ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Gazze'deki ateşkesin durumunu görüşmek için dün başladığı ‘İsrail’ ziyaretinde, Türkiye'nin ateşkes ile ilgili rolüne övgüler dizdi.
ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Gazze'deki ateşkes planında "Türkiye'nin yapıcı bir rol oynadığını" ifade ederek ‘İsrail'e Gazze'de konuşlanacak yabancı güçlerin kim olacağı konusunda bir dayatma yapmayacaklarını da söyledi.
Vance, ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Yahudi damadı Jared Kushner, ‘İsrail'deki temasları sonrasında ABD ve ‘İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki ateşkesin uygulanması ve gözetimi için kurduğu merkezde basına açıklamalarda bulundu.
Gazze’deki soykırımın ortağı ABD, 10 Ekim’de Türkiye’nin de desteği ile hedefi Hamas’ın silahsızlandırılması ve direnişin sona erdirilmesi olan Trump planı için yoğun çaba sarf etmişti.
Batı basınını eleştiren Vance, "her ihlal yaşandığında ateşkesin bittiği" başlıkları attıklarını, sürecin ilerlediğini "ancak zaman alacağını" belirterek "Ateşkes bitmedi. İki taraf da uzunca bir süredir çatıştığından bunlar oluyor" ifadeleriyle Washington’ın sürecin devam ettirilmesi için büyük çaba sarf ettiğini ortaya koydu.
ABD, bölgeyi derin bir şekilde sarsan ve müttefiki olan rejimlerin, halkaları tarafından varlıklarının sorgulanmasına ve ihanetlerini ortaya çıkarmasına yol açan Gazze soykırımının mevcut düzenin bekası için son bulmasını istiyor. Ayrıca Ortadoğu’da sükuneti sağlamak ve rakipleri Çin ve Rusya’ya odaklanmak için ABD yönetimi bölgedeki müttefiklerini ve üst düzey diplomatlarını sürekli bölgede aktif tutuyor.
Vance ayrıca Hamas'ın silahsızlandırılması gerektiğini, silah bırakan Hamas unsurlarına af sağlanacağını, Hamas'ın sürecin ilerlemesi, Gazze'de yeniden inşanın başlaması için bunu yapması gerektiğini belirterek asıl hedefini tehdit diliyle ifade etti.
ABD Askerleri Bulunmayacak: ‘İsrail’, Türkiye’nin Gazze’deki Varlığına İtiraz Ediyor
Vance, Gazze'deki ateşkes planının süreçlerini, "Hamas'ın silah bırakması, Uluslararası İstikrar Güçlerinin burada konuşlanması ve alternatif bir yönetimin kurulması" olarak sıralarken, tüm bu süreçlerin zaman alacağını belirtip, ABD askerlerinin Gazze'de bulunmayacağının altını çizdi.
Öte yandan ‘İsrail’ devlet televizyonu KAN, ABD, ‘İsrail’ ve Mısır arasında, Gazze ateşkesine ilişkin görüş ayrılıklarının olduğunu ileri sürdü. Habere göre ABD ateşkesin devamını istiyor, ‘İsrail’ hükümeti ise istemiyor. Gazze'de ikinci aşamanın başlaması için asker girişlerini de kabul etmesi gereken ‘İsrail'in, Türkiye’ye yönelik itirazı sürüyor.
Görüş ayrılıkları ‘İsrailli’ yetkililerle, dün ‘İsrail’e giden Mısır İstihbarat Başkanı Hasan Reşad arasındaki görüşmelerde ortaya çıktı.
Reşad, ‘İsrail'de Başbakan Binyamin Netanyahu, iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet Direktörü David Zini ve diğer güvenlik yetkilileriyle görüştü.
Görüşmelerde Reşad, yetkililere Gazze'ye en kısa sürede Arap askeri gücü sokulması gerektiğini ifade etti.
Mısır, Azerbaycan, Katar, Ürdün, Endonezya ve Türkiye, Gazze'deki görev gücüne aday olan ülkeler arasında yer alıyor.
Vance: “Herkesin oynayacağı bir rol var. Türkler, Çok Yapıcı Bir Rol Oynadı”
Gazze'de konuşlanacak uluslararası askeri güce ilişkin bir soruyu yanıtlayan Vance,"Yabancı güçlerden kimlerin buraya geleceğine ilişkin İsraillilere herhangi bir zorlama yapmayacağız. Herkesin oynayacağı bir rol var. Kimileri yeniden yapılanma, kimisi sahada asker, kimisi finansman, kimisi de taraflar arasında iletişim, çatışmasızlığın sağlanması gibi roller oynayacak. Türklerin de bu anlamda şu ana kadar çok yapıcı bir rol oynadığını görüyoruz. Bunun için de minnettarız. İkinci aşamada da yapıcı bir rol oynayacaklarından eminim" açıklamasında bulundu.
Trump planı için bölge ülkelerine Washington’ın dağıttığı rolllerin ilk adımı New York’taki görüşmelerde atılmıştı. Buradaki toplantıda Trump, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı yanında oturtarak özel bir rolü olduğu mesajını vermişti. Bu kapsamda Hamas’ın masaya oturtulması ve anlaşmayı imzalaması için Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve MİT Başkanı İbrahim Kalın yoğun bir çaba harcamış ve Hamas heyetini baskı altına almıştı.
Kushner: “Plan İşliyor”
Gazze'deki ateşkesin müzakere sürecinde de rol alan ABD Başkanı'nın danışmanı ve damadı Kushner, Gazze'de Hamas'ın kontrol ettiği bölgelere herhangi bir yeniden imar projesi ya da finansmanın sağlanmayacağını, ‘İsrail’ kontrolündeki bölgelerde bazı projelerin değerlendirildiğini duyurdu.
Kushner, "planın tasarlandığı gibi işlediğini" belirterek insani yardımların girişi için ABD, ‘İsrail’ ve uluslararası kuruluşlar arasında gelişen bir koordinasyon sağlandığını açıkladı.
ABD Başkanı Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Witkoff da, sürecin beklenenden hızlı ve olumlu yönde geliştiğini tekrarlayarak, "bugün olmayı planladıkları yerin çok ötesinde olduklarını" ifade etti.
JD Vance, işgalci ‘İsrail’ Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Başbakan Binyamin Netanyahu ile görüşmeler yapacak.
Bilindiği üzere Vance, Witkoff ve Kushner, planın devam etmesi için ‘İsrail’e çıkarma yapmıştı. Halen bölgede olan üçlü yoğun görüşmeler gerçekleştiriyor.
Trump’tan Bölgedeki Müttefikleriyle Hamas’a Tehdit
ABD Başkanı Trump, bölgede çalıştığı “dost ve müttefik” olarak kabul ettiği Müslüman ülkelerin yönetimleri vasıtasıyla Hamas’a dün bir tehdit mesajı gönderdi.
Trump paylaşımı şöyle:
"Orta Doğu’daki sevgi ve ruh bin yıldır böyle gözükmemişti. Bu görülmeye değer bir şey. Ben de ‘İsrail’e ve bu ülkelere ‘henüz vakti değil’ dedim. Hamas’ın doğru olanı yapması için hala umut var. Eğer yapmazlarsa da hızlı, öfkeli ve şiddetli bir sonla karşılaşacaklar. Ayrıca bu konuda yardım teklif eden bütün ülkelere teşekkür ediyorum" dedi.
Trump aynı zamanda, detay vermeden Endonezya’ya Orta Doğu’daki çabaları için teşekkürlerini iletti. ABD Başkanı, "Endonezya’nın müthiş Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’ya Orta Doğu’ya sağladığı yardım için teşekkür ediyorum" ifadelerini kullanmıştı.