Tahıl koridorunun tekrar aktif hale gelmesinden dolayı ABD, memnuniyetini açıklarken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Rusya’nın anlaşmadan çekilme hakkının saklı tutulduğunu ifade ederek bu kozunu ileriki günlerde kullanabileceğinin işaretini vermiş oldu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'nın Karadeniz üzerinden tahıl ihraç etmesine izin veren uluslararası anlaşmaya uymaya devam edecek ama anlaşmadan çekilme hakkını da saklı tutacağını kamuoyuna açıkladı. Ancak Rusya bunu yaparsa, Türkiye'ye tahıl sevkiyatının engellenmeyeceğini de sözlerine ekledi.

Putin, ayrıca Rusya'nın Ukrayna ihlalleri nedeniyle bir kez daha çekilmesi halinde, en fakir ülkelere gönderilen tüm tahıl hacmini kendi stoklarından ücretsiz olarak karşılayacağını da belirtti.

Ancak Türkiye'nin etkisine ve Rusya'nın Ukrayna ile olan ihtilafında "tarafsızlığına" atıfta bulunarak şu taahhütte bulundu: "Her halükarda, gelecekte Ukrayna topraklarından Türkiye Cumhuriyeti'ne tahıl teslimatını engellemeyeceğiz."

Moskova cumartesi günü Sivastopol Limanı’ndaki Karadeniz filosuna yapılan insansız hava aracı saldırısı nedeniyle buradan geçen sivil gemilerin güvenliğini garanti edemediğini söyleyerek anlaşmadan çekilmiş ve sevkiyat durmuştu.

Daha sonra Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesi ve BM’nin de arabuluculuğunda anlaşmanın yeniden aktif hale geldiğini duyurmuştu.

Rusya ile ABD liderliğindeki Batı arasındaki iletişimi sağlama rolü verilen Erdoğan, tarafsız bir politika izliyor. Erdoğan, Doğu-Batı arasındaki pazarlıkta üstlendiği iletişimi sağlama rolünü diplomasi zaferi olarak niteliyor. Rusya’nın ise özellikle Avrupa’yı ve tüm dünyayı etkileyen tahıl ihracatını Ukrayna’daki savaşında bir koz olarak kullandığı ve kullanmaya devam edeceği anlaşılıyor.

Erdoğan, dün anlaşmanın yeniden yürürlükte olduğunu açıklaması üzerine gazetecilerin ‘anlaşmanın mahiyeti ve pazarlık’ hakkındaki sorularını, “Önce Biden’a sonra size anlatacağım” diye yanıtlamıştı. Bu ifadeler, masa başında pazarlık ve diplomasiden çok Erdoğan’a verilen Doğu-Batı arasındaki iletişimi sağlama rolü olarak yorumlandı.

Anlaşmaya Dünyadan Olumlu Tepkiler

Putin ile Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasındaki telefon görüşmesini ve savunma bakanları arasındaki istişareler sonrası gelen karara dünyadan olumlu açıklamalar geldi.

BM Girişim Koordinatörü Amir M.Abdulla, Rusya'nın anlaşmaya dönme kararını "memnuniyetle karşıladıklarını ve Türkiye'nin katkılarına minnettar olduğunu" söyledi. "Girişimdeki tüm taraflarla tekrar çalışmayı dört gözle bekliyorum” diye tweet attı.

**ABD'nin BM Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield **da, anlaşmanın yeniden gündeme gelmesinden "memnun olduğunu" söyledi ve ekledi:

"Anlaşma dünyaya ihtiyaç duyulan gıdayı sağlıyor, bu yüzden Rusya nihayet buna devam edilmesi gerektiğine ikna oldu, tüm dünyanın beslenmenin önünde duramazlar."

**Çavuşoğlu ile Blinken Görüşmesi **

Türk Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da, Çavuşoğlu ve mevkidaşı Blinken'ın telefonda görüştüğü belirtildi.

Açıklamada, görüşmede, tahıl koridoru başta olmak üzere Ukrayna konusundaki son gelişmelerin ele alındığı, Çavuşoğlu'nun Blinken'a tahıl anlaşmasının sorunsuz işlemeye devam edebilmesi için Türkiye'nin yaptığı girişimler hakkında bilgi verdiği, ABD Dışişleri Bakanı'nın da Türkiye’nin girişimleri sonucunda tahıl koridorunun tekrar işlerlik kazanması nedeniyle teşekkürlerini ilettiği vurgulandı.

Çavuşoğlu: "Engelleri Kaldırmak Rusya’yı Savunmak Anlamına Gelmiyor"

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise Ankara'da bir toplantıda tahıl koridoru ve gübre sevkiyatı konusunda açıklamalarda bulunmuştu.

Özellikle Rus gemilerine yönelik saldırı iddiaları ile yeniden gündeme gelen Rusya'nın taleplerine değinen Çavuşoğlu, "Rusya’nın ihraç etmek istediği gübre ve tahılın önünde engeller var. Gübre ve tahıl yaptırım listesinde değil ama bu iki ürünü taşıyacak gemiler hala limanlara yanaşamıyor. Hala sigorta yaptıramıyor ve ödemeler yapılamıyor" açıklamasıyla Rusya’nın anlaşmanın işleyişindeki tek taraflılıktan rahatsız olduğunu ifade etmiş oldu.

Gemilerin yaptırımlardan çekinerek yükleri taşımadığına dikkati çeken Çavuşoğlu, Rus tahıl ve gübresinin az gelişmiş ülkelere ihracının önemine vurgu yaptı. Çavuşoğlu, "Rusya’nın ihraç ettiği ürünlerin önündeki engelleri kaldırmak Rusya’yı savunmak anlamına gelmiyor. Uzmanlar değerlendiriyor. Gübre alamazlarsa önümüzdeki sezon Afrika’nın tarım ürünleri üretimi yüzde 20 azalacak. Bu çok ciddi bir sorundur” uyarısında bulundu.

Ukrayna’nın saldırısı sonrası anlaşma askıya alınmadan 3 gün önce de Rusya’nın Türkiye Büyükelçisi, tahıl koridoru anlaşmasından rahatsız olduklarını, Rusya’nın tahıl ve gübresini ihraç edemediğini açıklamıştı.