Cenevre’de Suriye Halkına Dayatılacak Seküler Anayasa İçin Uzlaşma
19 Ekim 2021

Cenevre’de Suriye Halkına Dayatılacak Seküler Anayasa İçin Uzlaşma

Köklü Değişim Medya

Köklü Değişim Medya

Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, temelleri Astana’da Rusya, Türkiye ve İran’ın katkıları ile atılan ve ABD’nin himayesinde sürdürülen Cenevre’deki görüşmelerde Suriye halkının İslami devrimine darbe niteliği taşıyan seküler Suriye Anayasası için uzlaşmaya varıldığını duyurdu.

Rusya’nın İdlib’e yönelik bombardımanları sonrası ABD’nin korunmasını işaret ettiği siyasi süreç için görüşmeler Cenevre’de devam ediyor. ABD’nin istek ve telkinleri doğrultusunda yürüyen süreçte, Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye Anayasa Komisyonu’nun hükümet ve muhalefetteki eş başkanlarının yeni bir anayasa oluşturma konusunda Pazar günü uzlaşmaya vardıklarını bildirdi.

Suriye hükümetinin 45 üyesi, "sözde" muhalefet ve sivil toplumdan oluşan komisyon, BM denetiminde seçimlere gidecek yeni bir anayasa oluşturmakla görevli.

Obama’nın “saçlarımı ağarttı” diyerek tanımladığı Suriye devrimini İslami rotasından çıkarabilmek için ABD, yoğun bir çaba sarf etmişti. ABD, 2015 yılında zirveye ulaşan devrimi sonlandırabilmek için İran ve Lübnan’daki partisini, daha sonra Rusya’yı sahaya davet etmişti. Astana’da Rusya, Türkiye ve İran’ın masada aldığı kararlar ve sahadaki operasyonlar ile devrim İdlib’e sıkıştırılmış, kendi halkını katleden, arkasında ordusu ve halkı olmayan Esed rejimini ise laik nizamı ayakta tutması için ayağa kaldırmayı başarmışlardı.

Pedersen, Suriyeli eş başkanların haftalar süren görüşmelerin ardından anayasal reformları kaleme almaya başlama konusunda hemfikir olduklarını duyurdu. Suriye halkının istek ve fikirlerini yansıtmayan laik anayasa görüşmeleri uzun zamandır devam ediyor.

Pedersen Cenevre’de gazetecilere yaptığı açıklamada iki yıl boyunca yapılan görüşmelerin altıncı turu olacak bu turda açık prensiplerin belirleneceğini kaydetti. Görüşmelerin son turu Ocak ayında yapılmıştı.

Suriye Anayasa Komisyonu’nun eş başkanı Hadi el Bahra muhalefetin tüm Suriye vatandaşlarının eşit haklara sahip olması gibi reformlar istediğini bildirdi.

El Bahra düzenlediği basın toplantısında “Mevcut anayasada kuvvetler ayrılığı olmadığı için bu durum kötüye kullanılan bir dengesizliğe neden oldu” eleştirisinde bulundu.

El Bahra, her iki tarafın da egemenlik ve hukukun üstünlüğü konularında metinler teklif edeceğini bildirdi.

Suriye hükümeti delegasyonu ise basına açıklama yapmadı.

Pedersen Ocak ayında Esat’ın temsilcilerinin anayasal sürecin ilerletilmesi konusunda kendi görüşlerini ve Suriye muhalefetinin önerilerini reddettiğini söylemişti.

Pedersen Pazar günü yaptığı açıklamada o tarihten bu yana nasıl ilerleneceği konusunda ortak bir zemin oluşturmaya çabaladığını ve nihayet bir uzlaşı sağlandığı için çok memnun olduğunu kaydetti.

Batılı diplomatlar, Rusya'nın son haftalarda Şam'ı müzakerelerde esneklik göstermesi için teşvik ettiğini ve Pedersen'in son aylarda Moskova'ya iki ziyaret yaptığını söylüyor.

Pedersen, “Suriye Anayasa Komisyonu siyasi sürece önemli bir katkıdır ancak komisyon siyasi krizi kendi başına çözemez” ifadeleriyle mevcut durumu özetledi.