ABD Ekonomisinde Tarihi Çöküş
04 Ağustos 2020

ABD Ekonomisinde Tarihi Çöküş

Ajanslar

Köklü Değişim Medya

Ülke ekonomisin 32,9 oranında küçülerek 1930 Büyük Buhran'dan bu yana en sert çöküşü yaşayan ABD'ye, bir darbe de uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'ten geldi.

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, kamu finansmanındaki bozulma ve inandırıcı bir mali konsolidasyon planı olmamasının altını çizerek, ABD'nin not görünümünü "durağan"dan "negatif"e çekti.

ABD Ticaret Bakanlığı'nın, yılın ikinci çeyreğine ilişkin yayınladığı rapor, ülke ekonomisin 1930 Büyük Buhran'dan bu yana en sert daralmayı yaşadığını gösterdi. Rapora göre yüzde 32,9 oranında daralan ABD ekonomisi, Nisan-Temmuz çeyreğinde tarihinin en sert çeyreklik düşüşünü yaşadı.

ABD'nin gayrisayi yurtiçi hasılasındaki (GSYH) tarihi düşüşün büyük kısmını Nisan ayındaki ekonomik daralma oluşturuyor. Bunun nedeni, Mart ayı ortasında korona salgınının yayılmasını önlemek amacıyla birçok işyerinin aniden kapatılması ve ekonomik faaliyetlerin durması olarak gösterildi.

Ekonomik faaliyetler Mayıs ayında yavaş yavaş tekrar başlasa da bu ivme, özellikle Güney ve Batı eyaletlerinde yeni enfeksiyon vakalarının ortaya çıkmaya başlamasıyla birlikte sekteye uğradı. Virüsün ağır darbe indirdiği eyaletlerde işyerlerinin yeniden kapanması ya da açılmalarının ertelenmesi, ekonominin yılın üçüncü çeyreğinde hızla iyileşebileceği umutlarını suya düşürdü.

ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Jerome Powell yaptığı açıklamada, ekonomik faaliyetlerde korona pandemisine bağlı olarak yavaşlama olduğunu doğruladı ve salgının, düşük seviyedeki iyileşmeyi de tehlikeye attığının altını çizdi. Çok sayıda iktisatçı, korona pandemisi tamamen ortadan kalkmadan ekonomik iyileşme sürecinin tam anlamıyla başlamasının söz konusu olamayacağını vurguluyor. Ekonomiye nakit pompalamaya devam edeceği taahhüdünde bulunan FED, faiz oranlarını sıfıra yakın bir seviyede tutuyor.

GSYH’de Sert Düşüş

İktisatçılar arasında yapılan anketten çıkan sonuç, geçtiğimiz çeyrekte ABD'nin gayrisafi yurtiçi hasılasının yıllık yüzde 34,1 oranında daralacağı yönündeydi. ABD Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı yaklaşık yüzde 33'lük daralma oranı, ABD hükümetinin GSYH kayıtlarını tutmaya başladığı 1947 yılından bu yana yaşanan en sert düşüş olarak kayıtlara geçti. Bu oran aynı zamanda en ciddi gerilemenin yüzde 10 olarak kaydedildiği 1958 yılına kıyasla üç kattan fazla.

ABD hükümeti, ikinci çeyrek GSYH raporuyla birlikte beş yıl geriye giderek verilerde revizyon yapacak. ABD ekonomisi gerileme dönemine Şubat ayında girmeye başlamıştı.

İktisatçılara göre yaklaşık 3 trilyon dolarlık tarihi mali paket olmasaydı ekonomideki sıkışma çok daha fazla olabilirdi. Paket, şirketlere, elemanlarının maaşlarını ödemelerine yardımcı oldu, işsiz kalan milyonlarca Amerikalı'ya haftada 600 dolarlık destek sağladı. Ancak 600 dolarlık destek programının süresi Cumartesi günü doldu. Çok sayıda şirket, aldıkları ödenekleri tüketmiş durumda.

GSYH'la ilişkin son veriler, ABD'de ekonomik faaliyetlerin yüzde 11,5 oranında azalması anlamına geliyor. Bu da 2008 yılında başlayan Büyük Resesyon döneminde yüzde 4 oranında daralan ABD ekonomisinin şu anda içinde bulunduğu krizin boyutlarını gözler önüne seriyor.

Perakendeciler Zorda

Öte yandan ABD ekonomisinin üçte ikisini oluşturan tüketici harcamalarının ikinci çeyrekte GSYH'yla birlikte aynı doğrultuda gerilemiş olması bekleniyor. Aralarında JC Penney ve Neiman Marcus gibi dev perakendecilerin de olduğu birçok firma, pandemi sürecinde iflas başvurusunda bulunmuştu.

Benzer bir gerilemenin şirket yatırımlarına da yansıması bekleniyor. Boeing, dün beklenenden daha büyük çeyreklik kayıp açıkladı. Pandeminin petrol fiyatlarında da hızlı düşüşe neden olmasıyla birlikte kaya petrolü üretiminde geniş çaplı kesintilere gidilirken bu sektörde çalışan çok sayıda kişi işten çıkarıldı.

Ekonomideki gerilemenin emlak piyasasındaki verilere de yansıması ve rekor düzeydeki ekonomik teşvik paketine rağmen hükümet harcamalarının, yerel yönetimlerin kaynaklarını korona salgınıyla mücadeleye aktarması nedeniyle tarihi ölçüde gerilemesi bekleniyor.

ABD'ye Bir Darbe de Fitch'ten!

Ülke ekonomisin 32,9 oranında küçülerek 1930 Büyük Buhran'ından bu yana en sert daralmayı yaşayan ABD'ye bir darbe de uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu olan Fitch'ten geldi.

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, kamu finansmanındaki bozulma ve inandırıcı bir mali konsolidasyon planı olmamasının altını çizerek, ABD'nin not görünümünü "durağan"dan "negatif"e çekti. Fitch, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu tarafından, ulusal olarak tanınan istatistiksel derecelendirme kuruluşları arasında yer alıyor.

Fitch, ABD'nin kamu finansmanındaki bozulmanın ve inandırıcı bir mali konsolidasyon planı olmadığının altını çizerek, "Yüksek mali açık ve borç, koronavirüsün neden olduğu büyük ekonomik şok öncesinde halihazırda orta vadeli bir yükseliş patikası izliyordu. ABD'nin geleneksel kredi gücü aşınmaya başladı" değerlendirmesinde bulundu.