Köklü Değişim Medya

İran’dan gelen doğalgaz akışının kesilmesi sanayide üretimi durdurdu. Sanayiciler kesintinin uzamasından korkarken, meskenlerde kesinti olasılığı da konuşuluyor. Uzun yıllardır süregelen yanlış politikalar, günü kurtarma siyaseti sonucu dışa bağımlı bir sanayiye sahip olan Türkiye’de en ufak sıkıntıda işler sekteye uğrayabiliyor. Özellikle Rusya ile imzalanan ihanet ile tabir edilebilecek doğalgaz anlaşmaları sonucunda Türkiye elektriğinin de bir kısmını doğalgazla üretiyor.

Türkiye, İran’dan gelen doğalgazda yaşanan kesinti yüzünden büyük bir problemle karşı karşıya kaldı. Doğalgaz tedarikinde yaşanan bu sıkıntından ilk etkilenen ağır sanayi oldu. Türkiye, bu süreçte elindeki gazı daha dengeli dağıtabilmek için öncelikle gaz talebinin en yüksek olduğu sanayi bölgelerinde kullanılan doğalgazı yüzde 40 kısıtlama kararı aldı. Ayrıca sanayi kuruluşlarında 3 günlük elektrik kesintisi uygulanacağı da duyuruldu. Sanayiciler bu durumun planlanan üretim süreçlerini bozacağını belirtirken enerji uzmanları havaların soğuk gitmesi durumunda kesintilerin uzama ihtimalinin bulunduğunu söylüyor.

İran, geçtiğimiz hafta yaptığı ilk açıklamada teknik arıza yüzünden gaz akışının durdurulduğunu iletmil, daha sonra ise sisteme sağlanan gaz akışının yeniden başlatıldığını duyurmuştu. Ancak yetkililer akışın hala başlamadığını ifade ederek İran tarafını yalanladı. Sanayicilerle çevrimiçi toplantıda bir araya gelen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Elimizde İran’dan gelen bir yazı var. Bu yazıda sorunun 31 Ocak gününe kadar süreceği yazıyor ama bizim hedefimiz bu problemi daha önce çözmek” bilgisini paylaştı. Bu açıklama, sıkıntının bir hafta daha süreceğini ortaya koyuyor.

İran İç Talebi Karşılamakta Zorlanıyor

Türkiye’nin bir şekilde arz ve talebi dengelemek zorunda olduğunu söyleyen Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ ( BOTAŞ) eski Genel Müdürü Gökhan Yardım’a göre Türkiye’nin sistemine giren gaz ile çıkan gaz miktarı arasında bir problem var. Türkiye’nin bu problemi çözme konusunda her adımı değerlendirdiğini söyleyen Yardım, “Asıl mesele İran’ın kendi içerisindeki yoğun gaz talebi. Şimdi İran’ın teknik bir problemden bahsettiğini görüyoruz. Ama İran’ın burada soğuk havaların da etkisiyle büyük bir tüketimle karşılaştığını atlamayalım. Bu talebi karşılamakta zorlanan İran, bir teknik arızadan bahsediyor. Ama Türkiye’nin diğer tedarikçilerinden elde ettiği gaz miktarına da iyi bakmak lazım. Bunlardaki problem sorunu daha da büyütebilir. İran’da ve Türkiye’de hava şartlarının düzelmesi ise bu stresi azaltır” ifadelerini kullandı.

Sanayiciler 3 günlük kesintiyi bir şekilde atlatabileceklerini asıl problemin bu 3 günlük sürenin uzaması ile yaşanacağı belirtiyorlar. Gıda ve ilaç alanında üretim yapan işletmeler şu anda bu kesintiden istisna tutuldu.

Tuz Gölünde Depolanan Gaz Kullanılıyor

BOTAŞ eski Genel Müdürü Gökhan Yardım, İran’dan gelen gaz akışında problemin uzamasının Türkiye için daha önce karşılaşmadığı büyüklükte bir sorun olduğunu söyledi. İran’ın geçmiş yıllarda da benzer nedenlerle Türkiye’nin karşısına çıktığını belirten Yardım, “BOTAŞ, Türkiye tarafında oluşacak tüm teknik arızalara anında müdahale ederek düzeltir. Bu konuda çok kalifiye ekiplere sahibiz. Ama İran’ın tutumu çok önemli. Biz şu anda Tuz Gölü’nde depoladığımız gazı da hızla tüketiyoruz. Onun yerine gaz koyamıyoruz. Bu da İran gazındaki tedarik sorununun uzaması durumunda Türkiye genelinde enerji kesintilerinin daha kapsamlı uygulanmasına neden olabilir. Hükümet bu noktada hanelerin elektriğini kesmemek için çalışacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

BOTAŞ’tan Açıklama: BOTAŞ’ın İran Dahil Hiç Bir Tedarikçisine Borcu Bulunmamaktadır

BOTAŞ, doğal gaz depolarının beklenenden daha az dolu olduğu iddialarına ilişkin bugün yazılı açıklama yaptı.

BOTAŞ, "BOTAŞ’ın İran’a borcu olduğu için böyle bir kesinti yapıldı." yönündeki iddia hususunda "Bu iddia tamamıyla gerçek dışıdır. BOTAŞ’ın İran dahil hiç bir tedarikçisine borcu bulunmamaktadır." açıklaması yaptı.

Açıklamada, "Yaz döneminde doğal gaz depolama tesislerimizde depolama yapılmakta olup her yıl olduğu gibi bu yıl da planlamalarımız kapsamında depolama tesislerimizde azami miktarda doğal gaz depolanmıştır. İhtiyaç duyulan günlerde doğal gaz depolarından gaz kullanımı yapılmaktadır." denildi.

Türkiye'nin yaz aylarında gaz fiyatları yükselince depolardaki gazı bitirdiği yönündeki iddia ile ilgili BOTAŞ, "Türkiye’nin yaz dönemi doğal gaz talebi uzun dönemli doğal gaz alım ve satım anlaşmalarımıza bağlı boru ve LNG arz kaynaklarından sağlanmaktadır” diyerek yalanladı.

Açıklamada, "Depo doluluk oranları kış koşullarına göre değişkenlik gösterebilmektedir. Mevcut durumda ortaya çıkan kış koşullarındaki doğal gaz talebini karşılamak adına doğal gaz depolarımız planlamalarımız çerçevesinde azami seviyede kullanılmaktadır." bilgisi verildi.

BOTAŞ "2018 Ocak ayında depolarda var olan doğal gaz yüzde 73 oranında iken şimdi yüzde 32 seviyesinde." yönündeki iddia ile ilgili olarak ise "Doğal gaz depoları yaz dönemlerinde doldurulup kış dönemlerinde ihtiyaca göre kullanılmaktadır." cevabını verdi.

Türkiye'nin Doğalgazdan Elektrik Üretimi Yüzde 33,7’e Çıktı

Türkiye'de doğalgazın elektrik üretimindeki payı yükseliş gösteriyor. Enerji Piyasaları İşletme AŞ'nin (EPİAŞ) verileri kullanarak yapılan yıllıklandırılmış hesaplamaya göre, Türkiye’nin elektrik üretiminde doğalgazın payı 6 Ekim’de yüzde 33,7 ile 3 yılın zirvesine çıktı.

Özellikle Rusya ile imzalanan ihanet ile tabir edilebilecek doğalgaz anlaşmaları sonucunda Türkiye elektriğinin de üçte birini doğalgazla üretiyor. Kömür zengini Türkiye, yapılan anlaşmalar gereği kömürle çalışan termik santrallere öncelik vermiyor.

Hidroelektrik, güneş, rüzgar, jeotermal ve biyokütleyi kapsayan yenilenebilir enerjinin payı ise yüzde 33 ile 2 yılın en düşük seviyesine gerilemiş durumda.

Türkiye’de 5 Ekim 2021 itibariyle spot doğalgaz referans fiyatı bin metreküp başına 2 bin 517 TL civarında bulunurken Eylül ayı başında fiyatlar 2 bin 100 TL civarında seyrediyordu. 2021’in Ocak ayında ise doğalgaz referans fiyatları bin metreküp başına 1.300 TL civarında bulunuyordu.