Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye'yi ziyaret eden İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly ile düzenlediği ortak basın toplantısında, İngiltere ile 2007’den beri “stratejik ortak” olduklarını ifade ederek Ankara ile Londra arasındaki ikili ilişkilerin her alanda derinleşerek geliştiğini dile getirdi.

G20’de ortaya atılan yeni ticaret yolları hakkında açıklamalarda bulunan Fidan, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Türkiye ve Katar'ın Türkiye-Irak Kalkınma Yolu Projesi konusunda da yoğun görüşmeler içerisinde olduğunu söyledi.

Covid-19 salgını, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş ve ABD ile Çin, Batı ile Çin arasındaki rekabetin oluşturduğu son yıllardaki bu jeopolitik gelişmelerden sonra yeni ticaret yollarının önemli hale geldiğini belirten Fidan, söz konusu 3 gelişme üzerine yeni ticaret yollarına ilaveten eskiden de tartışılmış, düşünülmüş teorik tartışmaları yapılmış diğer ticaret yollarının da gündeme getirildiğini ifade etti.

Çin’in canlandırmaya çalıştığı ve büyük önem atfettiği “Bir Kuşak Bir Yol” projesine alternatif olarak kabul edilen ve ABD Başkanı Biden tarafından G20 Zirvesi’nde duyurulan projeye göre, Hindistan, Orta Doğu ve Avrupa'ya bir demiryolu ve nakliye koridoru inşa edilerek bağlanacak.

Biden’ın "Bu büyük bir mesele! Bu gerçekten büyük bir olay!" ifadeleriyle Hindistan’da gerçekleştirilen G20 Liderler Zirvesi’nde duyurduğu proje, Çin’in “Bir Kuşak Bir Yol” adını verdiği modern İpek Yolu projesine misilleme olarak görülüyor.

Ticaret yolu ile ilgili açıklamalarına devam eden Fidan, bir ticaret yolunun tek başına ticaretin karşılanması manasına gelmediğini aynı zamanda jeostratejik rekabetin de bir yansıması olduğunu dile getirdi.

Yeni Delhi'de 9-10 Eylül'de düzenlenen G20 Liderler Zirvesi'nde mutabakat zaptı imzalanan Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru'na değinen Fidan, "Hindistan'dan başlayan ve son günlerde G20'de imzalanan projeye baktığımız zaman da orada hani birinci amacın, rasyonalite ve verimlilik konusunda uzmanların şüpheleri var. Daha çok jeostratejik endişelerin de yol aldığı görülüyor." diye konuştu.

Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın G20 Liderler Zirvesi'nde katıldığı görüşmelerde, Kalkınma Yolu Projesi'nin gündeme geldiğini aktararak, şunları ifade etti:

"Şu anda özellikle yine G20'de Cumhurbaşkanımızın katıldığı görüşmelerde gündeme gelen ve desteğimizin teyit edildiği başka bir koridor projesi de Irak üzerinden, Basra Körfezi'nden gelip, Irak üzerinden geçecek olan Kalkınma Yolu Projesi. Türkiye, şu anda bununla meşgul. Özellikle Irak, BAE, Türkiye, Katar bu konuda yoğun görüşmeler içerisinde.

Cumhurbaşkanımız özellikle BAE Devlet Başkanı (Şeyh Muhammed Bin Zayed Al Nahyan) ile yaptığı görüşmede, önümüzdeki birkaç ay içerisinde bu konudaki nihai resmi çalışmaların en azından evrak üzerinde bitirilip pratiğe geçmesi konusunda mutabık kaldılar. Bu ön görüşmeyi Irak makamlarına da ilettik."

Buna benzer çalışmaların devam edeceğini vurgulayan Fidan, bu tür çalışmaların hem bölgeleri hem de insanlık için hayırlı olması temennisinde bulundu.

Doğu, Ortadoğu ve Afrika’nın kaynaklarını Batı’ya taşımayı hedefleyen Biden’ın duyurduğu iki proje, Çin’e karşı bir darbe olarak niteleniyor. Çin, Avrupa’ya kadar uzanan “Bir Kuşak Bir Yol” projesi için yaklaşık 150 ülke ile anlaşma imzalamıştı. Çin Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Pekin 2021 yılında bu projeye 20 milyar doların üzerinde yatırım yaptı.

“Türkiye ve İngiltere, 2007’den Beri Stratejik Ortak”

Bakan Fidan görüşmede, Türkiye ile İngiltere arasındaki ikili ilişkilere dair kapsamlı bir görüş alışverişinde bulunduklarını belirterek, iki ülkenin 2007'den bu yana stratejik ortak olduğunu ve Ankara ile Londra arasındaki ikili ilişkilerin her alanda derinleşerek geliştiğini dile getirdi.

Fidan, iki ülke arasında üst düzey temasların devamına önem verdiklerini, Tatlıdil Forumu'nun 8'inci toplantısına ev sahipliği yapmaya hazır olduklarını ve bu vesileyle İngiltere Başbakanı Rishi Sunak'ı da Türkiye'de misafir etmek istediklerini mevkidaşına ilettiğini aktardı.

İngiltere'nin, Türkiye'nin ihracatında 4'üncü sırada yer alan önemli bir ortakları olduğuna işaret eden Fidan, şöyle devam etti:

"Geçtiğimiz yıl, 20 milyar dolar ticaret hacmi hedefimize de yaklaşmış bulunmaktayız. Ticaretimizi çeşitlendirmek için karşılıklı olarak tüm imkanlarımızı kullanma arzusundayız. Ekonomi ve Ticaret Ortak Komitesinin 7'nci toplantısını ülkemizde düzenleyeceğiz. Aramızdaki serbest ticaret anlaşmasının kapsamını genişletmeye yönelik ön hazırlıklarımızı tamamlamak üzereyiz. Müzakereleri başlatarak hızla sonuçlandırmayı hedeflemekteyiz."

İngiltere ile savunma sanayisinde iş birliğine de önem verdiklerinin altını çizen Fidan, Cleverly ile yaptıkları görüşmede, bu alandaki stratejik işbirliğini somut projeler üzerinden ilerletme konusunda mutabık kaldıklarını kaydetti.

Cleverly: "Türkiye, Birleşik Krallık İçin Vazgeçilmez Bir Ortak"

Bakan Cleverly de görüşmede, iki ülke arasındaki ilişkinin güçlendirilmesine ilişkin konuların ele alındığını belirterek, "Türkiye, bizim için, Birleşik Krallık için vazgeçilmez bir ortak" açıklamasında bulundu.

İngiliz Bakan, ticaret hacminin yaklaşık 25 milyar sterlin olduğunu ve bunun son derece önem arz ettiğini vurguladı.

Cleverly, iki ülke arasındaki ticaretin her yıl yaklaşık yüzde 25 artış gösterdiğine işaret ederek, Fidan ile görüşmesinde bu ticaret hacminin nasıl sürdürülebileceği ve korunacağı üzerine de konuştuklarını anlattı.

Yeni ve genişletilmiş bir serbest ticaret anlaşmasının da gündeme geldiğini belirten Cleverly, iki ülkenin ortak çalışmalarına ilişkin, "Gerek bu Rusya'nın yasa dışı bir biçimde Ukrayna'ya yapmış olduğu saldırı ve savaş olsun, gerek yasa dışı göçle mücadele olsun ya da birlikte son derece yakın bir biçimde hem kendi ülkelerimizde hem de bölgedeki terörizmle mücadele çalışmaları olsun. Çalışmalarımızı yakınlaştırmak ve bu şekilde devam etmek istiyoruz." ifadelerini kullandı.

Cleverly, giderek daha önemli bir sorun haline gelen gıda güvenliğini sağlayabilmek için de ortak çalışmaları devam ettireceklerini ve Karadeniz'den tahıl ithal edilmesi için çabalarının süreceğini söyledi.

Kıbrıs Meselesi

Fidan, İngiltere'yi terörizmle mücadelede müttefik olarak değerlendirdiklerini, bu konuda ortak hareket etmek istediklerini, terörizmle mücadele hakkındaki görüşlerini mevkidaşına aktardığını ve Türkiye'nin beklentilerini de yinelediğini söyledi.

Mevkidaşıyla yaptığı görüşmede, düzensiz göçle mücadele konusunu da ele aldıklarını dile getiren Fidan, göçmen kaçakçılığıyla mücadelede ve düzensiz göçün yönetilmesi için kararlılıkla çalıştıklarını, İngiltere'nin de bu alanda ortak çalıştıkları ülkelerden biri olduğunu belirtti.

Fidan, Kıbrıs meselesi, Ukrayna'daki savaş ve Suriye başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası meseleleri de görüştüklerini aktararak, şu ifadeleri kullandı:

"Kıbrıs'a garantör ülke olarak Birleşik Krallık'ın önemli bir konumu bulunmakta. Bununla bağlantılı konular ve son dönemde Ada'da yaşanan gelişmeler üzerine kapsamlı değerlendirmelerde bulunma imkanımız oldu. Ukrayna'daki savaş bağlamında Karadeniz (Tahıl) Girişimi'nin yeniden canlandırılmasına dönük çabalarımızla gündemimizdeydi. Küresel sorumluluk bilinciyle bu girişimi tekrar hayata geçirmemiz gerektiği konusunda hemfikiriz."

İngiltere Dışişleri Bakanı’nın, Kıbrıs’ta Birleşmiş Milletler güçleri ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında yaşanan sınır gerginliği yaşanmasının ardından Ankara’yı ziyaret etmesi dikkat çekiyor. İngiltere’nin adada bulunan askeri üsleri nedeniyle Londra için Kıbrıs stratejik bir öneme sahip ve ABD ile uzun yıllardır nüfuzunu korumak için savaş veriyor.

Gelecek dönemde de İngiltere makamlarıyla istişarelerini en üst düzeyde sürdürmeye devam edeceklerini vurgulayan Fidan, bölgesel ve küresel sınamalar karşısında iki ülkenin ortak hareket ederek yakın iş birliğini sürdürmesinin önem taşıdığını kaydetti.