Köklü Değişim Medya

Türkiye, Rusya ve İran, rejim ile muhalefet arasındaki Soçi görüşmelerinin gündemini İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'ndeki son durum, mültecilerin geri dönüşü, alıkonulanların serbest bırakılması ve Anayasa Komitesi çalışmaları oluşturuyor.

Rusya'nın Soçi kentinde süren Suriye konulu 10. Garantörler Toplantısı'nın ön görüşmelerinde Türkiye, Rusya ve İran, rejim ile muhalefet, alıkonulanlardan az sayıda kişinin serbest bırakılması yönünde uzlaşmaya vardı.

Toplantıya katılan kaynaklardan alınan bilgiye göre, Astana anlaşmaları kapsamında oluşturulan Alıkonulanlar Çalışma Grubu'nun bugün düzenlenen dördüncü toplantısında, Türkiye, Rusya ve İran, "pilot proje" ismini verdikleri bir mutabakata vardı.

Garantör ülkelerin bugünkü ana toplantısı öncesinde yaptığı üçlü görüşme sona erdi. Taraflar, rejim ve muhaliflerin elindeki az sayıda tutuklunun karşılıklı olarak serbest bırakılması için uzlaştı.

Güven artırıcı önlemler kapsamında gerçekleştirilecek takasın kaç kişiyi kapsayacağı, hangi noktalardan yapılacağı ise henüz kararlaştırılmadı.

BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, üç garantör ülke ile Anayasa Komitesi konusunda gayriresmi toplantı yapması planlanıyor.

Birleşmiş Milletler (BM) ve Ürdün'den heyetlerin gözlemci olarak yer aldığı görüşmelerde, ABD son Astana toplantısında olduğu gibi bu kez de temsilci göndermedi.

Askeri muhalefet heyetini eski Suriye Geçici Hükümeti Başbakanı Ahmet Tuma, rejimi ise BM Daimi Temsilcisi Beşşar Caferi temsil ediyor.

İdlib'deki Son Durum

14-15 Mayıs'taki son Astana toplantısında, taraflar, Gerginliği Azaltma Bölgeleri ve ateşkes rejiminin korunmasında mutabık kalmıştı.

Ancak rejim ve destekçileri, Doğu Guta'dan sonra, Humus ve güney cephesi (Dera, Kuneytra) Gerginliği Azaltma Bölgeleri'ni yoğun saldırılar neticesinde ele geçirmişti.

Esed, 27 Temmuz'da Rus TASS haber ajansına verdiği röportajda, "İdlibliler ya teslim olacak ya da ölecek." ifadesini kullanmış, ülkenin birçok noktasındaki rejim saldırılarından kaçarak İdlib'e sığınan yüz binlerce sivili tehdit etmişti.

Rejim, geçen hafta İdlib'in güneybatısında, Gerginliği Azaltma Bölgesi içinde yer alan Türkmendağı'na saldırmak için askeri yığınak yapmaya başlamıştı.

Bu gelişmeler nedeniyle, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Astana anlaşmaları çerçevesinde Ekim 2017'den bu yana ateşkes gözlem misyonu yaptığı İdlib, garantörlerin gündeminde önemli yer tutacak.

Türk heyetinin, bölgede ateşkesin korunması konusundaki kararlılığını vurgulaması bekleniyor.

Geri Dönüşler

Öte yandan Rusya'nın masaya ilk defa mültecilerin ve yerinden edilenlerin geri dönüşü konusunu getireceği öngörülüyor.

Son dönemde Rus yetkililer, bu konu ile ilgili mültecilerin barındığı Türkiye, Ürdün ve Lübnan'a ziyaretler yapmıştı.

Muhalif kaynaklar, güven ortamı sağlanmadan ülkeye, özellikle rejimin ele geçirdiği bölgelere dönüşlerin gerçekçi bir konu olarak ele alınmasına itiraz ediyor.

Anayasa Komitesi Çalışmaları

Birleşmiş Milletler Özel Temsilcisi Staffan de Mistura'nın kurulacak anayasa komitesinin işleyişi üzerine garantör ülkelerle görüşmesi öngörülüyor.

Rejim ve muhalefet heyeti, yaklaşık 50'şer kişiden oluşan önerileri daha önce de Mistura'ya sunmuştu.

Suriye devrimini akamete uğratmak üzere ABD güdümünde Türkiye, Rusya ve İran arasında yapılan garantörler toplantısının ilk dokuzu, Kazakistan'ın başkenti Astana'da yapılmıştı. Soçi'de Astana formatında yapılacak toplantının bugün ikili ve üçlü görüşmelerle sürmesi, tüm tarafların katılacağı ana toplantının yarın yapılması planlanıyor.

ABD’li Komutan Suriye İçin Türkiye’ye Geliyor

ABD Avrupa Kuvvetleri ve NATO Müttefik Kuvvetler Harekât Komutanı Orgeneral Scaparrotti, Türkiye'ye gelerek Suriye konusunda temaslarda bulunacak.

Orgeneral Scaparrotti, 1 Ağustos Çarşamba günü Ankara'da Türk yetkililerle görüşmeler yapacak. Görüşmelerde ağırlıklı olarak Suriye'nin kuzeyindeki gelişmelerin ele alınması bekleniyor.