Rusya, Ukrayna limanlarından tarımsal ürün ihracatına olanak sağlayan tahıl koridoru anlaşmasından gemilerinin saldırıya uğradığını ileri sürerek çekildi.

Rusya, Kırım'a bağlı Sivastopol kentinde bulunan Rus savaş ve sivil gemilerine yönelik saldırı düzenlediğini ileri sürerek Ukrayna limanlarından tarımsal ürün ihracatına olanak sağlayan tahıl koridoru anlaşmasına katılımını askıya aldığını duyurdu. Ayrıca Rusya, tahıl koridorundan geçen gemilerin güvenliğini artık garanti edemeyeceğini de duyurdu.

Rusya Savunma Bakanlığı tarafından Telegram üzerinden yapılan açıklamada, "Kiev rejimi tarafından İngiliz uzmanların katılımıyla Karadeniz filosuna ait gemilere ve tahıl koridorunun güvenliğiyle ilgilenen sivil gemilere karşı gerçekleştirilen terör eylemini dikkate alan Rusya, Ukrayna limanlarından tarım ürünleri ihracatına ilişkin anlaşmanın uygulanmasına katılımını askıya almaktadır" detayına yer verildi.

Ukrayna, Rusya'nın, Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasından çekilme kararından sonra Kiev’in tahıl ihracatının artık imkansız hale geldiğini açıklarken, Türkiye sorunun çözümü için görüşmelerin sürdüğünü açıkladı.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ise Ukrayna’nın tahıl ihracatının durmasından derin endişe duyduğunu ifade etti.

Ukrayna Alt Yapı Bakanı Oleksandr Kubrakov, Rusya'nın, Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasından çekilme kararından sonra Ukrayna limanlarından tahıl yüklü tankerlerin ayrılmasının artık imkânsız hale geldiğini açıkladı.

Ukraynalı bakan, Rusya’nın kararından sonra toplam 218 tankerin limanda bloke durumda olduğunu duyurdu.

AB ve ABD'den Rusya’ya Tepki

Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Rusya'yı, Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasından çekilme kararından geri dönmeye çağırdı. Rusya'nın Karadeniz anlaşmasına katılımını askıya alma kararının savaşın neden olduğu küresel gıda krizine karşı ihtiyaç duyulan tahıl ve gübrelerin ana ihracat rotasını riske soktuğuna işaret eden AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, "AB, Rusya'yı kararını geri almaya çağırıyor." açıklamasında bulundu.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da, Rusya'nın Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasından çekilmesinden üzüntü duyduklarını belirtti ve Moskova'yı girişimin işleyişini sürdürmeye çağırdı.

Blinken yaptığı yazılı açıklamada, "Amerika Birleşik Devletleri, Rusya'nın BM aracılığındaki Karadeniz Tahıl Girişimi operasyonlarına katılımını askıya almasından üzüntü duymaktadır. Tüm tarafları bu hayati, hayat kurtaran Girişimin işleyişini sürdürmeye çağırıyoruz. Karadeniz Tahıl Girişimi şimdiden 9 milyon metrik tondan fazla gıdayı taşıdı ve düşük ve orta gelirli ülkeler için kritik öneme sahip fiyatları düşürdü. Başarılı oldu ve devam etmeli" ifadelerine yer verdi.

Blinken ayrıca, “Bu düzenlemeyi askıya alan Rusya, başlattığı savaşta gıdayı yeniden silah olarak kullanıyor, bu da düşük ve orta gelirli ülkeleri ve küresel gıda fiyatlarını doğrudan etkiliyor ve zaten korkunç düzeydeki insani krizleri ve gıda güvensizliğini daha da kötüleştiriyor” ifadeleriyle Moskova’yı suçladı.

Ukrayna 218 Gemi Bekliyor

Sosyal medya hesabı Telegram üzerinden açıklama yapan Ukraynalı bakan, İstanbul’daki Ortak Koordinasyon Merkezi’nden güvenlik koridorundan geçebilmek için izin gelmediğini belirterek, şu anda 218 geminin “bloke” durumda olduğu bilgisini paylaştı.

Ukrayna limanlarından daha önce ayrılan 95 dolu tanker ve Ukrayna’ya gelmesi beklenen 101 boş tankerin inceleme için beklediğini belirten Ukraynalı bakan, kendi limanlarında ise 22 tarım ürünleriyle yüklü geminin beklediğini aktardı.

Ukrayna, şu ana kadar yapılan anlaşma kapsamında üç limandan 9 milyon ton tarım ürünü ihraç ettiğini duyurdu.

Türkiye: “Görüşmeler Sürüyor”

Bu arada Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın, sorunu çözmek için Rus ve Ukraynalı yetkililerle görüştüğü bildirildi.

Milli Savunma Bakanlığı, Rusya'nın Sivastopol'daki saldırılar nedeniyle tahıl girişiminin geçici olarak durdurulduğunu Birleşmiş Milletler (BM) ve Türkiye'deki makamlara ilettiğini belirterek, "İstanbul'da bulunan Müşterek Koordinasyon Merkezi'nde görevli Rus personel halen merkezdedir. Bu sürede Ukrayna'dan gemi çıkışı olmayacaktır. İstanbul önlerinde bekleyen tahıl yüklü gemilerin denetlenmesine ise bugün ve yarın devam edilmesi planlanmaktadır" açıklamasında bulundu.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres riyasetinde 22 Temmuz'da imzalanan Karadeniz Tahıl Girişimi belgesi kapsamında Müşterek Koordinasyon Merkezi kurulduğu hatırlatıldı.

Merkezin çalışmaları sonucu bugüne kadar Ukrayna limanlarından 9,3 milyon ton tahılın ihtiyacı olan ülkelere emniyetle sevk edildiği bildirilen açıklamada, Rusya'nın, 29 Ekim'de Sivastopol'da gerçekleştirilen saldırılar nedeniyle tahıl girişiminin geçici olarak durdurulduğunu BM ve Türkiye'deki makamlara ilettiği belirtildi.

Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"İstanbul'da bulunan Müşterek Koordinasyon Merkezi'nde görevli Rus personel halen merkezdedir. Bu sürede Ukrayna'dan gemi çıkışı olmayacaktır. İstanbul önlerinde bekleyen tahıl yüklü gemilerin denetlenmesine ise bugün ve yarın devam edilmesi planlanmaktadır. Sorunun çözümü ve tahıl girişiminin bugüne kadar koordinasyon içerisinde başarıyla sürdürülen faaliyetlerinin devam etmesi için Milli Savunma Bakanımız Sayın Hulusi Akar muhataplarıyla ve ilgili makamlar da kendi aralarında görüşmelere ve koordinasyona devam etmektedir.

Söz konusu görüşmelerde taraflara, dünya genelinde insanlığa olumlu etkisi olan ve tüm krizlerin iyi niyet ve diyalogla çözülebileceğini kanıtlayan bu girişimin devam etmesinin ve mekanizmanın devamını olumsuz etkileyecek her türlü provokasyondan uzak durulmasının önemi hatırlatılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti bölgede barışın temini ve insani yardım konusunda bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da üzerine düşeni yapmaya devam edecektir."

9,2 Milyon Tondan Fazla Tahıl Taşındı

Kapitalist Batı’nın tahrikleriyle çıkan Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yaşanan "gıda krizi" riskinin ortadan kaldırılmasına yönelik Türkiye'nin çabalarıyla oluşturulan tahıl koridorundan bugüne kadar 408 gemi ile 9,2 milyon tondan fazla tahıl taşındı.

Geçen temmuz ayında Birleşmiş Milletler (BM) ile koordineli olarak İstanbul'da "Müşterek Koordinasyon Merkezi" kurulmuş tahıl ürünlerinin güvenli transferi buradan takip edilmeye başlanmıştı.

**Rusya Tahıl Koridorunu Bir Koz Olarak mı Kullanıyor? **

Rusya, Temmuz ayında Türkiye’nin arabuluculuğunda imzalanan “tahıl koridoru” hakkında yaptığı açıklamada memnuniyetini dile getirmişti. Zira petrol ve doğalgazın yanı sıra tahıla getirilen ambargo Rusya ekonomisinde ciddi baskı yapmıştı.

Türkiye’nin bu anlaşmadaki ve Ukrayna’da üstlendiği tarafsız ülke rolü ise dikkat çekiyor. Bu arabulucu rolü, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal sürecinde Amerikan plan ve çıkarlarını sekteye uğratacak bir gelişme yaşandığında Rusya ile diyalog kurabilecek uzlaştırıcı ülke olmasını kapsadığı gözlemleniyor. Daha önce Tahıl krizi konusunda siyasi gücünün üstündeki girişimleri ve elde ettiği neticeler Türkiye’nin bu rolünün açık bir göstergesi olduğuna dair yorumlar yapılmıştı.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bir ay kadar önce Londra merkezli düşünce kuruluşu Circle Foundation tarafından düzenlenen panelde yaptığı konuşmada, "Türkiye, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimi azaltmak için oynayabileceği her türlü rolü oynamaya hazır. Bunu hem Rusya hem de Ukrayna’nın dostu hem de bir NATO müttefiki olarak yapıyoruz” demişti.

Hizb-ut Tahrir Merkezi Medya Ofisi’nden “tahıl koridoru” anlaşmasının hemen ardından 9 Ağustos 2022 tarihinde Hizb-ut Tahrir Türkiye Medya Bürosu Üyesi M. Emin Yıldırım’ın kaleme aldığı makale, “Türkiye'nin Açtığı Tahıl Koridoru Kime Hizmet Ediyor?” başlığıyla yayımlanmıştı.

Makalede geçen, “Rusya her ne kadar anlaşmadan memnun olduğunu açıklasa da hemen bir gün sonra Ukrayna’ya bağlı Odessa limanını seyir füzeleri ile vurarak tahıl konusunu istediği zaman bir koz olarak kullanacağı mesajını vermiş oldu” ifadesi bugün askıya alınan anlaşmanın bekasına dair isabetli bir siyasi analiz olarak yer almıştı.

Makalenin tamamını aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz.

Türkiye'nin Açtığı Tahıl Koridoru Kime Hizmet Ediyor?