Köprüler Vatandaşın Sırtında Kambur
03 Aralık 2019

Köprüler Vatandaşın Sırtında Kambur

Karar Gazetesi

Köklü Değişim Medya

Geçiş garantisi verilerek yaptırılan köprüler vatandaşın sırtına kambur oldu. Garanti karşılanmadığı için açık, bütçeden kapatılıyor. Toplanan vergilerle işletmeciye ödeme yapıldığı için, köprüden geçmeyenler de dolaylı olarak köprü ücreti vermiş oluyor. İşletmeci için hiçbir riski olmayan bu yöntem, vatandaşın sırtından kazanılan, kâr getirisi yüksek, garantili, ticaret gibi görünen bir anlaşma.

Ulaştırma Bakanı Turhan şu anda döviz enflasyonu sonucu 44.5 dolara çıkan geçiş ücretinin vatandaşa yansıtılmayacağını söyledi. “Köprü geliri verdiğimiz garantinin yüzde 25’ini toplayabiliyor” diyen Turhan, kalan miktarın vatandaşın vergileriyle dolan Hazine’den çıktığını ifade etmiş oldu.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, bütçe hakkında milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) yatırımları ve garanti ödemelerine ilişkin açıklamalarda bulundu. Turhan, bu şekilde yapılan yatırımlarda özel sektörün dinamizminden yararlanıldığını söylese de asıl yararlanılan vatandaşın cebi oluyor.

Bu finansman modeliyle daha fazla yatırımın kısa sürede vatandaşın hizmetine sunulduğunu ve sunulmaya devam edeceğini dile getiren Turhan, özellikle otoyol projelerinde kullanılan bu modelin, önem ve önceliğinin trafiğin yoğun olduğu ve ulaşımda trafik hacminin mevcut yollardaki kapasiteyi karşılayamadığı güzergâhlarda kullanıldığını anlattı.

Garantili Projelerin Bedelini Tüm Ülke Ödüyor

Turhan, projelere ödenen garanti gelirlerinin geçmeyenlerden alındığına ilişkin eleştirileri anımsatarak “İstanbul’da yapılan projelerin vergisi, Kars’tan ödendiği gibi Van’da yapılan projelerin vergisini de İzmirli vatandaşımız ödüyor. Bu ülkenin her tarafı bizim için bir. Orada sosyal amaçlı projeler yapıyoruz. Trafik hacmi yeterli olmayan yerlere bölünmüş yollar yaptık, bölgenin kalkınması hızlandı” diyerek yaptıkları garip alışverişi savunmaya çalıştı.

44 Dolar Yerine 15 Dolar Alıyoruz

Zenginlere yol yapıldığı, yoksulluk edebiyatı yapıldığı eleştirilerine değinen Turhan, isteyenin eski yolu kullanabileceğini söyledi. Bu yolları kullanan trafiğin, eski yoldaki hizmet seviyesini de yükselttiğine dikkati çeken Turhan, şöyle konuştu: “O bölgede açtığımız gün garantinin üzerinde trafik geçti. Bir bayram arifesinde açtık, yüzde 170 garanti üzerinde trafik geçti. Biz, Osmangazi Köprüsü’nde şu anda garantinin yüzde 25’i kadar para topluyoruz. Aslında Osmangazi Köprüsü’nden de garanti ettiğimiz kadar trafik geçiyor ama pahalı, döviz üzerinden yaptığımız için bunları, vatandaşımıza bu kadar yüksek miktar para ödetmemek için ücreti üçte bir seviyesine düşürdük. Şu anda 44,5 dolar almamız gereken köprüden geçiş ücreti olarak 15 dolar artı KDV alıyoruz.” Aradaki yaklaşık araç başına olan 30 dolarlık fark ise Hazine tarafından karşılanıyor. Bakan, dolar üzerinden yaptıkları taahhütü ise böyle savundu. İşletmeci için hiçbir riski olmayan bu anlaşma aslında görülmemiş bir garantili ticaret.

"Vatandaş Ucuz Geçiyor Farkı Hazine Ödüyor"

Avrasya Tüneli projesi için 2017 yılı garanti ödemesi 123 milyon 718 bin 819 lira, 2018 için 173 milyon 309 bin 995 lira olduğunu bildiren Cahit Turhan, şöyle devam etti: “2019’da yapılan indirim kaynaklı ödeme, burada aslında garanti seviyesini yakaladı, garanti ödemesi yapmamamız lazım ama vatandaşlarımız ucuz geçsin diye zam yapmadık, bugüne kadar 107 milyon lira garanti ödemesi geçen vatandaşlarımız adına yaptık. Toplam 404 milyon 483 bin 477 liralık garanti ödemesi yapılmıştır. 2022 yılı itibarıyla garanti araç sayısının aşılacağını da öngörüyoruz. Bu projemizde aşılan garantinin yüzde 30’u bize gelir olarak gelecek. 2022-2042 yıllarında garanti fazlası olarak toplam 3 milyar 480 milyon lira buradan gelir elde etmeyi düşünüyoruz.” Ödemeyi yine vatandaştan toplanan vergilerle yapan hükümet, açığı bütçeden ödeme yaparak kapattıklarını ve geçenlerden kalan farkı da geçmeyenelerin ödediğini beyan etti.

“10 MİLYAR LİRA GARANTİ ÖDEMESİ YAPILDI”

Havaalanları yatırımlarında bugüne kadar hiç garanti ödemesi yapmadıklarını ifade eden Cahit Turhan, üretilen hizmetten elde edilen gelirlerle gelir sağladıklarını bildirdi. Turhan, İstanbul Havalimanı’nda işletmecinin yıllık 882 milyon euro kira ödediğini belirtti. Bugüne kadar 153 milyar lira hizmete açılan yatırımlar için toplam 10 milyar 80 milyon lira garanti ödemesi yapıldığını anlatan Turhan “Özellikle havayolu projelerinde 5 milyar 650 milyon dolar da bugüne kadar gelir elde ettik” değerlendirmesinde bulundu.