Köklü Değişim Medya

ABD Başkanı Donald Trump, Taliban Hareketi’yle planlanan barış görüşmelerini durdurduğunu açıkladı.

Trump, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve bazı önemli Taliban liderleri ile Camp David’de dün yapılması planlanan ‘gizli görüşmelerin’ iptal edildiğini ve Taliban ile barış görüşmelerinin askıya alınacağını duyurdu.

Trump, “Maalesef, yanlış bir koz elde etmek amacıyla onlar (Taliban), Kabil’de 11 kişinin ve bizim de büyük bir askerimizin hayatına mal olan saldırıyı üstlendiler. Derhal bu görüşmeyi iptal ettim ve barış görüşmelerini durdurdum” ifadelerini kullandı.

Trump, tweetleri ile konuya ilişkin görüşlerini şu ifadelerle sürdürdü;

“Ne tür insanlar pazarlık pozisyonlarını güçlendirmek için bu kadar çok insan öldürür? Yapamadılar. İşleri daha da kötüleştirdiler. Bu çok önemli barış görüşmeleri boyunca eğer bir ateşkeste mutabık olmayıp 12 masum insanı da öldürüyorlarsa, demek ki anlamlı bir anlaşma için müzakere gücüne muhtemelen sahip değiller. Daha kaç on yıllarca savaşmaya istekliler?"

Uluslararası Kriz Grubu Asya Direktörü Laurel Miller, Trump’ın bu sorusunda, “ABD’den daha uzun bir süre” ifadeleri ile yanıt verdi.

2013-2017 yılları arasında ABD Dışişleri Bakanlığı’nda Afganistan ve Pakistan Özel Temsilcisi görevinde bulunan Miller, AFP’ye verdiği demeçte, Taliban liderleriyle gizlice buluşma planının büyük bir sürpriz olduğunu söyleyerek, “Taliban son zamanlarda saldırılarını iki katına çıkarmışken, buluşma Perşembe günü Kabil'de düzenlenen kanlı saldırı nedeniyle neden iptal edildi? Bu net değil” yorumunda bulundu.

Wilson Araştırma Merkezi'nden Michael Kogelman ise, “Sorun şu ki, ABD hükümeti zayıf bir pozisyonda müzakere etmeye istekliydi. Trump, Afganistan'dan ayrılmak istiyor. Anlaşma olmasa bile geri çekilecek mi?” diye sordu.

Görüşmeler, Taliban’ın Afganistan’ı militanlar için güvenli bir sığınağa çevirmeme vaadi karşılığında, 13 ila 14 bin ABD askerinin Afganistan'dan kademeli olarak çekilmesine izin verecek bir anlaşmaya varmak üzereydi.

Ancak Afgan hükümeti, bu hafta taslak anlaşma hakkındaki endişelerini belirterek, Taliban ile müzakerelere devam etmek için geçtiğimiz Perşembe günü Doha'ya dönen ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad’dan detaylı bilgi istemişti.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise 28 Eylül’de Afganistan’da yapılacak devlet başkanlığı seçimleri öncesinde taraflar arasında görüşmeler başlamasını ve 1 Eylül’den önce bir anlaşmaya varılmasını umduğunu dile getirmişti.

Taliban’ın geçtiğimiz Perşembe günü, Kabil’de NATO liderliğindeki Kararlı Destek Misyonu merkezi yakınlarında bulunan bir güvenlik merkezinde bomba yüklü bir araçla düzenlediği saldırıda, 12 sivil dâhil olmak üzere NATO kuvvetlerinden ‘ABD ve Roman’ 2 asker ölmüştü.

Çatışmalar Şiddetlendi

ABD yönetimi ve Taliban’ın bu siyasi hamleleriyle eş zamanlı olarak Afganistan’daki savaş cephelerinde de çatışmalar şiddetlendi. Afganistan ordusu, 1 Taliban komutanının ve çok sayıda militanın ülkenin kuzeyindeki Kunduz vilayetinde düzenlenen hava saldırısında öldüğünü açıkladı.

Afgan güçler, Taliban’ın kontrolünü ele geçirmesinden 4 yıl sonra Afganistan’ın kuzey doğusundaki Bedehşan vilayetinde bulunan Varduc kasabasının kontrolünü yeniden sağladıklarını duyurdu. ABD destekli Afganistan hükümetinin açıklamasına göre çatışmalarda 100’den fazla Taliban unsuru öldürüldü.

Kabil’deki Savunma Bakanlığı da kuvvetlerinin kasabaya büyük çaplı saldırılar düzenlediğini ve Taliban tarafından tayin edilen vali Kari Fasihuddin’in öldüğünü açıkladı. Hükümet tarafından yapılan açıklamada, Bedehşan vilayetinde Taliban kuvvetlerinin askeri komutanı Kari Hafız’ın çatışmalar sırasında öldüğü belirtildi. Kabil’deki üst düzey bir Afgan yetkilinin de 7 Eylül’de kimliği bilinmeyen unsurlar tarafından öldürüldüğü belirtildi. Aynı şekilde Afet İşleri Bakanlığı, bakanlık sözcüsü Haşmet Bahadri’ye karşı da Kabil’in kuzeyindeki Karti Bervan bölgesinde Mustafa Camii yakınlarında suikast düzenlendiğini söyledi.

Öte yandan kimliği belirsiz silahlı unsurlar, Afganistan’ın güneydoğusundaki Paktika vilayetinde 6 gazeteciyi kaçırdı. Vilayetteki kaynaklara göre silahlı unsurlar, gazetecileri Zurmat şehrinde bir pazarın girişinde kaçırdı. Yayınlanan raporlar, gazetecilerin yerel bir radyo istasyonunda çalıştığını ortaya koydu. Kaçırma eylemi, henüz herhangi bir grup tarafından üstlenilmezken, Hama Press haber ajansı da yerel makamların, Taliban’ın söz konusu operasyonu düzenlediğine inandığını belirtti. Afganistan ordusuna bağlı Feylek-ul Şahin ise, Faryab’da bir Taliban komutanının Afgan ordusunun operasyonları sırasında aldığı yaralar sonucu öldüğünü açıkladı. Feylek-ul Şahin’in açıklamasına göre Taliban tarafından atanan Çar Bağ valisi Kari İsmail, Faryab’ın Ğacarabad köyünde yaşanan çatışmalarda aldığı yaralar sonucunda öldü.

Farah vilayetindeki yerel kaynaklar, hükümet güçlerinin bölgeden kaçması sonrasında vilayette bulunan Anar Dara kasabasının Taliban tarafından ele geçirildiğini belirtti. Farah’taki Afgan polisi sözcüsü Muhibullah Muhib, Taliban kuvvetlerinin bölgedeki polis, ordu ve güvenlik birimlerinin resmi binalarını ele geçirdiğini ve hükümet güçlerinin de sivil kayıpların önüne geçmek için geri çekildiğini söyledi.

Muhib, Afganistan ordusunun 7 Eylül’de bölgeye takviye güç gönderdiğini ve bölgenin kontrolünün yeniden sağlanması için pençe operasyonu düzenleneceğini açıkladı. Muhibullah Muhib, can ve mal kayıplarına değinmedi. Taliban ise geçen cuma günü Farah şehrine doğru geniş bir saldırı başlatarak, birçok devlet binasını ele geçirdi.