Köklü Değişim Medya

Avustralya'nın Paris'le yaptığı milyarlarca dolarlık nükleer denizaltı anlaşmasını iptal etmesi ve daha sonra ABD ve İngiltere ile birlikte nükleer denizaltı üretimini içeren “AUKUS” adı verilen bir anlaşmayı imzalaması krizi sürüyor. Fransa “sırtımızdan bıçaklandık” ifadesiyle tanımladığı AUKUS Paktı anlaşmasına tepki olarak ABD ve Avustralya'dan büyükelçilerini geri çekti.

ABD, İngiltere ve Avustralya’nın imzaladığı anlaşmaya üç ülkeyi temsil eden harflerinden oluşan “AUKUS” adı verilmişti. Anlaşma uyarınca, Avustralya'ya nükleer denizaltıları üretebilmesi için gereken teknolojinin en kısa sürede sağlanması amaçlanıyor.

ABD Başkanı Joe Biden, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avustralya Başbakanı Scott Morrison'un Çarşamba günü imzaladığı anlaşma, Çin'in tartışmalı Güney Çin Denizi'ndeki nüfuzunu zayıflatma çabası olarak görülürken, Çin ise anlaşmayı büyük bir sorumsuzluk olarak niteleyip, tepki gösterdi.

Çin'in Washington Büyükelçiliği yaptığı açıklamada şu ifadeler yer verdi:

"Üçüncü ülkelerin çıkarlarını hedef alan dışlayıcı bloklar kurulmamalı. Üç ülke özellikle de, Soğuk Savaş dönemi düşünce şeklinden ve ideolojisinden kurtulmalı."

Fransa yapılan bu anlaşmadan, duyurusu yapılmadan yalnızca birkaç saat önce haberdar olmuştu.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Cuma gecesi yaptığı açıklamada, anlaşmayı "Sırtımızdan bıçaklandık" sözleriyle eleştirip, büyükelçilerin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un talebiyle çağırıldıklarını söyledi.

Le Drian, anlaşmayı, kabul edilemez bir tutum olarak niteleyip, bu tavrın sonuçlarının Fransa'nın müttefikleri, ortaklıklarına yönelik yaklaşımlarını ve Hint-Pasifik bölgesinin de Avrupa için önemini doğrudan etkileyeceğine dikkat çekti.

Bir Beyaz Saray yetkilisi, Fransa'nın büyükelçilerini çekme kararından üzüntü duyduklarını belirtip gelecek günlerde iki ülke arasındaki farklılıkları çözmek için Paris ile temasa geçileceğini söyledi.

Büyükelçilerin geri çekilmesi ciddi bir durum olarak nitelenirken, Fransız diplomatlar, iki ülke arasındaki ilişkilerin kutlanması için Cuma günü Washington'da düzenlenmesi planlanan galayı da iptal etti.

“AUKUS” anlaşmasıyla, Fransa'nın Avustralya ile 2016'da yaptığı 37 milyar dolarlık anlaşma da bozulmuş ve ciddi maddi kayba uğramış oldu. Fransa, bu anlaşmayı bir ihanet olarak nitelerken, ABD’yi sorumlu tuttuğunu daha önce açıklamıştı.