Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD’nin Sudan’daki nüfuzunu korumak ve yönetimin İngiliz destekli sivil bileşenlere geçmemesi için darbe oyununu sahneye koyan iki komutandan biri olan , Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Sudan Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Abdülfettah Abdurrahman el-Burhan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Görüşmede, Sudan’daki gelişmeler ele alındı. Erdoğan, görüşmede müzakerelere ev sahipliği yapmaya hazır olduklarını beyan etti.

İletişim Başkanlığı, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdülfettah Abdurrahman el-Burhan'ın telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini duyurdu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede, Sudan’daki kardeş kavgasında can kayıpları ve yaralanmaların artmasından üzüntü ve endişe duyduğunu ifade etti.

Kapsamlı müzakerelere başlama kararı alınması halinde görüşmelere ev sahipliği yapmaya hazır olduklarını kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sudan halkının acil insani ihtiyaçlarının karşılanmasını teminen Birleşmiş Milletler ile temas halinde çabalarına devam edeceklerini belirtti.

Görüşmede, Sudan’daki Türk vatandaşlarının tahliyesi ve güvenliğine ilişkin konular da konuşuldu.

Sudan'da ABD'nin egemenliğini korumak için El Burhan ve Daklu'nun (Hamideti) sahneye koyduğu darbe oyununda 600'den fazla kişi hayatını kaybetti, 1100 kişi de yaralandı.

Sudan’da ABD’nin Darbe Oyunu Tekerrür Ediyor

Washington, 30 yıldır Sudan’da menfaatlerini koruyan Ömer El Beşir’in 2019 yılında devrilmesinin ardından egemenliği elinde tutabilmek için Sudan ordusunu devreye sokmuştu.

Hizb-ut Tahrir, 27 Mart ve 29 Nisan 2023 tarihinde peş peşe yayımladığı iki siyasi analizde de ABD’nin darbe oyununa işaret etmişti.

21 Ağustos 2019 tarihinde imzalanmış ve ilk başta askerlerin Başkanlık Konseyi’ne başkanlık etmesi kararlaştırılmış daha sonra İngiltere ve Avrupa yanlısı sivil bileşenlere Kasım 2021’de Konsey’e başkanlık etmeye başlaması konusunda anlaşılmıştı. ABD ordu ile kurduğu egemenliği, sivillerin yani siyasi partilerin eliyle İngiltere’ye geçmesini engellemek için Sudan Savunma Bakanı Korgeneral Yasin İbrahim ile 21 Eylül 2021 tarihinde yani sivillerin görevi devralma tarihinden iki ay önce yaptığı açıklamada bir darbe girişiminin önlendiğini duyurdu. Ardından hükümetin feshedilmesi talepleri gündeme geldi ve fiilen feshedildi ve anayasa belgesi sona erdi. Bugün ise aynı senaryonun tekerrür etmesinin ihtimal dışı olmadığına önceki analizde dikkat çekilmiş ve Ordu ile HDK’nın yönetimi karşı tarafa vermemek için türlü oyunlara giriştiğinin altı çizilmişti.

Daha sonra 5 Aralık 2022 tarihinde Çerçeve Anlaşması imzalanmıştı. Anlaşmanın ikinci bölümünde şu hükümler yer almaktaydı: “Geçiş otoritesi tam bir sivil otoriteye devredilecek... Devlet başkanı onursal görevlere sahip olacak... Yürütme düzeyinde anlaşmayı imzalayan güçler, bir geçiş hükümetinin başbakanını seçecekler...” Yine anlaşmaya göre, “Ordu, siyasetten, ekonomik, ticari ve yatırım faaliyetlerinden uzak duracak. Hızlı Destek Kuvvetleri ile silahlı hareketlerin, birleşik, profesyonel bir ulusal orduya yol açan güvenlik ve askeri reform planı kapsamında Entegrasyon ve Terhis komisyonunun üzerinde anlaşmaya varacağı düzenlemelere göre orduya entegrasyonu sağlanacak…” Çerçeve Anlaşması, 6 Nisan 2023 tarihinde nihai imzanın atılmasını ve 11 Nisan 2023 tarihinde de sivil hükümetin kurulmasını öngörüyordu.

6 Nisan 2023 günü ve geçiş hükümetinin 11 Nisan 2023’te kurulmasına 5 gün kala ABD’nin Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Molly, Hamideti ve Sudan’daki siyasi süreç sözcüsü Halid Ömer Yusuf ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Ardından 15 Nisan 2023 Cumartesi günü ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında aniden şiddetli çatışmalar patlak verdi. Çatışmalar, iktidarın sivillere yani İngiliz yanlısı sivil güçlere devredilmesi umutlarına yeni bir darbe olduğu analizde ifade edilmişti. Böylece Sudan’da Amerikan yanlısı askeri bileşen ile İngiliz yanlısı sivil bileşen arasında devam eden siyasi çatışma, El Burhan ve Hamideti arasında askeri çatışmaya evirilerek gündem tamamen değiştirilmiş oldu.

ABD’nin Sudan’da kontrolü kaybetmemek için başlattığı darbe senaryosunun hedefine emin adımlarla ilerlediğine işaret edilirken, İngiltere yanlısı sivil bileşenlerin ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri’ni siyasi hayattan elimine etmek yerine taraflar arasındaki çatışmayı durdurmak için oyalandığına analizde dikkat çekiliyor.

Bugün ise ABD’nin bölgedeki sadık müttefiki Suudi Arabistan, Washington’ın başlatmış olduğu ‘Sudan’daki öncelikli sorunun sivil yönetime geçiş değil El Burhan ve Hamideti’nin uzlaştırılmasıdır’ algısına paralel bir girişimi başlattığı gözlemleniyor.

Hizb-ut Tahrir, “Bugün Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında yaşanan bu çatışmalar, çatışmayı da ateşkesi de Amerika’nın yönettiği çatışmalardır” ifadelerinin bulunduğu son yayımladığı siyasi analizde sahaya Washington’ın hakim olduğunu deşifre etmişti.

Analizin tamamını okumak için aşağıdaki linki tıklayınız…

Sudan’daki Silahlı Çatışmalar ve Siyasi Çatışmalara Yansımaları