İktidarın "Dezenformasyonla Mücadele Yasası", muhalefetin "sansür yasası" olarak nitelendirdiği Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin 29. maddesinin görüşmeleri sırasında TBMM Genel Kurulu karıştı.

Kanun teklifi her ne kadar dezenformasyonu önlemek için çıkarılsa da kanun teklifindeki muğlaklıklar sebebiyle iktidar olan partinin elinde bir sopaya dönüşmesinden ve sansüre kapı aralaması nedeniyle endişeye yol açıyor.

Teklifin birinci bölümündeki maddelerin kabul edilmesinden sonra ikinci bölüme geçildi. Tartışmalı 29. madde görüşmeleri sırasında muhalefet vekillerinin protestoları üzerine oturuma iki kez 15 dakika ara verildi.

**Tartışmalı 29. Madde Ne İçeriyor? **

“Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.”

Söz konusu maddeye Türk Ceza Kanunu'na (TCK) "Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" suçu da eklenecek. Böylece bir haberi ya da iddiayı paylaşanlara da ceza verilmesinin önü açılmış olacak.

Yasa teklifi, "dezenformasyon" ve yalan haber yayma suçu tanımının Türk Ceza Kanunu'na eklenmesini öngörüyor. Yasa teklifi ile toplumda korku ve panik yaratan veya nefret söylemi içeren gerçeğe aykırı bilgileri sosyal medya üzerinden yaymak, müstakil bir suç olarak düzenlenmiş olacak.

TCK'ya eklenen yeni madde ile "halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" suçunun oluşması için beş şart aranacak:

-Yayılan haber gerçek değilse -Ülkenin güvenliği ve kamu sağlığını ilgilendiriyorsa -Halk arasında korku, panik ve endişe oluşturma kastı varsa -Kamu barışını bozmaya yönelik ise -Aleni ise Dezenformasyon içeren içeriklerle ilgili yaptırımlara, görevlendirilecek mahkemelerin karar vermesi öngörülüyor.

Yeni düzenleme ile sosyal medya platformlarına Türkiye ofisi açma ve Türkiye temsilcisi bulundurma zorunluluğu getirilecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde bu kişinin Türkiye'de ikamet etmesi ve Türk vatandaşı olması istenecek. Özellikle Facebook ve Twitter platformları ile bu konu hakkında anlaşmazlıklar yaşanmıştı.

Kişilik hakkının zedelenmesi şikayeti ile içerik kaldırma için mahkeme kararı çıkarıldığında bu içerik her site ve platformdan çıkarılacak.

Tüm haber siteleri, yayınladıkları içerikleri saklamak zorunda olacak.

Yeni yasa ile künye belirtmeksizin internet haberciliği yapmak mümkün olmayacak. Bir gazete için geçerli kurallar, haber üreten internet siteleri için de geçerli olacak.

Ayrıca reşit olmayanların internet ortamında korunması gerekçesiyle de bazı kısıtlamalar uygulanacak.

Haber Sitelerine Tekzip Zorunluluğu Getirilecek

Teklifteki maddeler, internet haber sitelerinin iletişim bilgilerinin kolaylıkla erişilebilir bir biçimde paylaşılmasını zorunlu hale getiriyor.

Bunun yanında haber sitelerinde yayımlanan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığı'na teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde 2 yıl süre ile muhafaza edilecek.

Soruşturma ve kovuşturma konusu olduğunda ilgili yayın kaydının saklanması zorunlu olacak.

Haber siteleri gelen itirazlarla ilgili tekzip yayımlamakla yükümlü olacak. Buna göre zarar gören kişinin düzeltme ve cevap yazısını sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde yayımlamak zorunda olacak.

Yayın hakkında verilen erişimin engellenmesi ve/veya içeriğin çıkarılması kararının uygulanması ya da içeriğin haber sitesinin kararıyla çıkarılması durumunda, düzeltme ve cevap metni ilgili yayının yapıldığı internet haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 hafta süreyle yayımlanacak.

Basılmış eserler veya internet haber siteleri yoluyla işlenen veya bu kanunda öngörülen diğer suçlarla ilgili ceza davalarının bir muhakeme şartı olarak, günlük süreli yayınlar ve internet haber siteleri yönünden 4 ay, diğer basılmış eserler yönünden 6 ay içinde açılması zorunlu olacak.

Bu süreler basılmış eserlerin Cumhuriyet Başsavcılığı'na teslim edildiği tarihten, internet haber siteleri için ise habere ilişkin suç ihbarının yapıldığı tarihten başlayacak.

Değişen ikinci maddeyle internet haber siteleri de süreli yayın tanımı kapsamına alınacak.

40 maddeli kanun değişikliği teklifi Meclis Genel Kurulu'nda görüşülmeye devam ediyor.

Kanun teklifi geçen yasama döneminde AKP ve MHP'li milletvekillerinin imzalarıyla Meclise sunulmuş, Adalet Komisyonu'nda tartışmalar eşliğinde kabul edildikten sonra Genel Kurul'a sevk edilmişti.

Hapis Cezası

Teklif, "Halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak amacıyla ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan" kişilerin 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmasını da öngörüyor.

Ayrıca Milli İstihbarat Teşkilatı’nın faaliyetleri ve personeline yönelik suç teşkil eden içerikler katalog suçlar kapsamına alınacak.