ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski arasındaki gergin görüşmenin ardından, Avrupa liderleri Londra’da toplandı.

Avrupalı liderler, Ukrayna’ya desteğe devam etmek ve olası bir barış anlaşması sonrası Ukrayna’nın istediği güvenlik garantilerini verebilmek için, “Gönüllüler Koalisyonu” oluşturmasını da kapsayan bir plan üzerinde mutabakata vardı.

Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Pazar günü İngiliz medyasına verdiği demeçte, ülkesinin ABD ile mineral anlaşması imzalamaya hazır olduğunu söyledi.

Ukrayna’ya destek için Londra'da düzenlenen zirvenin ardından gece geç saatlerde bazı İngiliz medya kuruluşlarıyla bir araya gelen Zelenski, “Taraflar hazırsa masadaki anlaşma imzalanacak” taahhüdünde bulundu.

Çatışmaları sona erdirmek için üzerinde uzlaşma sağlanan dört aşamalı planı ev sahibi İngiltere Başbakanı Keir Starmer açıkladı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “Plana Türkiye’nin katkısı önemli” dedi.

Londra’daki toplantıya, Ukrayna'ya destek veren İngiltere, Fransa, Almanya, Norveç, Kanada, Polonya, İtalya, İspanya, Hollanda, Danimarka, Finlandiya, İsveç, Çek Cumhuriyeti ve Romanya liderleri katıldı. Zirveye katılan 17 isim arasında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Polonya Başbakanı Donald Tusk, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni yer aldı. Toplantıda Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Hakan Fidan temsil etti.

Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, AB Konsey Başkanı Antonio Costa ve Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ile NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de katılımcılar arasındaydı.

Başbakan Keir Starmer’in evsahipliğinde, toplanan Avrupalı liderler, Ukrayna’ya askeri ve politik desteğini sürdürme kararında uzlaştı. Basın toplantısı düzenleyen İngiltere Başbakanı Starmer, katılımcıların çatışmaları sona erdirmek için üzerinde anlaştıkları planın ABD ile görüşüleceğini ve birlikte uygulamaya konulacağını söyledi.

Starmer'ın açıklamasına göre iki saati aşkın süren zirveye katılan liderler dört noktada mutabakat sağladı:

• Savaş sırasında Ukrayna'ya askeri yardımın sürdürülmesi ve Rusya üzerindeki ekonomik baskının arttırılması

• Kalıcı barış, Ukrayna'nın egemenliğini ve güvenliğini garanti altına alınması ve Ukrayna’nın da müzakere masasında olması

• Bir barış anlaşması durumunda, Avrupa liderlerin gelecekte Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesini engellemeye çalışması, özellikle kara ve hava savunması için askeri destek sağlanması

• Ukrayna'yı savunmak ve ülkede barışı sağlamak için “gönüllüler koalisyonu” kurulması.

Starmer, hangi ülkelerin dahil olduğunu belirtmeden, “Bu gönüllüler koalisyonu içinde, bugün bir dizi ülke, bir araya getirdiğimiz plana katılmak istediklerini belirttiler. Bu açıklamayı kendilerine bırakıyorum” açıklamasında bulundu.

Starmer, Ukrayna’nın savunmasında Avrupa'nın ağır yükü üstlenmesi gerektiğini, ancak bunun ABD'nin desteğiyle yapılması gerektiğini söyledi. Starmer’ın, “ABD'nin güvenilmez bir müttefik olduğunu kabul etmiyorum, bizim ülkelerimiz kadar birbirine yakın iki ülke yok. Bugün tarihin bir dönüm noktasındayız. Artık konuşmanın zamanı değil. Adil ve kalıcı bir barış için yeni bir plan etrafında birleşip harekete geçmenin zamanı gelmiştir” ifadeleriyle Londra’nın bir ayağı ABD bir ayağı AB’de olan ikili siyasetini sürdürdüğü dikkat çekiyor.

Hakan Fidan: “Türkiye’nin Buradaki Katkısı Önemli”

Toplantı sonrası, zirvenin yapıldığı Lancaster House'dan ayrılmadan önce gazetecilerin sorularını yanıtlayan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “Ukrayna’da ateşkes ve bunun nasıl mümkün olabileceği konusunun” tartışıldığını ifade edip, “Amerika’nın son haftalarda almış olduğu pozisyonun giderek netleşmesi ışığında, Avrupa Birliği’nde bazı farklı görüşler oluştu. Bütün bunlar AB liderleri tarafından masa etrafında tartışıldı” dedi.

Ukrayna’daki barış sürecine “Türkiye’nin katkısının” önemini vurgulayan Fidan, “Hem Ukrayna’da olası bir barış anlaşması için, hem de Avrupa güvenlik mimarisinin yeniden inşasında biliyorsunuz, bunun hayata geçirilmesi için Cumhurbaşkanımız’ın orada önemli bir vizyonu var” diye konuştu.

Bakan Fidan, Avrupalı liderlerin yeniden ve daha sık aralıklarla toplanacağını belirterek, şunları söyledi:

“Amerika’da son ortaya konulan politikaların Avrupalı liderleri genel olarak Ukrayna dosyasında endişelendirdiği malum. Bu açıktan tartışılıyor. Tabi biz de bu tartışmaları yakından takip ediyoruz. Özellikle Ukrayna’da olacak bir barış anlaşması ve Avrupa’nın yeni bir güvenlik mimarisine kavuşup kavuşmayacağını hep beraber göreceğiz. Umarım hemen ateşkes olur, arkasından da kalıcı bir barış anlaşması yapılır. Bunu mümkün kılacak unsurlar neler, o konuda farklı ülkelerin farklı fikirleri var. Ama bizim önceliğimiz; Cumhurbaşkanımız’ın da ifade ettiği gibi, barışın kaybedeni olmaz. Bunun için önceden çalışmak lazım.” Fransa ve Almanya’dan Açıklama

Fransız yetkililer ise, “Avrupa savunmasının hızlandırılması konusunda mutabakat olduğunu” vurguladı. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Starmer ve Zelenski ile zirve sırasında bir araya geldi. Görüşmede, “ABD ile Ukrayna arasındaki ilişkinin yeniden kurulması ve kalıcı bir barışın inşa edilmesi hedefi” ele alındı.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, toplantı sonrasında, ABD'nin Ukrayna'ya desteğini sürdüreceği yönündeki umudunu dile getirdi. Scholz da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Ukrayna'ya uluslararası ve transatlantik destek, ülkenin ve Avrupa'nın güvenliği açısından önemli olmaya devam ediyor. Ukrayna Rus saldırganlığının kurbanıdır ve bu herkes için sarsılmaz bir gerçektir. Ukrayna'ya, Almanya da dahil, mali ve askeri destek verme görevimiz vardır” dedi.

Scholz, 44 milyar Euro ile, ABD’den sonra Ukrayna’ya en büyük mali desteği veren ülke olduklarının altını çizdi.

Polonya Başbakanı Donald Tusk, Batı'nın Rusya'nın “şantaj ve saldırganlığına” direnmesi gerektiğini söyledi, Avrupa ile ABD arasında Ukrayna konusunda birlik çağrısında bulundu.

Tusk, “Avrupa ile ABD'nin tek sesle konuşmasını sağlamak için her şey yapılmalı. Birbirimizi mümkün olduğunca iyi anlayabilmek için sürekli ve çok dürüst bir tartışmanın yolunu bulmalı. Ukrayna'nın Rusya ile müzakerelerden önce sürekli desteğe ve mümkün olduğunca güçlü bir pozisyona ihtiyacı var” uyarısında bulundu.

Rutte’den NATO Açıklaması

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, zirvenin ardından yaptığı açıklamada, “Daha fazla Avrupa ülkesi savunma harcamalarını arttıracak. Bu çok iyi bir haber” dedi.

Gazetecilerin Başkan Trump’ın Ukrayna politikası ile ilgili sorularına da Rutte, “Başkan Trump ile defalarca görüştüm. ABD, NATO'nun bir parçasıdır, NATO'ya dahildir” yanıtını verdi.

Von der Leyen: “Avrupa Acilen Silahlanmalı”

Toplantıdan ilk ayrılan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, çıkışta gazetecilere yaptığı açıklamada, “Avrupa'nın acilen yeniden silahlanmaya ihtiyacı var. AB'nin savunmasının güçlendirilmesi gerekiyor. Demokrasiyi savunmak için ABD ile birlikteyiz. Komşunuza saldıramazsınız. Sınırları zorla değiştiremezsiniz. Bu konuda herkes hem fikir” dedi.

Von der Leyen, 6 Mart Perşembe günü yapılacak Avrupa Birliği'nin özel savunma zirvesinde Avrupa'nın nasıl yeniden silahlandırılacağına dair kapsamlı bir plan sunacağını duyurdu. Komisyon Başkanı, savunma harcamalarının uzun bir zaman dilimine yayılarak artırılması gerektiğini belirtti.