın Sağlanması İçin Önemli Bir Adım”
Trump’ın açıklamasının ardından, bir olumlu destek mesajı da Erdoğan’dan geldi.
MİT Başkanı İbrahim Kalın’ı, Katar’a Hamas’ı ikna etmek için gönderen Erdoğan, olumlu yanıtın ardında şu mesajı X hesabından paylaştı:
Hamas’ın Gazze’de ateşkesin tesisine yönelik plana verdiği yanıt, kalıcı barışın sağlanması noktasında yapıcı ve önemli bir adımdır.
Şimdi yapılması gereken, İsrail’in tüm saldırılarını derhâl durdurması ve ateşkes planına uymasıdır.
Gazze’ye insani yardımların ulaştırılması ve kalıcı barışın sağlanması adına tüm adımlar vakit kaybetmeden atılmalı; küresel vicdanı derinden yaralayan bu soykırım, bu utanç tablosu artık son bulmalıdır.”
Erdoğan ayrıca ABD menşeli yüzde 80’i işgal edilmiş ve geri kalan küçük bir bölgede sembolik Filistin devletini öngören “İki Devletli Çözüm” planının hayata geçirilmesi için tüm imkânları kullanarak mücadele etme sözü verdi.
Öte yanda ‘İsrail’ Başbakanı soykırımcı Binyamin Netanyahu, ‘İsrail'in rehinelerin serbest bırakılmasına atıfta bulunarak Trump planının "ilk aşamasını uygulamaya” hazır olduğunu söyledi. Ancak Netanyahu'nun ofisi yaptığı açıklamada, ‘İsrail'in, Hamas ile olası anlaşmazlıkları ele almadan, “daha önce ortaya koyduğu ilkeler temelinde” savaşı sona erdirmeye kararlı olduğu belirtildi.
Trump, Salı günü Aksa Tufanı’nın ikinci yıldönümü öncesinde savaşı sona erdirme ve düzinelerce rehineyi geri verme sözlerini yerine getirmeye istekli görünürken bu sembolik tarih işgalci ‘İsrail’ için de sembolik önem taşıyor. Netanyahu, her ne kadar bu sembolik tarihi, zafer ilanı için kullanmak istese de büyük bir hezimet yaşadığı ve siyasi bekasının da belirsiz olduğu gözlemleniyor.
Trump'ın bu hafta başında Netanyahu ile birlikte açıkladığı plana göre Hamas, kalan 48 rehineyi (yaklaşık 20'sinin hayatta olduğu düşünülüyor) üç gün içinde serbest bırakacak, ayrıca iktidarı bırakıp silahsızlanacak.
Karşılığında ‘İsrail’ saldırılarını durduracak, bölgenin büyük bir kısmından çekilecek, yüzlerce Filistinli tutsağı serbest bırakacak, insani yardım akışına ve nihayetinde yeniden yapılanmaya izin verecek. Gazze nüfusunun büyük bir kısmının başka ülkelere nakledilmesi planları ise rafa kaldırılacak.
Yaklaşık 2 milyon Filistinli Müslümanın yaşadığı topraklar, Trump ve eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'in gözetiminde uluslararası yönetim altına alınacağından bahsedilse de bu maddenin işlevsiz olduğu ifade ediliyor. Öte yandan plan, ‘İsrail’ işgali altındaki Batı Şeria ile gelecekteki bir Filistin devleti altında yeniden birleşmenin yolunu açmıyor.
Filistinliler ABD'nin bu ve önceki önerilerini güçlü bir şekilde ‘İsrail’ lehine olduğunu ifade ediyor ve itirazlar dillendiriliyor.
Gazze dışında bulunan Hamas'ın üst düzey yetkililerinden Musa Ebu Merzuk, Cuma günü El Cezire televizyonuna yaptığı açıklamada, Trump'ın önerisinin "müzakereler olmadan uygulanamayacağını" söyledi.
Hamas'ın, Gazze'yi yönetecek gelecekteki bir Filistinli yönetime silahlarını teslim etmeye hazır olduğunu söyledi ancak resmi açıklamada buna dair bir ifade yer almadı.
Hamas'ın bir diğer yetkilisi Usame Hamdan ise El Arabi televizyonuna yaptığı açıklamada, Hamas'ın Gazze Şeridi'ne yabancı bir yönetimin girmesini kabul etmeyeceğini ve yabancı güçlerin bölgeye girişinin "kabul edilemez" olacağını söyledi.