Köklü Değişim Medya

ABD, önümüzdeki hafta, başta Suriye’deki siyasi süreç, İran’ın varlığı ve Fırat’ın doğusu gibi konular olmak üzere, Suriye’de diplomatik ve güvenlikle ilgili son gelişmelerin ele alınacağı bir dizi toplantıya başkanlık edecek.

Kendilerine “küçük grup” adını veren ABD, İngiltere, Fransa, Suudi Arabistan ve Ürdün, önümüzdeki Pazartesi günü Fransa’nın başkenti Paris’te bir araya gelerek, Suriye’deki gelişmeleri masaya yatırmaya hazırlanıyor.

Edinilen bilgiler arasında, BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen ve Suriye Müzakere Komisyonu Başkanı Nasr El-Hariri’nin de Paris’teki toplantıya katılma ihtimalinin bulunduğu belirtiliyor.

Esirlerin Durumu Görüşülecek

Toplantıya katılacak isimlerden ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey’in Suriye’deki siyasi süreçte yaşanan tıkanıklığı ve Pedersen’in anayasa komisyonu isim listelerinin oluşturulmasında karşılaştığı zorlukları gündeme getirmesi bekleniyor. Bunun yanı sıra anayasa komisyonu ilkelerinin belirlenmesi ve esirlerin durumu da görüşülmesi beklenen konular arasında yer alıyor.

Diğer taraftan Moskova da bir sonraki Astana toplantısı için diplomasi trafiğini sıklaştırmış durumda. Bu bağlamda Rusya Devlet Başkanı Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev, önümüzdeki ay düzenlenecek Astana toplantısına Irak ve Lübnan’ı davet etmek üzere Bağdat ve Beyrut’u ziyaret etti.

Son dönemde Suriye rejiminin anayasa komisyonunu kurma sürecini ‘İdlib’deki savaş’ nedeniyle ağırdan aldığı gözlenirken, savaşa katılmayan İran’a bağlı milis gruplar ise hükümet güçlerinin Hama’nın kuzeyindeki saldırılarına eş zamanlı olarak saldırıya geçmek için Halep’in batısına çekildi. Tahran’ın bu taktiği, Batı ile yaşadığı gerilime ek olarak Ankara’nın öfke şimşeklerini üzerine çekmek istemediği şeklinde değerlendiriliyor.

DEAŞ’tan Kurtarılan Bölgelerin Geleceği

Aynı zamanda Paris’te düzenlenecek toplantıda, ABD’li Temsilci James Jeffrey’in başkanlığında uluslararası koalisyonda yer alan üst düzey komutanlar Salı ve Çarşamba günleri bir araya gelecek. Bu toplantıda Irak’ın batısı ve Suriye’nin doğusunda DEAŞ’tan kurtarılan toprakların geleceğinin görüşülmesi bekleniyor.

Washington, ABD Başkanı Trump yönetiminin Amerikan askerlerinin Suriye’de kalmasına yeşil ışık yakmasının ardından, bölgedeki müttefiklerine Fırat’ın doğusuna ve SDG birliklerine en büyük mali desteği sunmaları çağrısında bulunmuştu. ABD’nin müttefiklerinden bir diğer talebi de, Araplar ve Kürtler arasında köprü görevi üstlenmeleriydi.

Buna karşın Arap aşiretlerine yaklaşma stratejisi izleyen Esed rejimi de son olarak Halep’te aşiret önderlerinin katılımıyla bir konferans düzenledi. Konferansta, zorunlu askerliği yapmayan ve rejim saflarında savaşmamış kişilerden oluşacak bir askeri gücün oluşturulması kararı alındı.

NATO Toplantısında Suriye Dosyası Görüşülecek

Edinilen bilgilere göre, Jeffrey’in önümüzdeki Cuma AB üye ülkeleri temsilcilerinin katılımıyla Brüksel’de düzenlenecek NATO toplantısında da Suriye dosyasını gündeme getirmesi bekleniyor.

Kudüs’te 3’lü Toplantı

Paris’teki toplantının yanı sıra, 24-25 Haziran’da Batı Kudüs’te ABD, “İsrail” ve Rusya temsilcilerini bir araya getirecek toplantıda da başta İran’ın Suriye’deki nüfuzu olmak üzere Suriye’de çözüm meselesi masada olacak. Rusya tarafından yapılan açıklamada, 3’lü toplantının Rusya Güvenlik Konseyi Başkanı Nikolay Patruşev, ABD Başkan Yardımcısı John Bolton ve “İsrail” Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Meir Ben Şabat’ın katılımıyla gerçekleşeceği belirtildi.

İran Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şamhani, Rus mevkidaşı Patruşev ile yaptığı görüşme sonrasında, Batı Kudüs’te yapılması planlanan 3’lü toplantı için ‘aldatmaca’ nitelemesinde bulundu.

Şamhani, İran’ı hiç kimsenin Suriye’den çıkartamayacağını belirterek, “Buradaki yasal varlığımız Suriye hükümetinin talebi üzeredir” dedi. Diğer taraftan Patruşev, İran’ın Ortadoğu’daki stratejik ortağı olması nedeniyle 3’lü toplantıdan çıkacak sonuçları Tahran’a ileteceklerini ifade etti.

G-20’de 2’li Görüşmeler

Öte yandan 28-29 Haziran'da Japonya'nın Osaka şehrinde düzenlenecek G-20 Zirvesi’ne katılacak olan Türkiye, Rusya ve ABD liderlerinin yapacağı ikili görüşmelerde, Suriye’deki gelişmeleri ele almaları bekleniyor.

Halihazırda ABD ve Türkiye arasında Suriye’de kurulacak güvenli bölgenin akıbeti henüz netleşmiş değil. Diğer taraftan Türkiye-Rusya görüşmelerinde ise İdlib’de tırmanan gerginliğin masada olması bekleniyor.