MKEK Peşkeş Mi Çekiliyor? Modernize mi Ediliyor?
24 Haziran 2021

MKEK Peşkeş Mi Çekiliyor? Modernize mi Ediliyor?

Köklü Değişim Medya

Köklü Değişim Medya

İktidar ile muhalefet arasındaki yeni tartışma konusu kâr eden ve stratejik bir devlet kuruluşu olan Makine Kimya Endüstrisi Kurumu’nun (MKEK ya da MKE) anonim şirkete dönüştürülmesi girişimi oldu. İktidar, MKEK’nın özelleştirilmeyeceğini söylerken, muhalefet Tank-Palet Fabrikası’nda olduğu gibi kar eden bir kurumun peşkeş çekileceğini savunuyor.

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, TBMM gündemine AK Parti’nin sunduğu Makine Kimya Endüstrisi Kurumu’nun (MKEK) anonim şirket olarak yeniden yapılandırılmasına ilişkin kanun teklifine muhalefet partileri tarafından yöneltilen “özelleştirme” eleştirisini kesin bir dille reddetti. Muhalefet ise anonim şirket yapısının başlı başına bir özelleştirme olacağını savunuyor.

Akar, “İçinde bulunduğumuz dönemde yerli ve milli savunma sanayinin gelişmesiyle gurur verici oranlara ulaşıldı, kamuda, özel sektörde yoğun bir şekilde çalışmalar sürüyor. Bu çalışmalar içinde MKEK’nin çok özel ve önemli bir yeri var. MKEK, yıllarca memleketimize hizmet etmiş, bizim gözbebeğimiz. Mevcut yapısıyla, hantal yapısıyla gerekli gelişmeleri sağlaması, ilerlemeyi sağlaması, ileri teknolojiyi kullanması pek mümkün değil. Bizim burada yapmaya çalıştığımız konu, MKEK’in modern bir yapıya kavuşması, bu hantal yapıdan kurtulması, rekabet gücünün gelişmesi, etkin ve esnek bir yapıyla ülkemize, milletimize daha iyi bir şekilde hizmet etmesine gayret gösteriyoruz. Kısaca söylemek gerekirse, özelleştirme yok, orada çalışan kardeşlerimizin, evlatlarımızın özlük haklarının geriye gitmesi söz konusu değil” savunmasında bulundu.

AK Parti, MKEK ile ilgili yapılacak olan değişimin bir reform olduğunu ve Türkiye’nin savunma teknolojisinde dünya devi olmasını sağlayacağını iddia ederken, muhalefeti bu değişime karşı çıkmakla suçluyor. İktidar, MKEK’nin mevcut yapısının daha hızlı çalışmasını, daha verimli teknoloji üretimini sağlaması için bu değişikliği savunduğunu söylüyor.

Muhalefet partileri ise, AK Parti’nin kanun teklifiyle kurumu özelleştirdiğini ve yabancı sermayeye açmayı hedeflediğini ileri sürüyor.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, parti grubunda, “Her şeyi sattılar. Tank Palet Fabrikası’nı sattılar. Şimdi sıra Makine Kimya Endüstrisi kurumuna geldi. Anadolu’nun ortasında, cumhuriyetin ilk yıllarında kurulan MKE anonim şirkete dönüştürülüyor. Burayı da pazarlamak üzere çalışıyorlar bugün. MKE’yi A.Ş.’ye dönüştürelim, yeri ve zamanı geldiğinde bunu da birilerine peşkeş çekelimin peşindeler. Silah fabrikalarını da birilerine satacaklar. Kırıkkaleli vatandaşıma sesleniyorum. MKE’nin şirket olmasını, silah fabrikalarının satılmasını istemiyorsan tek adres CHP’dir. Genel Müdürlüğü de Kırıkkale’ye taşıyacağız. Erdoğan ve tayfası Cumhuriyet’ten intikam almak istiyor. Millet can derdinde, bunlar neyi satarız onun peşinde. Silah fabrikalarını da birilerine pazarlamak istiyorlar. Dolarlara doymadınız mı?” diyerek sert bir şekilde iktidara yüklendi.

İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener de bugünkü parti grubunda, "Tank-paleti peşkeş çektikleri yetmiyormuş gibi MKE'yi özelleştirmeye hazırlanıyorlar. Ordumuzun mühimmatımızın önemli bölümünü üreten bu fabrikayı peşkeş çekmeye utanmıyorlar" eleştirisinde bulundu.

Kırıkkale’de MKEK çalışanları tarafından düzenlenen mitinge, muhalefet partilerinden milletvekilleri de destek vermişti.

AK Part’nin sunduğu kanun teklifi yasalaşırsa MKEK, özel statü çerçevesince anonim şirket olacak. Çalışanlara 6 ay içinde sözleşmeli personel olmaları teklif edilecek. Memur ve sözleşmeli personel kadroları kaldırılarak, şirkette çalışanlar İş Kanunu’na tabi işçi statüsüne alınacak. Bilindiği üzere MKEK, halen kamu iktisadi teşekkülü olarak hizmet yürütüyor.

İktidar ile muhalefet arasındaki MKEK tartışması AK Parti’nin MKEK’yı KİT kapsamından çıkartılarak anonim şirket statüsüne alınması için hazırladığı kanun teklifini Meclis Başkanlığı’na sunması ile başlamıştı.

TBMM’ye sunulan kanun teklifi şöyle:

- Türk Ticaret Kanunu ile özel hukuk hükümlerine tabi, başlangıç sermayesi 1 milyar 200 milyon lira olan MKE A.Ş kurulacak.

- Şirketin tüm sermayesi Hazine’ye ait olacak ancak oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri Milli Savunma Bakanlığı (MSB) kullanacak.

- Şirket, askeri ve sivil amaçlı her çeşit silah, mühimmat, patlayıcı ve kimyasal madde, petro-kimya ve diğer kimyevi ürünleri, makine, teçhizat, malzeme, hammadde, araç-gereç, cihaz, sistem ve platformları yurt içi ve yurt dışında üretme veya ürettirme, pazarlama ve ticaretini yapma, temsilcilik faaliyetlerinde bulunacak.

- Şirket, MSB envanterinde bulunan taşınmazlar ile arazi, platform, silah, mühimmat, ekipman, sistem ve alt sistemler ile alt yapı ve test merkezlerini Milli Savunma Bakanı onayı ile bedelsiz kullanabilecek.

- Şirket, yurt içi ve dışında şirket kurabilecek, kurulmuş şirketleri satın alabilecek, gerektiğinde yurt içi ve yurt dışında temsilcilik açabilecek; milli güvenlik ve ulusal kalkınma içeren yatırım projeleri için Cumhurbaşkanı Kararı ile kamulaştırma yapma yetkisine sahip olacak.

- Şirket, Ticaret Kanunu’nun şirketlerin denetime ilişkin hükümlerinden muaf tutulacak.

Muhalefet bu kanun teklifi ile MKEK’nın tıpkı Tank Palet Fabrikası’nın, Türk Telekom ve birçok özelleştirmede başvurdukları ‘İşletme Hakkı Devri’ yöntemiyle özelleştirilip elden çıkarılacağını savunuyor. Daha önce birçok KİT özelleştirmesi hatırlatılarak bu girişime karşı çıkılıyor.

Muhalefet ayrıca amaçlanan anonim şirket, Türk Ticaret Kanunu’ndaki denetim hükümleri ile Kamu İhale Kanunu ve Devlet Memurları Kanunu başta olmak üzere 17 Kanundan muaf ve özel hukuk hükümleri ile Cumhurbaşkanlığı kararlarına tabi olacağını ve Sayıştay denetiminden de çıkarılacağını iddia ediyor.

MKEK En Çok Kâr Eden Kamu Sanayi Kuruluşları Arasında İlk 3'te Yer Alıyor

Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (kısaca MKE veya MKEK), Türk Silahlı Kuvvetlerinin her türlü silah, mühimmat, roket, araç ve gereç ihtiyaçlarını karşılamak için kuruldu. Kurum, savunma sanayi alanında faaliyet göstermekte olup Millî Savunma Bakanlığı’na bağlı bir (KİT) kamu iktisadi teşebbüsüdür.

MKEK, sermayesinin tamamı devlet tarafından karşılanarak 15 Mart 1950 tarihinde kurulmuştur. Kurumun temelleri Fatih Sultan Mehmet tarafından kurdurulan Top Dökümhanesine kadar dayanmaktadır.

Kurum, dünyada 40'tan fazla ülkeye ihracat gerçekleştirme başarısı da göstermiştir. 2020 senesinde Kurumun kârı 925.788.800 TL tutarına ulaşmış ve böylelikle en çok kâr eden kamu sanayi kuruluşları arasında ilk 3'te yer almıştır. 2020 yılı itibarıyla MKE Kurumu, Türkiye'nin en büyük 100 sanayi kuruluşundan biri olup 90. sırada yer almakla birlikte Türkiye'deki savunma sanayi kuruluşları arasında 4. ve kamu sanayi kuruluşları arasında ise 7. sırada bulunmaktadır.

MKE, ayrıca piyasanın ihtiyacı olan çelik ve pirinç gibi üretim hizmetlerini, günün teknik ve ekonomik koşullarını göz önünde bulundurarak, dünya ve NATO Standartlarına uygun kalitede üretim yapmaktadır. Gerek Türkiye piyasasına gerekse uluslararası pazarlara arz edilmekte olan ürünlerin imalatı süresince tüm fabrikalarda AQAP 2120 ve ISO 9001 Kalite Güvence sistemleri uygulanmaktadır.

Bu kalite şartlarında üretim gerçekleştiren ve kâr eden bir kurumun, iktidar tarafından “hantal yapıdan kurtulması, rekabet gücünün gelişmesi” ileri sürülerek anonim şirkete dönüştürme girişimi kamuoyunda inandırıcı bulunmuyor.