Pakistan ve Afganistan arasındaki 48 saatlik ateşkes, Katar’ın başkenti Doha’da yarın başlaması beklenen müzakerelerin sonuna kadar uzatıldığı belirtilirken, müzakerelerin ne zaman sona ereceğine dair resmi bir bilgi paylaşılmadı.

İsmi açıklanmayan üst düzey bir diplomatik kaynağın aktardığına göre, iki ülke arasında sağlanan ateşkes süresi uzatıldı. Kaynak, görüşmelerin Katar’ın başkenti Doha’da yarın başlayacağını ve ateşkesin bu sürecin tamamlanmasına kadar devam edeceğini aktardı.

Ancak Bir Taliban yetkilisi dün, iki komşu ülke arasında 48 saatlik ateşkesin sona ermesinden saatler sonra Pakistan'ı sınırın bitişiğindeki bir Afgan bölgesine saldırı düzenlediğini duyurdu.

AFP’ye konuşan yetkili, “Urgun bölgesine düzenlenen hava saldırısında 10 sivil yaşamını yitirdi, 12 sivil yaralandı” detayını paylaştı. Yetkili, hayatını kaybedenler arasında iki çocuğun olduğunu da belirtti.

Ne Olmuştu?

ABD siyasi ekseninde hareket eden Pakistan, "Pakistan Talibanı (TTP) örgütüyle mücadeleyi" bahane ederek 9 Ekim'de Kabil'e hava saldırıları düzenledi ve içinde sivillerin de bulunduğu onlarca Müslümanı katletti.

Afgan güvenlik güçleri, 11 Ekim'de sınır bölgesindeki Pakistan karakollarına kapsamlı saldırılarla buna karşılık verirken, çatışmalar yer yer şiddetlendi.

Afganistan yönetimi, Katar ve Suudi Arabistan'ın arabuluculuğuyla çatışmaların durduğunu açıkladı ancak 14 Ekim'de sınırda gerilim yeniden saldırılar düzenledi.

Pakistan, Afganistan'ın ateşkes talebi üzerine 15 Ekim'de 48 saatlik geçici ateşkes ilan ettiğini duyurdu.

Pakistan’ın Şartları

Pakistan, Afganistan'da Taliban'ın 2021 yılında kontrolü ele almasından bu yana yeni yönetimin, TTP konusunda tedbir almasını talep ediyor.

İslamabad, "terör örgütü" olarak nitelediği ve topraklarında çok sayıda eylem düzenleyen TTP'nin Afganistan'da mevzilendiğini, Kabil yönetiminin ise örgüte karşı tedbir almadığını iddia ediyor.

Afgan yönetimi ise TTP'nin kendi topraklarında faaliyet göstermediğini ifade ederek Pakistan’ın ileri sürdüğü bahanenin gerçekliği olmadığına işaret ediyor.

Pakistan ayrıca 50 yıdır Pakistan’da yaşayan Afganları geri göndermekle tehdit ediyor.

Bu hususta açıklamalarda bulunan Pakistan Savunma Bakanı Khawaja Asif’in açıklaması şöyle:

“Pakistan artık Kabil'le geçmişte olduğu gibi ilişkilerini sürdüremez durumda.

Pakistan topraklarında yaşayan tüm Afganlar anavatanlarına geri dönmelidir; artık Kabil'de kendi hükümetleri/hilafetleri var ve İslam devriminin üzerinden 5 yıl geçti.

Pakistan'la komşu olarak yaşamak zorundalar. Topraklarımız ve kaynaklarımız 250 milyon Pakistanlıya ait. Elli yıllık zorunlu konukseverliğe son verme zamanı geldi.”

Sömürgecilerin Çizdiği Sınırlar İçin Savaş

1893 yılında İngiliz sömürgeciliği döneminde İngiliz diplomat Mortimer Durand çizilen Durand Hattı, iki ülke arasındaki en büyük sorunlardan biri. Durand Hattı o tarihte Afganistan Emirliği ile Britanya Hindistan’ı arasında imzalanırken 1947 yılımda bağımsızlığını kazanan Pakistan’a miras kaldı. Hattın çizildiği bölgede yaşayan Peştunlar akrabalarını yıllardır ziyaret etmek için sınırdan sorunsuz bir şekilde geçerken, ABD’nin Afganistan’da yaşadığı hezimetin ardından Pakistan yönetimi sorunlar çıkarmaya başladı. Sınıra tel örgüler çekerek giriş çıkışlara izin vermeyen İslamabad, bu engellemeyi “terörle mücadele” adı altında yaptığını ileri sürüyor.

ABD Başkanı Donald Trump’ın Afganistan’da bulunan “Bagram Üssü”nü istemesinin ardından şiddetlenen çatışmaların ardından ateşkes müzakereleri Katar’a taşınıyor.

Hatırlanacağı üzere, ABD Başkanı Donald Trump, Eylül ayında, "Eğer Afganistan, Bagram Üssü'nü ABD'ye geri vermezse, kötü şeyler olacak” tehdidinde bulunmuştu.

Trump, İngiltere'ye düzenlediği resmi ziyarette, Afganistan'daki Bagram Hava Üssü'nün önemine işaret ederek, "Orayı geri almaya çalışıyoruz, oraya ihtiyacımız var. O üssü geri istiyoruz. Üssü istememizin nedenlerinden biri, buranın Çin'in nükleer silahlarını ürettiği yerden bir saat uzaklıkta olması." demişti.

ABD’nin Gazze ateşkes müzakereleri ve Taliban yönetimi ile Afganistan’dan geri çekilme anlaşmasını yürüttüğü Katar’ın başkenti Doha, bu kez Kabil ve İslamabad yönetimlerini konuk edecek.